Khi Arsenal bước vào cuộc chiến với Man United, Mustafi sẽ là điểm tựa để Pháo thủ tìm kiếm chiến thắng. Đối với tuyển thủ Đức, cuộc sống bóng đá là một trải nghiệm đầy thú vị.
Cha, con và bóng đá
Thường thì xuất phát điểm của những cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp hàng đầu thế giới có một điểm chung: thể hiện đam mê khi mới 3-4 tuổi (theo người trong cuộc kể lại), đến lúc lên giường ngủ cũng phải ôm quả bóng. Đôi khi, có những câu chuyện được cường điệu để tiểu thuyết hóa.
Mustafi không nằm trong số những trường hợp như vậy. Cho đến trước khi lên 6 tuổi, Mustafi cũng như bao đứa trẻ khác, chỉ biết vui đùa và chuẩn bị hành trang cho con đường học hành. "Tôi chỉ nghĩ một ngày nào đó làm cảnh sát. Tôi luôn thích hình ảnh những người cảnh sát làm nhiệm vụ".
"Donny này, tại sao con không thử chơi bóng nhỉ. Điều này rất tốt cho sức khỏe và tinh thần", người công nhân Kujtim Mustafi nói với cậu con trai 6 tuổi Shkodran của mình. "Sau giờ học, nếu con không muốn lãng phí thời gian và cần sự thoải mái, thì bóng đá chính là thứ tốt nhất".
Không ai biết vì sao ông Kujtim gọi con trai với biệt danh Donny. "Tôi không biết, và cũng không hỏi vì sao. Tôi chỉ nhớ là khi bắt đầu có ký ức thì cha đã gọi như thế", Mustafi giải thích nếu ai đó nhắc đến biệt danh Donny.
Có 5 người con, cùng với một chú chó sư tử trong nhà, ông Kujtim phần nào chiều chuộng cậu bé út Donny hơn, luôn dẫn theo khi đi làm ở công trường. Từng có thời gian chơi bóng nghiệp dư trong vai trò thủ môn, nên ông đã hướng dẫn Mustafi chơi bóng.
"Tôi chọn vị trí tiền đạo. Khi chơi bóng ở trường cũng vậy. Cha bảo tôi cứ chơi bóng một cách thoải mái nhất, theo cách mà bản thân mình thích. Tôi tin rằng phần lớn các đứa trẻ khi chơi bóng cũng muốn làm tiền đạo", Mustafi hồi tưởng về tuổi thơ.
Ngoài việc học, Mustafi quyết định chơi bóng cho đội trẻ FV Bebra. Hiện nay chỉ là CLB cấp quận, nhưng quá khứ Bebra đã từng có nhiều cầu thủ giỏi. Chỉ có điều, đội bóng thuộc Tây Đức chủ yếu dành cho người nhập cư và dân tị nạn, nên không phát triển.
Sự khởi đầu muộn
Mustafi chơi bóng cho Bebra một thời gian, trước khi chuyển đến Rotenburg và gây được tiếng vang ở một số giải trẻ.
Tiền đạo "Musti" - như cách gọi của bạn bè ở Rotenburg, chơi hay đến mức HLV Jochen Schaefer liên tục gửi thư tiến cử cậu học trò lên các đội trẻ Đức, cũng như một số HLV phụ trách những tuyến trẻ quốc gia. Schaefer tin rằng đưa đến môi trường bóng đá chuyên nghiệp là cách tốt nhất giúp Mustafi phát triển.
Trong 3 năm ở Rotenburg, Mustafi được rất nhiều chuyên gia săn lùng tài năng trẻ ở Bundesliga tìm đến. Sau cùng, năm 2006 - ở tuổi 14, anh gia nhập Hamburg để bắt đầu hành trình mới. Có thể nói, Donny đến với bóng đá chuyên nghiệp khá muộn.
Quyết định chọn Hamburg của Mustafi là rất khó hiểu với nhiều người. Chỉ trước đó không lâu, anh đã dự một trận đấu ở Italia trong thành phần đội trẻ Dortmund, bên cạnh Mario Goetze (kể từ đó, họ trở thành đôi bạn thân thiết của nhau). Các chuyên gia đào tạo trẻ của Bayern Munich cũng trực tiếp đưa ra lời mời.
