Thế giới AI đang được chia làm 2 phe: Trong khi Elon Musk đang chạy đua đến một tương lai khoa học viễn tưởng thì giám đốc AI tại Meta Platforms lại tranh luận về một tương lai bắt nguồn từ phương pháp khoa học truyền thống.
Đỉnh điểm của sự chia rẽ trong suy nghĩ đó đã được thể hiện vào tuần trước khi xảy ra một cuộc chiến tranh lạnh giữa Musk và công ty mẹ của Facebook - làm dấy lên một cuộc tranh luận về ý nghĩa của "khoa học".
Ngay khi Musk lên nền tảng truyền thông xã hội X của mình để ăn mừng việc huy động được 6 tỷ USD cho công ty khởi nghiệp AI xAI thì Giáo sư, nhà khoa học AI hàng đầu của Meta, Yann LeCun, đã chỉ trích công ty đối thủ và chính Musk.
Musk như mọi khi, đáp trả ngay lập tức và ám chỉ rằng vị giáo sư kể trên đã không đạt được nhiều thành tựu: "Ông đã làm 'khoa học' gì trong 5 năm qua?" Musk hỏi.
LeCun trả lời: "Hơn 80 tài liệu kỹ thuật được xuất bản kể từ tháng 1/2022. Còn anh thì sao?"
Musk trả lời: "Chả có gì cả".
Cuộc tranh luận qua lại kéo dài nhiều ngày sau đó diễn ra khi Musk, Meta và những gã khổng lồ công nghệ khác đang đưa ra những tầm nhìn khác nhau về tương lai AI và định vị mình là những người dẫn đầu trong lĩnh vực này.
Bị đe dọa là trái tim và khối óc của các chuyên gia AI và mặt khác là sự cần thiết để mở ra công nghệ mà các nhà đầu tư đang đặt cược sẽ mở ra những cách vận hành mới cho các ngành công nghiệp và cuộc sống hàng ngày. Bên dưới dòng tweet là sự căng thẳng đã tồn tại từ lâu ở Thung lũng Silicon giữa các nhà nghiên cứu và nhà khoa học đang khám phá những ý tưởng mới và các doanh nhân cũng như nhà đầu tư mong muốn tận dụng những phát hiện đó.
Giáo sư Yann LeCun.
Sự việc bắt đầu vào thứ hai khi LeCun, cũng là giáo sư của Đại học New York, chỉ trích Musk, người đã tweet để khuyến khích các ứng viên nộp đơn xin việc tại công ty khởi nghiệp của mình.
"Hãy tham gia xAI", LeCun viết, "nếu bạn có thể chịu đựng được một ông chủ:
– Tuyên bố rằng những gì bạn đang làm sẽ được giải quyết vào năm tới (không có áp lực).
– Tuyên bố rằng những gì bạn đang làm sẽ giết chết tất cả mọi người và phải dừng lại hoặc tạm dừng (yay, nghỉ phép trong 6 tháng!).
– Tuyên bố muốn 'theo đuổi sự thật một cách nghiêm ngặt nhất' nhưng lại đưa ra những thuyết âm mưu điên rồ trên nền tảng xã hội của chính mình."
Một số người cho rằng quan điểm "khoa học" của Musk có nghĩa là bác bỏ vai trò của nghiên cứu đối với một thế hệ chuyên gia AI. Trong nhiều năm, Meta và Google đã thuê những bộ óc hàng đầu về AI từ các trường đại học, với mong muốn giữ chân ở cả hai thế giới bằng cách cho phép họ công bố nghiên cứu của mình một cách công khai, đồng thời cố gắng triển khai các sản phẩm.
Đối với một học giả như LeCun, nghiên cứu được công bố, dù được duyệt hay không, đã cho phép các ý tưởng phát triển và danh tiếng được xây dựng, từ đó giúp xây dựng các ngôi sao trong hệ thống. LeCun đã làm việc tại Meta từ năm 2013 trong khi giữ chức giáo sư NYU từ năm 2003. Các dòng tweet của ông cho thấy ông tán thành triết lý rằng tác phẩm của một người cần phải được xuất bản - trải qua những yêu cầu khắt khe để được chứng minh là chính xác và có thể tái sản xuất - để thực sự được coi là khoa học .
