Chắc hẳn ai cũng có lần từng ít nhiều đều có những thắc mắc về tính chất của phân. Để giải tỏa thắc mắc của bạn, hãy tìm hiểu về các tính chất phân cũng như các xét nghiệm phân có thể nói lên tình trạng sức khỏe.
Theo Matthew Kalady, bác sĩ phẫu thuật vùng đại trực tràng tại phòng khám chuyên khoa Cleveland, việc phân tích các tính chất của phân xét về khía cạnh tầm soát, nó giúp bổ sung thêm nhiều mặt giúp đánh giá tổng quan người bệnh.
Nếu có các triệu chứng sau đây, bạn cần phải đi xét nghiệm phân ngay lập tức như có máu trong phân, tiêu chảy, mệt mỏi dài ngày, hay là sụt cân không rõ nguyên nhân.
Bác sĩ Sahil Khanna, chuyên gia tiêu hóa tại Mayo Clinic cho hay: "Nơi đầu tiên mà bạn cần phải đến là phòng khám của các bác sĩ đa khoa, tại đó họ sẽ tiến hành thăm khám và đưa ra các chỉ định xét nghiệm thích hợp".
Khi xét nghiệm phân, bác sĩ sẽ chỉ định một trong nhiều loại tầm soát, từ xét nghiệm máu hoặc DNA cho đến xét nghiệm vi khuẩn. Từ đó, bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn đến chuyên khoa thích hợp để tiến hành điều trị nếu phát hiện thấy có bất thường.
1. Bạn có thể đang bị nhiễm ký sinh trùng
Nếu như bạn đang tiêu chảy, kèm chuột rút, đầy hơi, hoặc gần đây bạn có du lịch ở đâu đó, bạn có thể đang nhiễm kí sinh trùng (giun xoắn, giun móc, giun kim). Bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm tìm trứng và kí sinh trùng.
Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (Centers for Disease Control and Prevention - CDC), mẫu phân được thu thập trong nhiều ngày cách nhau sẽ được đem đi tìm và phân loại kí sinh trùng. Đồng thời mẫu phân đó cũng được tầm soát để tìm trứng của kí sinh trùng.
2. Bạn có thể đang bị trĩ
Đừng lo lắng. Máu thấy được trong phân không có nghĩa bạn đang bị ung thư. Thực tế, phần lớn là do trĩ, là những búi tĩnh mạch phồng lên ở hậu môn hoặc phía cuối trực tràng, theo bác sĩ Khanna. Rỉ máu khi đi đại tiện là dấu hiệu phổ biến nhất của trĩ, bác sĩ có thể kết luận bằng việc thực hiện nghiệm pháp hoặc xét nghiệm chẩn đoán xác định.
(Ảnh minh họa)
3. Bạn có thể đang bị viêm đường ruột
Nếu bạn đã, đang hoặc sẽ chịu đựng cơn đau bụng dữ dội, mệt mỏi dài ngày và chảy máu trực tràng, bạn có thể đang bị viêm đường ruột (Inflammatory bowel disease - IBD). IBD gồm có bệnh Crohn và viêm loét đại tràng.
Xét nghiệm phân có thể giúp ta tìm được những triệu chứng của viêm, theo bác sĩ Khanna, đặc biệt là có sự xuất hiện của calprotectin và lactoferrin, những protein đặc hiệu cho viêm.
4. Bạn đang thiếu vitamin
Mùi phân đặc trưng làm cho bạn phải cúi xuống nhìn xem phân của mình ra sao, lúc đó bạn nên lưu ý có thể có mỡ trong phân. Thuật ngữ y khoa gọi đó là tiêu phân mỡ, nghĩa là cơ thể bạn không tiêu hóa và hấp thu chất béo tốt, đó là dấu hiệu của bệnh đường tụy, đường ruột.
Khi cơ thể bạn thiếu vitamin A, D, K, là những vitamin tan trong dầu. Để chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm tìm mỡ trong phân. Để tiến hành xét nghiệm, bạn cần ăn thật nhiều chất béo trước xét nghiệm 72h.
5. Bạn có thể bị viêm loét
Máu trong phân có thể do loét dạ dày, thường gặp nhất là do nhiễm trùng, theo Mayo Clinic. Bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm để định danh vi khuẩn xuất hiện trong phân, thường là H.pylori.
(Ảnh minh họa)
6. Bạn có thể bị ung thư đại trực tràng
Máu trong phân là một báo động đỏ của ung thư đại trực tràng, nhưng lúc đó máu có thể được nhìn thấy hoặc không nhìn thấy được bằng mắt thường (chảy máu kín), dẫn đến rất khó trong việc chẩn đoán xác định.
Tiêu chuẩn vàng trong tầm soát ung thư đại trực tràng là nội soi. Hiện nay, nhiều công cụ tầm soát, xét nghiệm ung thư không xâm lấn, có thể làm tại nhà đang "gây bão" trên thị trường trong những năm gần đây.
Cologuard Colon Cancer là xét nghiệm đầu tiên, cũng là duy nhất được FDA công nhận là xét nghiệm DNA phân có thể được thực hiện tại nhà (nhưng phải được bác sĩ chỉ định), nó có độ nhạy đến hơn 90% trong việc phát hiện ung thư đại trực tràng.
Để phát hiện sớm ung thư, hiệp hội ung thư hoa kỳ khuyên mọi người nên cần tầm soát ung thư đại trực tràng khi bước sang tuổi 50. Nếu như bạn có tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng, bạn nên bắt đầu tầm soát trước 10 năm so với độ tuổi người thân bạn được chẩn đoán ung thư.
*Theo Prevention
Xem thêm: