Cụ thể, trong số những người tham gia khảo sát, chỉ có 9% vẫn tin tưởng chính phủ Kiev, thấp hơn rất nhiều so với mức tín nhiệm trung bình tại các quốc gia thuộc khối Liên Xô cũ (48%) và mức tín nhiệm trung bình trên thế giới năm 2018 (56%).
Cuộc điều tra này đã được tiến hành chỉ ít ngày trước khi cuộc bầu cử Tổng thống Ukraine diễn ra. Hiện nay, Tổng thống đương nhiệm Petro Poroshenko đang bị dẫn trước bởi hai đối thủ đáng gờm là cựu Thủ tướng Ukraine - nữ hoàng Cách mạng Cam Yulia Volodymyrivna Tymoshenko, và diễn viên hài Volodymyr Zelensky - lãnh đạo của đảng Sluha Narodu (Đầy tớ của Nhân dân).
Bảng so sánh mức tín nhiệm của người dân đối với chính phủ Ukraine với mức tín nhiệm trung bình trên toàn thế giới và tại các quốc gia thuộc khối Liên Xô cũ. Nguồn: Viện nghiên cứu Gallup.
Thực tế, người dân Ukraine không có nhiều điều đáng tự hào trong thập kỷ qua, Gallup nhận định. Người tiền nhiệm của Tổng thống Poroshenko - ông Viktor Yanukovych - có liên quan đến nhiều bê bối và đã bị lật đổ trong cuộc cách mạng Maidan năm 2014.
Do nằm trong danh sách bị truy nã của Interpol vì tội phản quốc, ông Yanukovych đã chạy trốn sang Nga. Trong thời gian ông này nắm quyền lãnh đạo tại Ukraine, chỉ số tín nhiệm của người dân dành cho chính phủ cũng chưa từng vượt quá mức 24%.
Người dân Ukraine đã có cái nhìn lạc quan và hy vọng khi ông Poroshenko bắt đầu nhiệm kỳ Tổng thống. Chính phủ mới của Ukraine khi đó đã đạt được mức tín nhiệm 24%, riêng ông Poroshenko đạt mức 48%.
Tuy nhiên, theo Gallup, có vẻ như những hy vọng của người dân Ukraine đã nhanh chóng phai nhạt sau khi họ tận mắt chứng kiến chính quyền không thực hiện được lời hứa và đáp ứng được yêu cầu của những người biểu tình trong cuộc cách mạng Maidan. Kể từ năm 2015 tới nay, chỉ số tín nhiệm đối với chính phủ Ukraine đã giảm xuống mức 14% và thậm chí là thấp hơn nữa.
Chỉ số tín nhiệm giảm mạnh hơn trong thời gian diễn ra bầu cử
Hiện nay, người dân Ukraine không chỉ mất lòng tin vào chính phủ, mà họ cũng không tin tưởng cả những cơ quan và tổ chức khác, đặc biệt là đơn vị chịu trách nhiệm tổ chức cuộc bầu cử Tổng thống vào ngày 31/3 tới.
Theo khảo sát của Gallup, trong năm 2018, chỉ 12% số người trưởng thành tại Ukraine tin tưởng vào sự trung thực của các cuộc bầu cử, trong khi đó con số này trong năm 2014 từng ở mức 26%. Điều này cho thấy người dân Ukraine ngày càng mất lòng tin vào hệ thống bầu cử của đất nước mình.
Nguồn: Viện nghiên cứu Gallup.
Nhà lãnh đạo tiếp theo của Ukraine sẽ phải đối diện với việc người dân mất lòng tin sâu sắc vào chính phủ. Một điều đáng lo ngại hơn nữa, theo các quan chức Ukraine, là các cuộc tấn công liên tiếp được cho là của tin tặc Nga nhằm vào các điểm bỏ phiếu và Ủy ban Bầu cử Trung Ương của nước này.
Đại đa số người dân Ukraine đồng tình rằng chính phủ đang lún sâu trong vấn nạn tham nhũng
Theo kết quả của Gallup, vấn nạn tham nhũng trong bộ máy nhà nước cũng là một nguyên nhân khiến nhiều người dân Ukraine mất lòng tin vào chính phủ. Cụ thể, 91% người tham gia khảo sát cho biết họ nhận thức rõ về tình trạng tham nhũng trong chính phủ Kiev.
Trong số những vụ bê bối lớn nhất trong chính phủ, phải kể đến vụ ông Poroshenko bị cáo buộc liên quan tới việc các công ty quốc phòng của Ukraine phải nhập các linh kiện của Nga với giá thành cao hơn bình thường.
Một trong những đối thủ đáng gờm nhất của ông Poroshenko đã khéo léo tận dụng bê bối trên của ông Poroshenko trong quá trình vận động tranh cử, và các thành viên trong Quốc hội Ukraine cũng đã bắt đầu tiến hành các thủ tục để luận tội ông.
Câu hỏi khảo sát về nhận thức của người dân trước vấn nạn tham nhũng trong chính phủ và trong doanh nghiệp. Nguồn: Viện nghiên cứu Gallup.
Trong suốt nhiệm kỳ qua, ông Poroshenko đã nhiều lần bị cáo buộc tham nhũng, trong đó có bê bối Hồ sơ Panama (Panama Papers) khét tiếng liên quan đến các công ty do ông Poroshenko đứng tên. Vị Tổng thống Ukraine đã bị cáo buộc thành lập và sử dụng các công ty vỏ bọc tại nước ngoài để trốn thuế.
Bên cạnh sự bất mãn đối với chính quyền, thì 82% số người dân Ukraine được hỏi cũng cho rằng vấn nạn tham nhũng đang "hoành hành" trong các tổ chức và doanh nghiệp của nước này.
Kết luận
Tính đến thời điểm hiện tại, 3 ứng cử viên dẫn đầu cuộc đua là danh hài Zelensky, nữ hoàng cách mạng Cam Tymoshenko và Tổng thống Poroshenko. Trong đó, người đang ở vị trí thứ nhất - ông Zelensky - đang vận động với chủ trương chống tham nhũng và được nhận định là có khả năng gây tiếng vang rộng rãi đối với các cử tri.
Trong khi đó, Tổng thống đương nhiệm Poroshenko đang nỗ lực loại bỏ "tiếng xấu" từ các vụ bê bối, và có lập trường cứng rắn cũng như cam kết mạnh mẽ trong một số vấn đề như việc gia nhập NATO hay đòi lại Crimea nếu tái đắc cử.
Người còn lại, bà Tymoshenko tuy có một khởi đầu tốt, nhưng gần đây chỉ số ủng hộ dành cho bà đã giảm khi Quốc hội Ukraine "lục lại" và muốn điều tra vụ tham nhũng liên quan tới thỏa thuận khí đốt mà bà này đã kí kết với Nga trước đây.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến nhận định rằng cả 3 ứng cử viên "sáng giá nhất" kể trên sẽ khó giành được số phiếu đa số trong cuộc bầu cử ngày 31/3 tới, và trong trường hợp đó, một cuộc bỏ phiếu vòng 2 sẽ tiếp tục được tổ chức vào ngày 21/4.
Cho dù ứng cử viên nào giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lần này, thì người đó cũng sẽ phải đối mặt với tình trạng bất mãn, mất lòng tin vào chính quyền và tổ chức chính phủ trong xã hội Ukraine.