Kể từ khi xung đột tại Ukraine nổ ra, quan hệ Trung Quốc - EU đối mặt với những thách thức ngày càng lớn. Theo Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại EU Joseph Borrell, mối quan hệ thương mại giữa EU và Trung Quốc đang ngày càng mất cân bằng. Khối 27 nước thành viên cần tìm cách giảm thiểu rủi ro do mối quan hệ này gây ra.
“Trung Quốc là đối tác, đối thủ cạnh tranh kinh tế và đối thủ mang tính hệ thống và có một từ khóa nữa là can dự. Chúng ta phải can dự với Trung Quốc trên nhiều mặt cho nhiều vấn đề khác nhau, đồng thời phải cạnh tranh với Trung Quốc và giảm phụ thuộc khi những phụ thuộc này trở nên quá lớn và quá rủi ro. Rất nhiều công việc sẽ cần thời gian để xem xét lại tất cả các mối quan hệ kinh tế với Trung Quốc, không phải để tách rời mà để cân bằng và tránh phụ thuộc quá nhiều vào một số lĩnh vực quan trọng”, ông Borrell nói.
Ảnh minh họa: Reuters
Kế hoạch mà ông Joseph Borrell đang trong quá trình hoà thiện sẽ là cơ sở cho cuộc thảo luận vào cuối tháng 6 tới của lãnh đạo 27 quốc gia thành viên.
Năm 2019, EU miêu tả Trung Quốc đồng thời là "đối tác", "đối thủ cạnh tranh kinh tế" và "đối thủ mang tính hệ thống". Tuy nhiên, hiện trong EU đã xuất hiệu những ý kiến cho rằng, cách tiếp cận này không còn phù hợp. Quan hệ Trung Quốc - EU được cho là đã bước vào giai đoạn “khởi động lại toàn diện” từ cuối năm ngoái, với các cuộc đối thoại và trao đổi trên nhiều lĩnh vực. Bắc Kinh đã cố gắng cân bằng giữ việc duy trì quan hệ đối tác chiến lược với Nga và giảm thiểu áp lực đi xuống trong quan hệ với EU. Trong khi đó, những quan điểm khác nhau về Trung Quốc trong nội bộ EU được dự báo sẽ tạo nên những yếu tố phức tạp.
Tổng thống Cộng hoà Séc Petr Pavel nhấn mạnh: "Một mặt, tôi rất vui vì cách Trung Quốc hành xử hiện nay liên quan đến cuộc xung đột Nga-Ukraine. Mặt khác, các mục tiêu chiến lược của Trung Quốc thực sự không tương thích với các mục tiêu của chúng ta. Nếu muốn cân bằng mối quan hệ với Trung Quốc, chúng ta cần phải hành động một cách thống nhất”.
Cuộc hội đàm giữa Ngoại trưởng Trung Quốc Tần Cương và Ngoại trưởng Đức Annale Baerbock tại Berlin trong tuần này đã diễn ra căng thẳng. Bà Baerbock một lần nữa nhắc lại lập trường của EU, hối thúc Bắc Kinh gây sức ép nhằm buộc Nga chấm dứt chiến dịch đặc biệt tại Ukraine. Uỷ ban châu Âu cũng đã đề xuất trừng phạt các công ty Trung Quốc bị nghi ngờ nhập khẩu nguyên liệu chiến lược từ châu Âu để tái xuất sang Nga. Trung Quốc những ngày qua đã thể hiện sự bất bình và cảnh báo sẽ có biện pháp đáp trả tương xứng./.