100 năm ngày sinh nhà phát minh huyền thoại, Mikhail Kalashnikov
Về địa lý, thị trấn hẻo lánh Kurya của vùng Altai thuộc Nga nằm khá xa so với các điểm nóng trên thế giới trong thế kỷ 20 và 21.
Tuy nhiên, người con nổi tiếng nhất của Kurya, Mikhail Kalashnikov (sinh ngày 10/11/1919) đã phát minh ra một thứ giúp hình thành các cuộc cách mạng, vẽ lại các đường biên giới và định hình lại chiến tranh hiện đại.
Là một cựu binh Hồng quân Liên Xô trong Chiến tranh vệ quốc vĩ đại. Năm 1945, Kalashnikov đã phát minh ra kiệt tác của đời mình, súng trường tấn công AK-47 (Avtomat Kalashnikova 1947).
Súng nhanh chóng được Hồng quân lựa chọn trong một cuộc thi thiết kế súng hai năm sau đó, và việc sản xuất hàng loạt diễn ra tại thành phố-nhà máy Izhevsk. Nhà máy cơ khí Izhevsk đã sản xuất 75 đến 100 triệu khẩu AK trong 70 năm sau đó.
Được sử dụng bởi các lực lượng đối địch nhau, quân chính phủ và các nhóm khủng bố, cảnh sát và tội phạm, súng AK-47 và các biến thể của nó (bao gồm cả sao chép hợp pháp và bất hợp pháp) đã xuất hiện ở trên khắp hành tinh khiến cho mức độ phổ biến của nó không thể ước tính.
Súng trường tấn công AK và đạn 7,62x39mm trên tay của quân giải phóng đã khiến quân đội Mỹ phải rút khỏi Việt Nam, và một lần nữa đe dọa lực lượng Mỹ ở Iraq và Afghanistan 40 năm sau đó.
Những nâng cấp "đáng tiền" của AK-308?
Biến thể mới nhất AK-308 nổi bật nhờ một tính năng độc đáo, súng có thể bắn đạn 7,62x51mm tiêu chuẩn của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Đạn 7,62x51mm NATO được người Mỹ thiết kế cho súng trường M14 và súng máy M60 vào cuối những năm 1950, nhưng hiện nay nó đã trở thành loại đạn tiêu chuẩn cho một loạt các loại súng hiện đại phương Tây, như IWI Tavor của Israel hoặc FN SCAR của Bỉ.
Nhìn thoáng qua, AK-308 dài hơn và nặng hơn một chút nếu so với biến thể bắn đạn 5,45x39mm trước đó, AK-12. Tuy nhiên súng thừa hưởng nhiều tính năng của AK-12, bao gồm việc báng súng có thể điều chỉnh và trích khí được thiết kế lại.
Ak-308 trong một triển lãm (Nguồn: Reuters).
AK-308 đã chính thức được trang bị trong Lục quân Nga, Hải quân đánh bộ và lực lượng lính dù tinh nhuệ VDV, nhưng với nhà sản xuất Kalashnikov, các khách hàng lớn của nó được kỳ vọng sẽ là các lực lượng vũ trang nước ngoài.
Theo ông Serge Serge Urzhumtsev, nhà thiết kế chính của Kalashnikov: "Khách hàng tiềm năng sẽ được cung cấp không chỉ khẩu súng trường tấn công mà còn cả một loại đạn xuyên giáp do Nga sản xuất.
Tôi sẽ hoàn thành tất cả các thử nghiệm (về loại đạn mới) trong năm nay và chúng sẽ trở thành các ưu đãi thương mại vào năm tới (2020)".
Theo Maxim Popenker, một chuyên gia vũ khí nổi tiếng trước đây từng tiếp thị cho Kalashnikov bình luận:
"Ngay từ đầu, Kalashnikov đã thiết kế một khẩu súng trường tấn công để xuất khẩu cho những quốc gia trước đây đã sử dụng hoặc lưu trữ vũ khí NATO và đạn 7,62x51mm NATO.
Đạn 7.62x51mm có khả năng xuyên phá lớn, điều này rất quan trọng đối với chiến tranh trong khu vực đồi núi, sa mạc hoặc đô thị hiện đại".
IWI Tavor và FN SCAR là các mẫu súng trường tấn công hiện đại bắn đạn 7,62x51mm NATO.
Chấm dứt sự thống trị của súng trường tấn công NATO?
Hấp dẫn khách hàng (đặc biệt là các lực lượng vũ trang ở Đông Nam Á và Trung Đông đang trang bị vũ khí của NATO) bằng một khẩu súng Nga là một động thái táo bạo về mặt chính trị, nhưng có thể là bước đi đúng đắn về thương mại của Kalashnikov.
Nhà phân tích Alexey Leonkov của Arsenal Otechestva, một tạp chí quân sự và vũ khí của Nga bình luận:
"Tôi nghĩ rằng việc thiết kế AK-308 là một hoạt động thương mại thông minh và đủ để khách hàng cân nhắc loại bỏ các loại súng trường do phương Tây sản xuất. Mấu chốt ở đây là các trang bị chống đạn liên tục được cải tiến, trở nên nhẹ hơn và bền hơn".
Tuy nhiên, nhà sản xuất có trụ sở tại Izhevsk đã không "bỏ tất cả trứng vào một giỏ" với AK-308.
Giám đốc điều hành của Kalashnikov, ông Dmitry Tarasov vào tháng 10/2019 đã bình luận rằng các biến thể AK khác của công ty như AK-200, 201, 202, 203 và 204, AK-12 và AK-15 đã nhận được sự quan tâm đáng kể của các chính phủ ở Nam Mỹ, Nam Á và Châu Phi.
Dòng súng trường tấn công AK-200 của Kalashnikov trong triển lãm vào năm 2018.
Nhà sử học quân sự Yuri Knutov giải thích: "AK-308 với cỡ nòng lớn hơn được thiết kế theo xu hướng trên toàn cầu, thêm vào đó hầu hết áo chống đạn hiện đại có thể chống lại các loại đạn cỡ nhỏ hơn như 5,45x39mm của Nga hay 5,56x45mm NATO.
Đạn 5,56x45mm NATO là loại đạn súng trường cơ bản của lính Mỹ kể từ những năm 1960 và sau đó là các đồng minh NATO từ đầu những năm 1980. Tuy nhiên, "người anh em" 7,26x51mm của nó xuyên qua các mục tiêu với động năng gấp đôi.
Sau nhiều thập kỷ phụ thuộc vào cỡ đạn nhỏ 5,56x45mm, đến nay ngay chính quân đội Hoa Kỳ cũng phải phát triển một viên đạn lớn hơn "nằm ở đâu đó giữa các 5,56x45mm và 7,62x51mm".
Cho đến nay, cỡ đạn 7,62x51mm vẫn là lựa chọn duy nhất cho các lực lượng sử dụng vũ khí NATO.
Trong trường hợp khách hàng cần một viên đạn mạnh hơn, và nếu Kalashnikov thuyết phục họ trang bị đạn mới với AK-308, thì có khả năng ở một thời điểm nào đó trong tương lai gần, lính Mỹ có thể thấy đối phương và bản thân mình khai hỏa chung một loại đạn.
Thử nghiệm độ bền của AK-12 bằng cách khai hỏa liên tục.