Sau này, việc Mustafi chọn Hamburg được chính anh giải thích. "Hamburg là CLB duy nhất chấp nhận thanh toán toàn bộ các khoản học phí cho tôi".
Ngày ấy, dù ký hợp đồng trở thành cầu thủ trẻ của đội bóng có trụ sở ở thành phố lớn thứ hai nước Đức, và sở hữu cảng lớn thứ hai trong Liên minh châu Âu, Mustafi vẫn ưu tiên việc học văn hóa hơn. Giấc mơ được khoác lên mình bộ đồng phục cảnh sát vẫn tồn tại trong đầu Donny.
Nước Đức từ chối cấp quốc tịch
Để thuận tiện cho việc học và chơi bóng, Mustafi dọn vào sống ở khu nội trú của Hamburg. Tại đây, những bước ngoặt quan trọng xảy ra.
Trước tiên, các HLV của học viện trẻ kéo Mustafi xuống đá rất thấp, tiền vệ trụ và trung vệ. Sự thay đổi này nhằm khai thác tối đa khả năng đánh chặn của Musti, cũng như năng lực tổ chức thế trận tuyệt vời. Từ một cầu thủ trẻ chỉ đá tiền đạo những năm đầu đời, anh được các chuyên gia của Hamburg phát hiện ra năng lực làm thủ lĩnh ở tuyến dưới.
Tiếp đó, một vấn đề nảy sinh: ở tuổi 15, Mustafi không được cấp quyền trở thành công dân Đức. Rắc rối bất ngờ này khiến cho chàng trai trẻ không thể đá cho U-15 Đức, dù anh vừa nhận được giấy triệu tập như một phần thưởng cho những màn trình diễn xuất sắc với đội trẻ Hamburg. Niềm hạnh phúc và sự háo hức bị dội một gáo nước lạnh.
Điều này xuất phát từ gia đình Mustafi, những người nhập cư từ Albania vào Đức, có gốc gác Macedonia.
Sinh ra ở thị xã Bad Hersfeld, thuộc bang Hesse, Mustafi chỉ có hộ chiếu duy nhất là Macedonia. Ông Kujtim thất bại trong việc xin quốc tịch kép cho con trai út, để sự nghiệp cầu thủ chuyên nghiệp thuận tiện hơn.
Cả Albania và Macedonia đều mời Mustafi chơi bóng, nhưng anh từ chối vì luôn xem mình là một người Đức, bất chấp chưa phải công dân. "Từ chối quê hương của cha mẹ là điều không hề dễ dàng. Nhưng tôi luôn xem mình là người Đức. Tôi sinh ra ở Đức, và đất nước này đã cho tôi quá nhiều điều trong cuộc sống".
Tai nạn của người cha và cuộc phiêu lưu mới
Một năm sau những rắc rối, đến 2008, Mustafi cũng trở thành công dân Đức và khoác áo U-16 quốc gia. Cũng trong thời gian này, cuộc sống gia đình trở nên khó khăn, khi cha anh bị tai nạn lao động.
Ông Kujtim Mustafi làm việc trong công trường xây dựng ở cương vị công nhân vận hành máy móc. Một lần, chiếc cần cẩu va mạnh từ phía sau khiến ông bị ngã và chân mắc kẹt trong đống sắt khổng lồ. Sau khi được giúp đỡ, người cha của Donny phải trải qua tổng cộng 4 lần phẫu thuật để chân có thể hoạt động bình thường trở lại.
Tai nạn nghiêm trọng ấy cũng khiến Kujtim phải nghỉ việc. Ông nhận một khoản trợ cấp nhỏ từ hiệp hội thương mại.
Trong lúc Kujtim còn chưa bình phục, cậu con trai út làm cho gia đình nở mày nở mặt khi cùng U-17 Đức giành chức vô địch châu Âu. Trước giải đấu này, diễn ra tháng 5/2009, Mustafi cũng đã được HLV Martin Jol một vài lần đôn lên tập với đội hình một Hamburg.
Mustafi (phải) trong màu áu U-17 Đức năm 2009.
Ngay khi mùa 2008/09 kết thúc, Martin Jol về Hà Lan dẫn Ajax. Ở Hamburg không ai giữ Mustafi, và anh cầm tấm bằng trung học trong tay với một giấc mơ cũ: đi học làm cảnh sát. Trong lúc phân vân, Donny được Everton liên hệ về anh sang Anh theo dạng tự do.
