Nông dân sử dụng niên lịch để hiểu và dự đoán các mô hình thời tiết suốt nhiều thế kỷ. Nhưng giờ đây, một loạt công ty khởi nghiệp ở Mỹ Latinh đang giúp họ thực hiện việc này bằng trí tuệ nhân tạo (AI).
Aline Oliveira Pezente, doanh nhân 39 tuổi ở bang Minas Gerais, Brazil, đang làm việc tại công ty nông nghiệp Louis Dreyfus Commodities khi nhận ra cách vận hành của ngành nông nghiệp ở Brazil có vấn đề.
Rau diếp trồng dưới ánh đèn nhân tạo trong trang trại Pink Farms ở Sao Paulo, Brazil, ngày 28/8/2020. (Ảnh: AFP)
Brazil là quốc gia xuất khẩu đậu nành, ngô và thịt bò lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, người nông dân thường gặp khó khăn trong vay tín dụng để mua hạt giống và phân bón, bởi bên cho vay khó đánh giá rủi ro từ thiên tai như hạn hán, lũ lụt, bệnh mùa màng, xói mòn đất, đến tài chính như phá sản, sụt giá nông sảm và nhiều vấn đề khác.
Năm 2018, Aline và chồng là Fabricio thành lập công ty Traive, chuyên thu thập dữ liệu nông nghiệp và phân tích bằng AI, giảm rủi ro mất vốn đối với bên cho vay và giúp nông dân tiếp cận tín dụng dễ dàng hơn.
Aline nói với AFP: "Mỗi bên cho vay thường sử dụng mô hình phân tích rủi ro riêng. Hãy tưởng tượng mô hình ấy giống như một tệp Excel khổng lồ", Aline nói. “Nhưng rất khó để con người, ngay cả những người cực kỳ am hiểu về thống kê và toán học, tạo ra các phương trình dự đoán được mọi biến số".
"Họ mất ba tháng để làm một việc mà chúng tôi có thể làm trong năm phút với độ chính xác cao hơn nhiều", Aline, người có bằng thạc sĩ chuyên về AI và phân tích dữ liệu tại Viện Công nghệ Massachusetts, nói.
Sau 7 năm, Traive đã thu hút được những khách hàng "người khổng lồ" trong ngành nông nghiệp Syngenta, các công ty fintech và ngân hàng lớn thứ hai châu Mỹ Latinh, Banco do Brasil. Hơn 70.000 nhà sản xuất sử dụng nền tảng của công ty. Nền tảng này đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động tài chính trị giá gần 1 tỷ USD.
Tại Hội nghị thượng đỉnh Web ở Rio de Janeiro tuần này, nơi được gọi là "Davos dành cho những người đam mê công nghệ", Aline đã trình bày công việc của mình. Cùng diễn thuyết với cô có doanh nhân đồng hương Alejandro Mieses, người đã giải thích tiềm năng của AI trong việc tái định hình ngành nông nghiệp qua phần trình bày "Dữ liệu thu hoạch: Cuộc cách mạng nông nghiệp tiếp theo".
Khắp thế giới, ngày càng nhiều nông dân chuyển sang sử dụng AI để tăng năng suất và lợi nhuận. Họ sử dụng máy kéo tự lái, máy bay không người lái theo dõi tình trạng cây trồng và máy ảnh thông minh nhận dạng cỏ dại để sử dụng thuốc diệt cỏ phù hợp.
TerraFirma, công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Puerto Rico của Mieses, phát triển mô hình AI sử dụng hình ảnh vệ tinh để dự báo rủi ro môi trường như thiên tai, dịch bệnh cây trồng và xói mòn.
"Chúng tôi tập trung vào tính chất vật lý của nó, bởi tin rằng đó là vấn đề cơ bản. Hiểu được phương thức nước di chuyển, gió di chuyển, sự khác nhau của mức độ phơi sáng mặt trời trên từng diện tích trồng trọt", ông nói.
Các thành viên tham gia hội thảo đều cho rằng vấn đề khó nhất là các mô hình AI phải được đào tạo về lượng dữ liệu khổng lồ. Việc xử lý các dữ liệu về điều kiện môi trường, đầu vào, năng suất, rất phức tạp.
“Việc này tốn nhiều tài nguyên. Bạn cần máy chủ, bạn cần một kho dữ liệu khổng lồ", Mieses, 39 tuổi, nói. "Nó giống chuyện muôn thuở về về rác vào, rác ra".
Đồn điền trồng đậu nành tại trang trại Bom Jardim Lagoano ở Montividiu, bang Goias, Brazil, ngày 22/1/2024. (Ảnh: AFP)
Ngành nông nghiệp thường xuyên đối mặt chỉ trích ở những quốc gia như Brazil, đất nước đang nổi lên như cường quốc nông nghiệp, đồng thời ghi nhận gia tăng tàn phá môi trường ở các khu vực quan trọng như rừng nhiệt đới Amazon, tài nguyên chống biến đổi khí hậu quan trọng.
Những người lạc quan về đổi mới cho rằng với dân số thế giới dự kiến gần 10 tỷ người năm 2050, các công nghệ như AI là hy vọng tốt nhất của nhân loại để tồn tại mà không hủy diệt hành tinh.
Mariana Vasconcelos, 32 tuổi, là giám đốc điều hành công ty khởi nghiệp Agrosmart của Brazil sử dụng AI giúp nông dân quản lý rủi ro khí hậu và sản xuất bền vững hơn.
"Tổ chức Nông Lương Liên Hợp Quốc cho hay chúng ta cần tăng sản lượng lương thực để nuôi sống dân số ngày càng tăng. Đồng thời, chúng ta phải sản xuất với ít đất hơn, ít phá rừng hơn, ít phát thải carbon hơn. Làm sao chúng ta có thể làm được điều đó nếu không có công nghệ? " cô nói.
"Nông nghiệp thường bị coi là gây hại cho thiên nhiên. Nhưng tôi nghĩ công nghệ đang cho thấy rằng nó thực sự có thể tái tạo, khôi phục môi trường, đồng hành cùng thiên nhiên... Nông nghiệp đang hướng tới mô hình bền vững hơn", cô nhận định.