Đội Anh đã bị Iceland loại sốc ngay vòng 1/8 Euro 2016 và bi kịch tưởng chừng tái hiến với "Tam sư" rạng sáng 1-7 trước khi Bellingham thực hiện siêu phẩm đưa họ thoát hiểm. HLV Roy Hodgson phải từ chức sau thất bại trước Iceland 8 năm trước. Tháng 11 cùng năm, Gareth Southgate nắm đội.

Rạng sáng 1-7, thầy trò Southgate chỉ còn cách cuộc chia tay sớm với Euro 2024 có 86 giây trước khi Jude Bellingham tung cú vô lê gỡ hòa ở phút bù giờ thứ 5, mở màn cho cuộc lội ngược dòng tiễn Slovakia về nước.

Hary Kane ghi bàn quyết định cho đội Anh ở phút đầu tiên của hiệp phụ thứ nhất.

Bellingham cứu tất cả

Nhà phân tích của ITV, Gary Neville, người từng là trợ lý của Hodgson vào mùa hè đó, rạng sáng 1-7 thừa nhận trong buổi bình luận sau trận với Slovakia: "Tôi đã ngồi trên băng ghế dự bị ở Nice khi Anh gặp Iceland - trận đấu vừa rồi gợi cho tôi cảm giác như 8 năm trước. Gareth Southgate cần phải xé bỏ phương án cũ kỹ".

Bình luận viên - cựu đội trưởng đội tuyển CH Ireland Roy Keane nói thêm: "Hẳn ở giờ nghỉ giữa 2 hiệp là là buổi nói chuyện quan trọng nhất trong sự nghiệp huấn luyện của Gareth (Southgate). Anh ấy có thể mất việc trong 45 phút nếu anh ấy không thay đổi điều gì đó. Anh ấy cần phải chiến đấu hết mình."

Mọi thứ có khởi sắc hơn với đội Anh trong hiệp hai không? Thực ra không hẳn, ít nhất là cho đến cuối trận.

Phil Foden đã có một bàn thắng bị hủy bỏ vì việt vị ngay sau giờ nghỉ nhưng đội Anh gặp khó khăn trong việc kiểm soát trận đấu sau cơ hội đó.

Joe Hart là thủ môn của Anh trong trận thua Iceland gây sốc cách đây 8 năm và sau khi giải nghệ vào mùa hè năm nay, anh đã theo dõi trận đấu trên sóng BBC Radio 5 Live.

"Tôi có thể đồng cảm với điều này" - cựu cầu thủ của Manchester City và Celtic cho biết. "Đó không phải là cảm giác dễ chịu. Tôi đã ở đó vào năm 2016. Với tư cách là một trong những cầu thủ, bạn chỉ hy vọng có thêm một cơ hội nữa".

Và cơ hội đó đã đến.

Phút thứ 5 của thời gian bù giờ, ngôi sao của Real Madrid J.Bellingham, đã ghi bàn thắng muộn nhất từ trước đến nay của Anh tại một giải đấu lớn (không tính hiệp phụ) - với cú "ngã bàn đèn" tuyệt vời.

Tuyển Anh không hay nhưng gặp may

"Cậu ấy trông như đã kiệt sức, nhưng sau khi ghi bàn, cậu ấy vẫn tiếp tục pressing ngay từ đầu hiệp phụ"- cựu hậu vệ của Anh, Matt Upson, cho biết trên BBC Radio 5 Live.

"Cậu ấy đã ghi bàn thắng quan trọng bằng đầu trong trận đầu tiên [gặp Serbia] và đó là một khoảnh khắc quan trọng đối với Anh. Tôi không nghĩ bây giờ bạn có thể thay đổi những màn trình diễn này. Chúng tôi đang dựa vào những khoảnh khắc tỏa sáng cá nhân".

