Ngày 27/3/1968, cùng ngày với lịch bay cuối cùng của phi công Yuri Gagarin - vợ anh, Valentina Gagarina kể lại cô cảm thấy khó ngủ, thở dài và có cảm giác nặng nề suốt buổi sáng.
Chiều, ba người bạn gần gũi của gia đình là Valentina Tereshkova , Andrian Nikolaev, Pavel Popovich bước vào phòng bệnh. Valentina lập tức hỏi: "Yura gặp nạn rồi phải không?" - "Vâng". Cô nói khẽ: "Đó là do tôi không có mặt để tiễn anh ấy. Tôi luôn tiễn anh ấy, luôn luôn..."
Sáng 10:30 phút cùng ngày, Yuri Gagarin chỉ kịp thông báo đang trên đường trở về căn cứ rồi mất sóng hoàn toàn. Bốn giờ sau, người ta tìm thấy chiếc Mig-15 mà anh và Sergoyin lái nằm lại là một đống đổ nát bên bờ thành phố Kirzhach, cách Moskva tầm 140km.
Anh đi, bỏ lại vợ góa con côi...
Nhiều giả thuyết đưa ra, phổ biến nhất là va chạm một chiếc Mig khác lái ngược đầu hai phi công giỏi của chúng ta. Nhưng Yuri đã ra đi...
Yuri Alekseievich Gagarin ra đi để lại mọi thứ thay đổi mãi mãi. Tai nạn quá thương tâm. Cô mới 33 tuổi, hai con còn nhỏ.
Và điều quan trọng hơn nữa là cô hiểu rõ, người đàn ông duy nhất của cô không còn nữa, vĩnh viễn không bao giờ cô gặp được người đàn ông thứ hai nào như thế nữa. Chỉ còn hai cô gái Yelena và Galina là những báu vật vô giá mà Gagarin để lại. Với Valentina, Gagarin là tình đầu và cũng là tình cuối.
Sau cái chết của chồng, Valentina trở thành một người u uẩn, trầm lặng, ít tiếp xúc với bên ngoài, dành hết thời gian cho công việc và nuôi dạy hai cô con gái. Nhiều nhà báo đến gặp cô đã bị cô từ chối. Elena cho biết: "Giờ đây, rất khó để cô gặp người khác."
"Cô ấy là một người rất tốt và chân thật. Không phải người vợ nào cũng được như cô ấy", Marina Popovich, người hàng xóm cho biết.
Mặc dù nhà Gagarin được cấp căn hộ cả ở Moskva nhưng Valentina không chuyển đến sống ở đó mà vẫn ở lại thành phố quê hương cho đến tận bây giờ khi đã nghỉ hưu. Khi các con đã lớn, đi Moskva học đại học rồi lấy chồng trên đó, cô vẫn ở lại. Cô không thể xa được những gì gắn bó với Gagarin.
Nguyên tắc của cô là không trò chuyện với báo chí trừ một số trường hợp ngoại lệ. Cô cũng cố giữ cho các con gái không xuất hiện trước truyền thông. Năm 1995, một nhà báo quan hệ rất thân thiết đã từng đến gặp Valentina, nhưng cô nhất quyết không cho ông chụp ảnh cháu ngoại Yuri.
Có lẽ cô không muốn cháu rơi vào tình cảnh như hai con của mình trước đây: Ở trường, lúc nào họ cũng bị gây sức ép "các em là con cháu của Gagarin, các em phải là người giỏi nhất".
Gagarin chơi đùa với hai con gái, Lena và Galyna.
Sau cái chết của Yuri, gia đình Gagarin nhận được sự hỗ trợ của chính phủ: trợ cấp trọn đời cho người vợ và trợ cấp riêng cho con gái cho đến khi trưởng thành. Nhưng Liên Xô không còn nữa, có những thời điểm mà vợ con của người anh hùng vũ trụ cũng gặp khó khăn về vật chất.
Nửa đầu những năm 90, Valentina đã phải dằn vặt đau khổ rất nhiều để đi đến quyết định gửi một chiếc đồng hồ và một bộ vét của Gagarin đến Nhà Sotheby ở London để bán đấu giá.
"Người ta bắt đầu quên Yuri. Những thế hệ mới lớn lên với những mối quan tâm, mối buồn vui của họ..." - Valentina Gagarina nghĩ.
Cô buồn bã: "Người ta bắt đầu quên Yuri. Những thế hệ mới lớn lên với những mối quan tâm, mối buồn vui của riêng họ. Anh biết không, tôi choáng váng, theo số liệu thống kê được thì có đến 70% học sinh phổ thông hiện nay không biết Gagarin là ai.
Còn phi công vũ trụ Shatalov hôm nay cũng đến đây, đã rút ra kết luận từ những cuộc gặp gỡ tiếp xúc, rất nhiều công dân trẻ của nước Nga hiện nay có khái niệm rất mù mờ về nhà du hành vũ trụ đầu tiên", Valentina Gagarina chia sẻ.