"Tôi thực sự phấn khích. Bạn hãy tưởng tượng, một cậu bé 17 tuổi nhận được đề nghị từ nước Anh, viễn cảnh đá Premier League thực sự thú vị", Mustafi rất háo hức khi chuyển đến Everton. Nhưng anh không bao giờ được chơi bóng ở Premier League trong thời gian sống tại Liverpool.
Ở Everton, Mustafi tập với đội một và đá cùng đội trẻ. "Tôi không có cơ hội nào đá Premier League. Mặc dù vậy, đó là những bài học tuyệt vời. Không bao giờ tôi quên ơn David Moyes. Ông đã giúp tôi rất nhiều trong những ngày ấy".
Đẳng cấp ngôi sao
"Tôi cần thi đấu", Mustafi gặp trực tiếp David Moyes. Nhà cầm quân người Scotland không suy nghĩ, yêu cầu BLĐ Everton chấm dứt hợp đồng để chàng trai trẻ người Đức được tự do ký hợp đồng với bất kỳ đội bóng nào, vào tháng Giêng 2012.
Mustafi chưa từng có cơ hội ra sân đá Premier League ở Everton.
Không nhiều đội bóng tìm đến. Trong số ít đề nghị, Mustafi chọn Sampdoria, đội bóng đang ở Serie B lúc ấy nhưng có tương lai hứa hẹn hơn. "Một sự thay đổi lớn. Bóng đá Italia hoàn toàn khác những gì tôi đã học. Ở đây đòi hỏi nhiều vào tư duy chiến thuật".
Mustafi mất 4 tháng chỉ tập và tập ở Sampdoria, trước khi được thi đấu. Trong thời gian này, ngoài việc tập luyện không ngừng, Donny còn dành thời gian học tiếng Italia. Việc giao tiếp tốt ngôn ngữ bản địa đã giúp anh hòa nhập, và được thi đấu vào ngày 26/5/2012.
Được đá trận chuyên nghiệp đầu tiên khi 20 tuổi, 1 tháng và 9 ngày - nhưng thuộc giải hạng nhì (Serie B) - sự nghiệp của Mustafi luôn chậm hơn nữa người khác. Chậm, nhưng trưởng thành một cách xuất sắc.
"Tôi có bộ não già trước tuổi", Mustafi nói vui. Anh luôn học mọi thứ cho xong rồi mới chơi bóng. Những ngày ở Sampdoria, Mustafi được HLV Joachim Loew gọi vào tuyển Đức. Tại World Cup 2014, Mustafi trở thành cầu thủ người gốc Albania đầu tiên trong lịch sử giành chức VĐTG.
Sau hành trình ở Brazil 2014, Mustafi được Valencia mua về với giá 8 triệu euro. Đội chủ sân Mestalla chỉ xem đây là thương vụ thay thế Jeremy Mathieu - trung vệ đắt giá nhất lịch sử bóng đá thế giới khi bước qua tuổi 30 (sang Barca, với giá 20 triệu euro), nhưng Mustafi đã thi đấu xuất sắc.
Barca hớ vụ Mathieu, và trở lại Valencia để đàm phán lấy Mustafi. Trong lúc đội bóng xứ Catalunya còn đang trả giá từng xu, Arsenal nhảy vào. Tài khoản Valencia nhận 41 triệu euro và Mustafi đến sân Emirates, trong những ngày Hè 2016.
Arsenal đang trải qua mùa giải tệ nhất trong thế kỷ 21, với nhiều nỗi thất vọng. Nhưng Mustafi không hề kém. Trung vệ 25 tuổi này đang thi đấu xuất sắc. Không phải ai khác, mà chính Mustafi đang là niềm hy vọng giúp Pháo thủ cải thiện hiệu suất phòng ngự, nhằm thực hiện cú nước rút giành suất Champions League mùa sau.
Trước mắt là cuộc chiến với Man United. Nhiệm vụ của Mustafi là kiểm soát Marcus Rashford, ngôi sao đang lên của Quỷ đỏ. Thậm chí, trong những tình huống cố định, hàng thủ Man United sẽ phải rất thận trọng trước Musti - một trung vệ có bản năng tiền đạo.