Báo cáo của Ủy ban Kỹ thuật số, Văn hóa, Truyền thông và Thể thao nêu kết quả điều tra kéo dài 18 tháng về vấn đề thông tin sai lệch và tin giả, báo Anh The Guardian đưa tin ngày 18/2. Báo cáo này cáo buộc Facebook cố tình cản trở quá trình điều tra và thất bại trong việc xử lý các nỗ lực thao túng bầu cử.
“Dân chủ gặp nguy cơ đến từ việc người ta liên tục, ác ý nhằm vào các công dân, cung cấp cho họ thông tin sai lệch và “các quảng cáo đen tối” được cá nhân hóa từ các nguồn không xác định được, được gửi đi thông qua các nền tảng truyền thông xã hội lớn mà chúng ta dùng hằng ngày”, chủ tịch ủy ban Damian Collins nói.
Tuần này, CEO Facebook ông Mark Zuckerberg sẽ làm việc với Bộ trưởng Văn hóa Anh. Ảnh: Getty Images.
Chỉ trích và khuyến nghị
Báo cáo của ủy ban có 3 điểm chính.
Thứ nhất, cáo buộc ông Mark Zuckerberg, người sáng lập và là giám đốc điều hành của Facebook, coi thường nghị viện Anh khi từ chối 3 yêu cầu riêng rẽ về cung cấp chứng cứ. Thay vào đó, ông Zuckerberg cử các nhân viên cấp thấp, không thể trả lời các câu hỏi của ủy ban. Ủy ban cũng cho rằng ông Zuckerberg nói không đúng sự thật khi tuyên bố Facebook không bao giờ bán dữ liệu người dùng.
Thứ hai, luật bầu cử của Anh dễ bị lợi dụng để can thiệp bởi các yếu tố nước ngoài thù địch, bao gồm các đặc vụ nước ngoài cố gắng bôi xấu dân chủ.
Thứ ba, kêu gọi chính phủ Anh tiến hành điều tra độc lập đối với “sự ảnh hưởng của nước ngoài, đưa thông tin sai lệch, tài trợ, thao túng cử tri và chia sẻ dữ liệu” trong cuộc trưng cầu ý dân về Scotland độc lập năm 2014, trưng cầu EU năm 2016 và tổng tuyển cử năm 2017.
Công Đảng nhanh chóng phê duyệt các kết quả điều tra của ủy ban. Phó chủ tịch Công Đảng Tom Watson tuyên bố: “Công Đảng đồng ý với kết luận cuối cùng của ủy ban – thời kỳ tự quản lý đối với các công ty công nghệ phải chấm dứt ngay lập tức”.
“Chúng ta cần sự quản lý độc lập mới với quyền lực và chế tài mạnh hơn để kiềm chế sự quá đà tồi tệ nhất của chủ nghĩa tư bản giám sát và các lực lượng cố dùng công nghệ để lật đổ nền dân chủ của chúng ta”, ông Watson nói.
Trong tuần này, Bộ trưởng Văn hóa Jeremy Wright sẽ gặp ông Zuckerberg để thảo luận về các mối hại đến từ mạng xã hội. Bộ trưởng Wright có thể gặp áp lực để trực tiếp nêu mối quan tâm của ủy ban đối với giám đốc điều hành của Facebook.
Cuộc điều tra của ủy ban bắt đầu từ năm 2017 khi người ta ngày càng quan ngại về tác động của thông tin sai lệch và khả năng lan truyền không bị giám sát trên mạng xã hội. Đến tháng 3/2018, cuộc điều tra tăng tốc sau khi vụ bê bối thu thập dữ liệu Cambridge Analytica bị phanh phui.
Báo Anh The Observer tiết lộ rằng, công ty Cambridge Analytica đã bí mật tiếp nhận dữ liệu thu thập từ profile của hàng triệu người dùng Facebook và bán dữ liệu phân tích được cho các khách hàng chính trị để giúp họ thao túng các cử tri tiềm năng một cách hiệu quả hơn.
Ủy ban của Anh lý luận rằng, nếu Facebook tuân thủ các điều khoản của một thỏa thuận ký với cơ quan quản lý Mỹ năm 2011 để hạn chế quyền truy cập của các nhà phát triển đối với dữ liệu người dùng, scandal đã không xảy ra.
“Vụ bê bối Cambridge Analytica được các chính sách của Facebook tạo điều kiện”, ủy ban kết luận.
Facebook nhẹ nhàng “phản pháo”
“Chúng tôi mở cửa đối với việc quản lý có ý nghĩa và ủng hộ đề xuất của ủy ban về cải cách luật bầu cử”, ông Karim Palant, giám đốc chính sách công Anh của Facebook, tuyên bố.
“Chúng tôi đã tiến hành các thay đổi thực chất để tất cả quảng cáo chính trị trên Facebook phải được cấp phép, nêu rõ ai trả tiền cho quảng cáo đó và sau đó lưu trữ trong kho có thể tìm kiếm được trong 7 năm”, ông Palant nói.
Ông Palant nói rằng, Facebook ủng hộ luật riêng tư. Mạng xã hội lớn nhất thế giới đã tăng đội ngũ làm việc về các nội dung lạm dụng lên 30.000 người và đầu tư đầu tư vào học máy và trí tuệ nhân tạo để xử lý vấn đề.
Báo cáo 108 trang của ủy ban Anh cáo buộc Facebook tiếp tục ưu tiên lợi ích của cổ đông hơn là quyền riêng tư của người dùng. “Facebook tiếp tục đặt lợi nhuận lên trên an ninh dữ liệu, chấp nhận rủi ro nhằm ưu tiên mục tiêu kiếm tiền từ dữ liệu người dùng… Dường như rõ ràng rằng Facebook chỉ hành động khi các vụ vi phạm nghiêm trọng bị công khai”, báo cáo viết.