Israel có bao nhiêu F-35, chúng đóng ở đâu?
Để trả lời câu hỏi này, chúng ta sẽ quay lại bài báo được tờ The Times of Israel đăng tải vào đầu tháng 7 năm nay, khoảng 100 ngày trước cuộc xung đột hiện tại.
Dẫn nguồn từ Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), The Times of Israel cho biết Tel Aviv đã quyết định mua phi đội tiêm kích tàng hình F-35 thứ 3 từ Mỹ với giá trị thỏa thuận lên tới 3 tỷ UDDF.
Điểm đáng lưu ý là bài viết nhấn mạnh rằng "25 chiếc tiêm kích thế hệ 5 này sẽ nâng tổng số F-35I "Adir" của Không quân Israel (IAF) lên con số 75 chiếc trong những năm tới".
25 máy bay bổ sung này sẽ nâng phi đội F-35 của Không quân Israel lên con số 75 chiếc trong những năm tới.
Tại thời điểm đó, CEO (Giám đốc điều hành) của chi nhánh Lockheed Martin tại Israel ông Joshua Shani đã đưa ra bình luận:
"IAF đã chứng tỏ năng lực của các phi đội 116 và 140 trong các hoạt động quan trọng...".
Một chiếc F-35 bay trong lễ tốt nghiệp dành cho phi công mới của IAF tại Căn cứ Không quân Hatzerim vào cuối tháng 6/2023 (Ảnh: Emanuel Fabian/Times of Israel)
Được biết trước đó Israel đã mua tất cả là 50 chiếc F-35 từ Lockheed Martin và chúng sẽ được giao theo nhiều đợt từ 2 đến 3 chiếc. Lô hàng đầu tiên được chuyển giao vào tháng 12/2016 và dự kiến sẽ được giao hết vào năm 2024.
Theo I24News, tính đến tháng 7/2023, IAF đã sở hữu 39 chiếc F-35I, tức là trung bình mỗi 2 tháng họ nhận được 1 chiếc.
Như vậy rất có thể vào tháng 10 năm nay, IAF đã có trong tay khoảng 40 chiếc F-35I "Adir" thuộc Phi đội 116 "Sư tử phương Nam" và Phi đội 140 "Đại bàng vàng" đều đóng tại Căn cứ không quân Nevatim cách Gaza khoảng 50 km đường chim bay.
F-35I "Adir" khác gì F-35A/B/C, chúng có bao nhiêu chiếc?
Cho tới thời điểm hiện tại và theo các tuyên bố cũng như video được IDF công bố, F-35I "Adir" là những chiếc F-35 duy nhất và cũng là biến thể duy nhất trên phạm vi toàn cầu từng trực tiếp tham chiến.
Và đây là khác biệt đầu tiên giữa F-35I với những "người anh em".
Tiếp theo, F-35I "Adir" (trong tiếng Do Thái nghĩa là "Hùng cường") dù chia sẻ nhiều điểm chung cơ bản với biến thể F-35A của Không quân Mỹ (USAF) nhưng lại sở hữu những cải tiến độc đáo của Israel.
Vào tháng 11/2020, IAF thông báo nhận một chiếc F-35I thử nghiệm độc nhất trong số 4 chiếc được giao vào tháng 8.
Hành động được cho là để triển khai tích hợp các hệ thống điện tử và vũ khí do Israel sản xuất trên những chiếc F-35 được nhận sau này.
Hình minh họa.
Từ thông tin này và những gì Times of Israel mô tả ở phần trên của bài viết, có thể thấy những chiếc F-35 được bàn giao trước thời điểm này là F-35A và có thể F-35I "Adir" chỉ chiếm khoảng 20 chiếc.
Theo những thông tin được Israel công bố, những thay đổi trên F-35I bao gồm máy tính chính được mở rộng khả năng cho các thiết bị bổ trợ "Made in Israel" như thiết bị gây nhiễu, hệ thống điều khiển vũ khí do Israel sản xuất... bên cạnh việc có thể bổ sung thùng nhiên liệu.
F-35I đóng vai trò gì trong cuộc xung đột hiện tại?
Vai trò tối quan trọng của F-35I trong các đợt xung đột ở Gaza đã được một chuyên gia quân sự người Israel Yakov Lappin tiết lộ từ lâu.
Cụ thể trong cuộc xung đột vào mùa hè năm 2021, ông Lappin cho rằng F-35I (và có thể là cả F-35A) là "một chiếc máy tính có cánh" và theo ông, cỗ máy này rất phù hợp để bay và giám sát trên bầu trời đầy rẫy các cuộc tấn công bằng rocket.
Chúng có thể đóng vai trò hộ tống hoặc hỗ trợ cho các tiêm kích - ném bom khác của Israel mà cụ thể là F-16I "Sufa".
Hình minh họa.
Các biên tập viên của trang tin Bulgary Military thì đưa ra nhận xét như sau về nhận định của vị chuyên gia Israel:
"Nhận định của ông Lappin khá logic nếu xét tới vụ việc F-16I bị tên lửa phòng không Syria bắn hạ vào năm 2018. 1 chiếc F-35I có mặt trên bầu trời có thể thu thập lượng dữ liệu lớn, đóng vai trò người dẫn đường hoàn hảo cho "ngựa thồ" F-16I khai hỏa tên lửa và bom liệng.
Không nghi ngờ gì về việc chiếc tiêm kích đa năng F-35 được phát triển trang bị vũ khí hạng nặng, nhưng hóa ra nó lại được các chỉ huy Israel sử dụng như một công cụ trinh sát...
Nó cũng có thể trực tiếp tham gia không kích, nhưng trong đa phần thời gian nó sẽ tham gia việc lập bản đồ chính xác và chỉ ra các vị trí của Hamas trong các tòa nhà ở Gaza.
Để không kích chính xác, Israel cần có tin tình báo chất lượng về các vị trí của đối phương và hãy nhớ rằng – đây là khu vực đông dân cư nên các đòn tấn công phải chính xác và tức thời.
Nhiều khả năng F-35 đã được sử dụng trong những giờ đầu tiên... nó có thể bay ở độ cao lớn và trong trường hợp đối phương không có radar, F-35 của Israel là công cụ trinh sát hoàn hảo để dẫn hướng cho pháo binh Israel tấn công vào các vị trí được cho là của đối phương".
Bên cạnh khoảng trên dưới 40 chiếc F-35A/I, IAF hiện đang trang bị 84 chiếc F-15, 25 F-15I và 175 F-16C/I. Tất cả các tiêm kích này đều có thể tham gia các hoạt động không kích.
Hình minh họa.