"Nếu bạn thực hiện nghiên cứu và không xuất bản, thì đó không phải là Khoa học", ông đăng trong một dòng tweet dài hôm thứ ba để phản bác Musk. Ông kết luận: "Nếu chưa bao giờ công bố nghiên cứu của mình nhưng bằng cách nào đó đã phát triển thành một sản phẩm, bạn có thể sẽ chết trong giàu có. Nhưng bạn sẽ vẫn cảm thấy hơi cay đắng và gần như bị lãng quên".
"Nếu bạn không xuất bản nghiên cứu của mình 'theo cách nào đó' thì nghiên cứu của bạn có thể sẽ không có tác động gì".
Cuộc tranh luận đã truyền cảm hứng cho khắp cộng đồng khoa học. "Khoa học là gì?" Nature, một tạp chí khoa học, đã đặt câu hỏi với tiêu đề về vụ này.
Ở một số khía cạnh, LeCun được cổ vũ. "Mặc dù nhận được ít tiền bạc, sự công nhận và danh tiếng hơn so với các doanh nhân, nhưng các nhà khoa học công bố nghiên cứu đột phá của họ một cách công khai là nền tảng của tiến bộ công nghệ và đóng góp to lớn vào việc biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn!" Clem Delangue, giám đốc điều hành của một công ty khởi nghiệp AI đã tweet.
Một số người khác, chẳng hạn như Palmer Luckey, cựu giám đốc điều hành Facebook và người sáng lập Anduril Industries, một công ty khởi nghiệp về quốc phòng, không đồng tình với định nghĩa về khoa học của LeCun. Anh ấy đã tweet: "Sự kiêu ngạo và chủ nghĩa tinh hoa tột độ là vấn đề mọi người đang gặp phải".
Đối với Musk, người tự hào về quan điểm dựa trên vật lý của mình và thích kể lại việc ông từng khao khát làm việc tại máy gia tốc hạt để theo đuổi những câu hỏi lớn của vũ trụ, định nghĩa về khoa học của LeCun có vẻ quá xa vời.
Musk đã đổ lỗi cho các trường đại học đã giúp thúc đẩy những gì ông coi là tư duy tự do quá mức và các triệu chứng khác của cái mà ông gọi là virus đánh thức tâm trí. Trong những năm qua, sức hấp dẫn khi làm việc cho Musk là ấn tượng rằng các công ty của ông phát triển nhanh chóng, với đầy những kỹ sư bị thu hút bởi việc giải quyết các vấn đề khó khăn và chứng kiến ý tưởng của họ được áp dụng vào thực tế.
Igor Babuschkin, một chuyên gia AI từng làm việc tại OpenAI và DeepMind của Google cho biết vào năm ngoái: "Tôi đã hợp tác với Elon để xem liệu chúng tôi có thể thực sự áp dụng những công nghệ mới này để thực sự nâng cao hiểu biết của chúng ta về vũ trụ hay không".
Việc tạo ra xAI nhanh chóng tạo ra làn sóng trên thị trường lao động AI, với một đối thủ phàn nàn rằng thật khó để cạnh tranh để thu hút các ứng viên tiềm năng bị thu hút bởi Musk và danh tiếng của ông trong việc tạo ra giá trị. Và đó là trước khi vòng gọi vốn mới nhất của xAI huy động được hàng tỷ USD, nâng mức định giá của công ty lên 24 tỷ USD, khởi động một đợt tuyển dụng mới.
Kể từ khi ra mắt, Musk đã nhanh chóng chỉ trích các đối thủ cạnh tranh vì những gì ông cho là thiên vị tự do trong các chatbot AI của đối thủ. Việc coi xAI là pháo đài chống lại việc khiến AI trở nên nguy hiểm dường như đã có tác dụng thu hút một số kỹ sư có cùng chí hướng.
