Chiều 28/11, TAND TP HCM tiếp tục xét xử Phan Văn Anh Vũ (Vũ "nhôm", 43 tuổi), Trần Phương Bình (cựu Tổng giám đốc Ngân hàng Đông Á) và 24 bị cáo khác liên quan thiệt hại 3.608 tỷ đồng tại Ngân hàng Đông Á.
13,4 triệu USD rơi về tay Vũ "nhôm"
Trong vụ án này, Trần Phương Bình bị cáo buộc với vai trò là Tổng giám đốc, Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đông Á, đã chỉ đạo các bị cáo khác thực hiện hành vi phạm tội "Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản" với số tiền hơn 2.057 tỷ đồng; "Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế" gây thiệt hại hơn 1.551 tỷ đồng.
Đây cũng là nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng ngân hàng này lỗ lũy kế 31.076 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 25.451 tỷ đồng và tổng tài sản thực chỉ còn 47.011 tỷ đồng vào cuối năm 2015.
Cơ quan công tố xác định Trần Phương Bình với vai trò là Tổng giám đốc, Phó chủ tịch HĐQT, Chủ tịch HĐTD Ngân hàng Đông Á chỉ đạo cấp dưới xuất quỹ chi sai nguyên tắc gần 498 tỷ đồng. Số tiền này được dùng để mua cho Vũ mua 60 triệu cổ phần Ngân hàng Đông Á và hơn 13 triệu USD để chuyển cho Vũ "nhôm".
Ông Trần Phương Bình, cựu Tổng giám đốc Ngân hàng Đông Á.
Cụ thể, từ ngày 11/10/2012 đến giữa tháng 3/2015, ông Bình đã chỉ đạo Thủ quỹ Hội sở ngân hàng đương nhiệm Đỗ Thanh Hùng xuất 12 khoản chi, với tổng số tiền 294 tỷ đồng để mua 13,9 triệu USD. Cơ quan điều tra thu được 5 giấy viết tay của ông Hùng ghi chép lại các khoản chi sai nguyên tắc này.
Sau đó, ông Bình chuyển lần lượt 9 lần cho Vũ Nhôm, tổng cộng là 13,4 triệu USD. Lần chuyển ít nhất là 1 triệu USD, nhiều nhất là 3 triệu USD. Khoản tiền 500.000 USD còn lại, ông Bình chuyển cho Nguyễn Thiện Nhân (Chủ tịch HĐQT Công ty CP vốn Thái Thịnh) để chi phí trong việc thuê tư vấn, tìm kiếm đối tác...
Nguyên tổng giám đốc Ngân hàng Đông Á thừa nhận đã chỉ đạo nhân viên xuất quỹ mua USD "giúp" Phan Văn Anh Vũ và "không biết anh ta dùng vào việc gì". Số ngoại tệ này hiện Vũ Nhôm chưa trả lại cho ngân hàng. Vì vậy, quá trình xét xử vụ án này, HĐXX sẽ làm rõ mục đích sử dụng số tiền 13,4 triệu USD trên của Vũ "nhôm".
Trong khi đó, Vũ "nhôm" khai với cơ quan điều tra, Phan Văn Anh Vũ thừa nhận có nhờ ông Trần Phương Bình mua giúp tổng số tiền là 3,2 triệu USD. Đồng thời ông này cũng vay của ông Bình bảy lần với tổng số tiền là 10,2 triệu USD.
Vũ "nhôm" quên việc sử dụng 13,4 triệu USD?
Theo hồ sơ vụ án, Vũ không thừa nhận việc chiếm đoạt 13,4 triệu USD của Ngân hàng Đông Á, mà cho rằng đây là khoản vay cá nhân với ông Bình. Toàn bộ số ngoại tệ trên ông Vũ khai đã sử dụng vào việc cá nhân nhưng chưa nhớ ra cụ thể dùng vào việc nào.
Bên cạnh đó, 3 bị cáo Nguyễn Đức Vinh (nguyên Trưởng phòng Ngân quỹ Hội sở Ngân hàng Đông Á), Đỗ Thanh Hùng (nguyên Thủ quỹ Hội sở, Nguyễn Thị Kim Loan (nguyên Trưởng phòng kinh doanh Hội sở) bị cáo buộc xuất quỹ chi sai nguyên tắc, gây thiệt hại cho Ngân hàng Đông Á.
Cáo trạng thể hiện Trần Phương Bình có hành vi lạm dụng quyền hạn chiếm đoạt 284 tỷ đồng của Ngân hàng Đông Á thông qua việc mua 13,4 triệu USD chuyển cho Vũ "nhôm". Ông này còn bị cáo buộc chiếm đoạt gần 11 tỷ đồng qua việc chuyển 500.000 USD cho ông Nguyễn Thiện Nhân.
Vũ "nhôm" có trách nhiệm hoàn trả lại 13,4 triệu USD để khắc phục hậu quả.
Theo cơ quan công tố, Vũ "nhôm" có trách nhiệm trả lại 13,4 triệu cho ông Bình để khắc phục hậu quả cho Ngân hàng Đông Á. Cơ quan điều tra tiếp tục làm rõ, nếu Vũ có dấu hiệu vi phạm pháp luật sẽ xử lý sau.
Ngoài ra, Vũ "nhôm" đã dùng thủ đoạn gian dối, gây thiệt hại cho Ngân hàng Đông Á hơn 200 tỷ đồng thông qua việc mua gần 13% cổ phần của ngân hàng này.
Cụ thể, hồi năm 2013, ngân hàng Đông Á hoạt động sa sút, thua lỗ kéo dài, thiếu hụt số lượng lớn tiền, vàng trong kho quỹ. Ông Trần Phương Bình ra chủ trương tăng vốn điều lệ từ 5.000 lên 6.000 tỷ đồng để thu hút đầu tư, có tiền xử lý khó khăn tài chính.
Do đó, nguyên Tổng giám đốc ngân hàng Đông Á thống nhất bán cho Vũ "nhôm" 60 triệu cổ phần Ngân hàng Đông Á với giá 600 tỷ đồng. Đồng nghĩa với việc, ông Vũ trở thành cổ đông lớn nhất có quyền chi phối mọi hoạt động của nhà băng này.
Để mua lại số cổ phần nói trên, Vũ "nhôm" thế chấp 220 lô đất tại thành phố Đà Nẵng để vay 400 tỷ đồng của chính ngân hàng Đông Á. Đối với 200 tỷ còn lại, Vũ phải ký chứng từ nộp khống cho ngân hàng Đông Á. Ông Bình sau đó chỉ đạo cấp dưới xuất quỹ chi khống, chuyển tiền vào tài khoản của công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79.
Sau đó, ngân hàng Đông Á tăng vốn điều lệ thất bại đã chuyển trả cho Công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79 khoản tiền 600 tỷ đồng và lãi phát sinh. Cáo trạng thể hiện ông Vũ chỉ nộp 400 tỷ đồng, như vậy ngân hàng Đông Á bị thiệt hại hơn 200 tỷ.