Cựu tiền vệ của Anh, Danny Murphy, nói thêm trên BBC One: "Đội Anh đã thể hiện được sự kiên cường và chiến đấu nhưng hãy nhìn nhận thực tế. Đó là một màn trình diễn tệ hại một cách đáng ngạc nhiên, đặc biệt là về khả năng sáng tạo. Chúng ta rất may mắn vì đang có một trong những cầu thủ hay nhất thế giới và anh ấy đã ghi bàn mà rất ít người có thể làm được. Anh ấy đã cứu nhiều cầu thủ khỏi rất nhiều lời chỉ trích."

Đáng ngạc nhiên: Siêu phẩm của Bellingham là cú sút trúng đích đầu tiên của Anh. Bàn thứ hai đến ở giây thứ 50 của hiệp phụ thứ nhất khi Harry Kane, chân sút ghi bàn nhiều nhất mọi thời đại của họ, đánh đầu ghi bàn.

Tái phát "căn bệnh cũ"

Không còn bàn thắng nào được ghi thêm. Họ dường như thu mình lại và cố gắng cầm cự đến cuối trận tại sân vận động của CLB Schalke.

Hart nói thêm: "Thật đáng tiếc khi Anh đủ sức tạo ra thế áp đảo. Vậy mà khi vươn lên, đội lại trở nên quá thận trọng. Tôi hy vọng khi chúng ta giành chiến thắng, cảm giác sung sướng sẽ lan tỏa. Hiện tại tôi không cảm nhận được điều đó. Tôi cảm thấy đáng lẽ mình phải phấn khích hơn nhiều. Sẽ cần phải cải thiện rất nhiều để có thể đạt được điều gì đó trước Thụy Sĩ ở trận tứ kết vào ngày 6-7".

"Từ khóa của ngày hôm nay là nhẹ nhõm và chúng ta nên cảm ơn những ngôi sao may mắn của mình. Chúng tôi đã thi đấu tồi tệ và điều đó đã kéo dài suốt 4 trận đấu trên đất Đức".

Vậy bây giờ thì sao? Đã đến lúc cần một cuộc cách mạng chiến thuật?

Anh, đội đã thua Ý trên chấm luân lưu 11 m trong trận chung kết Euro 2020, sẽ gặp Thụy Sĩ trong trận tứ kết vào 23 giờ ngày 6-7.

Nỗi lo cánh trái của hàng thủ

Đánh giá về đối thủ sắp tới, cựu thủ môn Hart nói: "Thụy Sĩ tiến một bước đáng kể". Đội bóng Trung Âu vừa thắng thuyết phục Ý ở vòng 1/8 với tỉ số 2-0.

Một số nhà phân tích cũng tự hỏi liệu đã đến lúc tuyển Anh cần thay đổi thêm con người để tạo sự tươi mới trong lối chơi.

Mười cầu thủ trong đội hình xuất phát của Southgate vẫn giữ nguyên qua các trận, chỉ có vị trí đá cặp với Declan Rice là thay đổi. Anh đã xuất phát với sơ đồ 4 hậu vệ nhưng trong hiệp phụ rạng sáng 1-7 lại kết thúc với ba trung vệ và các cầu thủ tấn công Bukayo Saka và Eberechi Eze chơi như hậu vệ cánh.

Thụy Sĩ thi đấu với sơ đồ 5 hậu vệ.

Cựu trung vệ Upson, người đã ghi bàn cho Anh tại World Cup 2010, cho biết: "Không có gì để mất vì những gì chúng ta đang làm không khiến ai phải nể sợ. Đội Anh nên thay đổi chiến thuật tùy theo từng đối thủ và nghĩ xem mình cần phải làm gì để khắc chế họ".

Trung vệ Marc Guehi sẽ bị treo giò trong trận gặp Thụy Sĩ và hậu vệ cánh Kieran Trippier đã phải rời sân vì chấn thương trong trận gặp Slovakia.

Trippier, thường chơi ở vị trí hậu vệ phải, đã đá hậu vệ trái trong bốn trận vừa qua vì Luke Shaw vẫn chưa đủ thể lực để ra sân. Upson gợi ý: "Anh có thể thi đấu với ba trung vệ gồm Kyle Walker, John Stones và Ezri Konsa nếu Shaw không có thể trạng tốt nhất.