Quá trình điều tra mở rộng vụ án, đến tháng 9-2017, cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã hoàn thành bản kết luận điều tra, chuyển hồ sơ đến Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao truy tố theo quy định của pháp luật.
Quê gốc tại huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ, sau khi học hết phổ thông, Trần Trọng Lễ theo học tại Trường dạy nghề Việt - Xô (Xuân Hòa, Phúc Yên, Vĩnh Phúc), sau đó làm việc tại Liên hiệp xây dựng nhà tấm lớn số 2, quận Thanh Xuân, Hà Nội.
Từ năm 2006, đối tượng làm nghề lao động tự do... Tuy không có công ăn việc làm ổn định, cũng chẳng có mối quan hệ xã hội với ai, nhưng với mục đích lừa đảo chiếm đoạt tài sản, ở đâu Lễ cũng giới thiệu là em ruột của một vị lãnh đạo.
Tháng 6-2012, qua giới thiệu của Nguyễn Tuấn Sơn, Giám đốc Công ty cổ phần Giải pháp mạng và phân phối máy tính, là bị can trong cùng vụ án với bà Ngô Thị Mai Hoa, Giám đốc Công ty Đầu tư xuất nhập khẩu Ninh Bình, là bị can trong vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản này đã bị Tòa án nhân dân TP Hà Nội xét xử, tuyên phạt chung thân tháng 8-2016 (đối tượng Sơn hiện đang bỏ trốn), bà Hoa quen biết Lễ.
Vào thời điểm này, công ty của bà Hoa đang nợ một ngân hàng trên địa bàn quận Hoàng Mai (Hà Nội) số tiền hơn 100 tỷ đồng, nhưng chưa có khả năng chi trả.
Tin vào lời giới thiệu và mối quan hệ của Lễ, bà Hoa đã đặt vấn đề nhờ đối tượng này giãn nợ vay vốn tại ngân hàng trên.
Qua trao đổi, đối tượng hứa sẽ giúp bà Hoa giãn nợ trong 5 năm, mỗi năm bà Hoa phải trả hơn 20 tỷ đồng; đổi lại, Lễ yêu cầu bà phải chi trả cho anh ta 2 tỷ đồng.
Trước lời hứa hẹn chắc như đinh đóng cột của Lễ, bà Hoa đã chỉ đạo nhân viên là Trần Thị Vân Anh, giao cho đối tượng này 1,9 tỷ đồng. Khi nhận tiền, Lễ đã viết giấy biên nhận...
Nhưng sau khi nhận khoản bồi dưỡng trên, Lễ không giúp được việc cho bà Hoa, vì thế, đến ngày 24-5-2013, bà Hoa còn nợ ngân hàng trên hơn 104 tỷ đồng tiền nợ gốc.
Trong khi sự việc trên chưa được giải quyết thì khoảng tháng 1-2013, Lễ tiếp tục giới thiệu với bà Hoa về việc anh ta quen biết người thân của một số lãnh đạo các công ty có lô vỏ đạn đồng khoảng 50 ngàn tấn, được bán với giá khoảng 49 nghìn đồng/kg.
Lễ thống nhất với bà Hoa, nếu đồng ý mua thì số tiền bán được sau khi trừ chi phí sẽ chia đôi.
Để làm tin, Lễ còn đưa cho bà Hoa xem 3 chiếc vỏ đạn mẫu và yêu cầu nạn nhân đặt trước số tiền là 100 nghìn USD, đồng thời chuẩn bị hồ sơ năng lực và chứng thư bảo lãnh của ngân hàng.
Về phần bà Hoa, sau khi giám định lượng đồng trong vỏ đạn tại Trung tâm kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng 1 Hà Nội, bà Hoa đã chào bán và được một khách hàng Trung Quốc trả giá 97 nghìn đồng/kg.
Do đó, bà đã tiến hành làm các thủ tục và được một ngân hàng ở Ninh Bình cấp cam kết tín dụng về việc đảm bảo vốn cho Công ty cổ phần Kinh doanh chế biến nông sản xuất khẩu Vĩnh Khang (đây cũng là công ty của bà Hoa, có trụ sở tại tỉnh Ninh Bình) tham gia đấu thầu, mua thanh lý vỏ đạn đã xử lý.
Sau đó, theo yêu cầu của Lễ, bà Hoa đã đưa cho đối tượng này 2,1 tỷ đồng. Sau khi chuyển tiền cho Lễ, bà Hoa chưa nhận được hàng.
Quá trình đấu tranh, cơ quan ANĐT Bộ Công an xác định: Vào khoảng tháng 4-2013, Lễ giới thiệu với bà Hoa về việc anh ta có 2 lô đất xen kẹt, một lô ở phường Ngọc Hà, quận Ba Đình; một lô rộng 450m² ở phường Định Công, quận Hoàng Mai (Hà Nội), bán với giá là 20 triệu đồng/m².
Vào thời điểm thực hiện hành vi phạm tội, Lễ biết nguồn gốc đất không thể chuyển đổi mục đích sử dụng sang đất ở nhưng, anh ta vẫn cam kết với người bị hại có thể làm được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Và một lần nữa, Lễ lại qua mắt được bị hại Hoa. Bà Hoa sau khi đi xem 2 lô đất trên đã chỉ đạo nhân viên chuyển cho Lễ 2,3 tỷ đồng.
Tháng 12-2013, bà Hoa bị Cơ quan ANĐT Bộ Công an khởi tố, bắt tạm giam về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Khi mẹ vợ bị bắt, con rể bà Hoa là Hoàng Bảo Quốc Huân vô cùng lo lắng, đã chủ động gặp Lễ, nhờ đối tượng này lo giúp cho bà Hoa được tại ngoại...
Thấy đây là cơ hội kiếm tiền dễ dàng, Lễ đồng ý giúp đỡ cho bà Hoa tại ngoại với chi phí là 5 tỷ đồng.
Nhưng sau nhiều lần thương lượng, số tiền đã rút xuống còn 3,4 tỷ đồng. Sau khi đưa tiền, Huân nhiều lần gọi điện thoại, thúc giục Lễ về việc tại ngoại của mẹ vợ, nhưng đối tượng nói dối quanh. Huân đòi lại tiền thì đối tượng này chỉ đưa lại cho nạn nhân 150 triệu đồng...
Tại phiên Tòa xét xử vào tháng 8-2016, bà Hoa biết việc Lễ tiếp tục thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tiền của người thân trong gia đình nên đã có đơn tố cáo với cơ quan ANĐT Bộ Công an.
Quá trình đấu tranh, cơ quan ANĐT Bộ Công an đã tiến hành trưng cầu giám định chữ viết, chữ ký, xác định toàn bộ các giấy biên nhận tiền đứng tên Lễ là chữ viết và chữ ký của đối tượng này.
Xác minh tại UBND quận Ba Đình, cơ quan ANĐT xác định, lô đất tại phường Ngọc Hà là đất nông nghiệp năm 2013, thành phố không có chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng đất trên sang đất ở.
Lô đất tại phường Định Công, quận Hoàng Mai do UBND quận Hoàng Mai quản lý. Về số tiền nhận của bà Hoa, Lễ khai đã chuyển cho một số người, cơ quan Công an đã tiến hành xác minh làm rõ không có đủ cơ sở chấp nhận lời khai của đối tượng này.
Căn cứ vào các tài liệu thu thập được, ngày 27-12-2016, cơ quan ANĐT Bộ Công an đã tiến hành khởi tố vụ án, khởi tố bị can và thực hiện lệnh bắt tạm giam Trần Trọng Lễ về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.