Nhưng hẳn cô phải được thấy an ủi khi cứ mỗi dịp kỷ niệm ngày con người đầu tiên bay vào vũ trụ đều được nước Nga kỷ niệm hoành tráng với pháo hoa bung trời Moskva, rằng vẫn có những con người không quên Gagarin.
Gia đình Yuri Gagarin lúc hai cô con gái còn nhỏ.
Khi bố Gagarin mất, hai con của anh còn rất nhỏ. Elena chưa đầy 10 tuổi, còn Galyna mới hạ sinh được 36 ngày.
Hãy nuôi dạy các con nên người
Các con của Gagarin lớn lên đều trở thành những chuyên gia giỏi, những người vững vàng trong cuộc sống. Niềm vui lớn của Valentina là hai con gái đã nên người. Valentina đã thực hiện đúng lời căn dặn của chồng trong bức thư từ biệt mà anh viết cho vợ trước chuyến bay lịch sử vào không gian năm 1961.
"Hãy chăm lo cho các con gái của chúng ta, yêu quý chúng như anh đã yêu. Hãy nuôi dạy các con trở thành không phải các tiểu thư, mà thành những con người thực thụ, để sóng gió cuộc đời không làm các con sợ hãi".
Các con của Gagarin rất nhớ bố.
Các con của Gagarin rất nhớ bố. Chúng rất tự hào về những gì bố đã làm. Cô con gái Yelena thường nói: "Những gì bố chúng tôi làm không chỉ là sự nghiệp trăm năm cố gắng của Liên Xô, mà còn là trăm năm cố gắng của cả nhân loại.".
Hai cô con gái đều học được những gì cao quý nhất: "Đấu tranh với mọi thứ. Làm việc chăm chỉ mỗi giờ, mỗi phút. Hãy quen với những thời khắc khó khăn. Yêu tổ quốc hết mình. Đó là tâm hồn của mỗi người Nga." Các cô nói, dường như những gì trong máu và nhiệt huyết của những con người Nga Xô viết đều đã ngấm vào trong máu các cô.
Galina nói rằng thời phổ thông, các bạn rất hay chú ý đến cô và chị cô. "Mọi người luôn chú ý đến chúng tôi theo cái kiểu tò mò, cứ như hành vi chúng tôi là rất tiêu biểu ở nơi công cộng vậy, điều đó đôi lúc khiến chúng tôi cũng phải nghiêm túc giữ chừng mực hành vi và lời nói của mình với người xung quanh."
Đến khi đã lớn, hai cô con gái của Gagarin không học bất cứ ngành gì liên quan đến hàng không hay quân sự. Hai cô gái thường nói rằng: "Ước mong lớn nhất của bố mẹ là mong chúng tôi được trở thành những gì chúng tôi muốn."
Elena, con gái lớn của Gagarin hiện là Giám đốc Viện bảo tàng Điện Kremlin. Sau khi tốt nghiệp phổ thông, Elena thi vào học bộ môn Nghệ thuật tạo hình, khoa Sử, trường Đại học Tổng hợp Quốc gia Moskva Lomonosov.
Sau khi tốt nghiệp, Elena vào làm việc tại Bảo tàng nghệ thuật tạo hình Pushkin ở Moskva.
Đài tưởng niệm Yuri Gagarin cao hơn 40m tại Leninsky Prospekt ở thủ đô Moskva, Nga.
Năm 2001, nhân dịp 40 năm Gagarin bay vào vũ trụ, Tổng thống Putin bổ nhiệm cô làm Giám đốc Bảo tồn Bảo tàng Điện Kremlin. Tất nhiên việc bổ nhiệm một chức vụ quan trọng như vậy không phải không có có ảnh hưởng của việc cô là con nhà du hành vũ trụ đầu tiên. Tuy nhiên, cho đến bây giờ, Elena vẫn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Gần đây nhất, Elena đã dẫn vợ chồng cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama đi dạo quanh Bảo tàng Điện Kremlin và giới thiệu với họ về các hiện vật bằng vốn tiếng Anh phong phú của mình.
Con gái thứ hai của Gagarin, Galina làm giảng viên cho Học viện Kinh tế quốc dân Plekhanov.
Hai con gái của Gagarin khi lấy chồng đều không đổi theo họ chồng mà giữ họ bố. Elena có một con gái tên là Ekaterina. Galina có một con trai đặt tên là Yuri để nhớ đến Gagarin. Cả hai cháu của Gagarin cũng vào học ở Đại học Quốc gia Moskva. Ekaterina đã tốt nghiệp và vào Bảo tàng điện Kremlin làm việc cùng mẹ. Yuri còn đang đi học.
51 năm sau ngày mất của Yuri Gagarin, nước Nga vẫn nhớ mãi về người anh hùng vũ trụ ấy. Thế giới cũng chẳng thể nào quên kỳ tích vũ trụ mà chàng phi hành gia trẻ tuổi năm đó thiết lập. Và tất nhiên, gia đình nhỏ của anh, đã nén đau thương và những giọt nước mắt mặn chát để tiếp tục sống và đi lên.
Có lẽ, trong trái tim của nhiều người, người anh hùng ấy còn sống mãi!