Trung Quốc đã có một cách tiếp cận thận trọng trước kết quả cuộc gặp hôm thứ Bảy (29/6) giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Tập Cận Bình.
Cụ thể, sau cuộc họp kín kéo dài 80 phút giữa hai nhà lãnh đạo, chính phủ Trung Quốc chỉ công bố một tuyên bố ngắn để tóm tắt nội dung cuộc đàm phán, cho biết đã có một "thỏa thuận ngừng bắn" giữa lãnh đạo hai nước, với việc không bổ sung thêm hàng rào thuế quan mới cho các sản phẩm Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ.
Tuy nhiên, trong tuyên bố được phát đi bởi Tân Hoa Xã và Bộ Ngoại giao Trung Quốc không hề đề cập đến Huawei. Nó chỉ nói rằng ông Tập đã yêu cầu ông Trump đối xử công bằng với các công ty Trung Quốc.
Thỏa thuận của hai nhà lãnh đạo hàng đầu thế giới vẫn chỉ là màn "đình chiến".
Trước đó Huawei đã được đưa vào danh sách của Bộ Thương mại Hoa Kỳ, cấm không cho các công ty Mỹ bán thiết bị và linh kiện cho nhà sản xuất có trụ sở tại Thâm Quyến này. Đồng thời, Washington cũng loại bỏ đơn vị này khỏi các lộ trình triển khai mạng 5G ở Mỹ.
Nhưng tại cuộc họp báo ở G20, sau cuộc họp với ông Tập, ông Trump tuyên bố rằng các công ty Mỹ có thể tiếp tục bán hàng cho Huawei miễn là các sản phẩm liên quan không đe dọa an ninh quốc gia. Mặc dù vậy, tổng thống Mỹ cho biết quyết định về việc có đưa Huawei ra khỏi danh sách đen nói trên hay không sẽ được bàn sau.
"Chúng ta sẽ để chuyện Huawei đến cuối. Trước hết hãy chứng kiến những gì diễn ra với hiệp định thương mại", ông Trump nói. Dường như việc dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm đối với Huawei sẽ dựa trên một thỏa thuận được thực hiện để chấm dứt chiến tranh thương mại.
Cố vấn kinh tế Nhà Trắng, ông Larry Kudlow, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Fox News hôm Chủ nhật rằng việc nới lỏng các hạn chế bán hàng đối với Huawei không phải là một sự "ân xá" và Huawei sẽ vẫn nằm trong danh sách bị kiểm soát xuất khẩu đối với các mặt hàng có thể đe dọa an ninh quốc gia.
Chúng tôi thừa nhận tuyên bố của tổng thống Mỹ và không có bình luận gì thêm vào thời điểm này.
Huawei
Trong khi đó, phái đoàn Trung Quốc vẫn im lặng về vấn đề này. Wang Xiaolong, Tổng giám đốc Vụ Kinh tế Quốc tế của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, đã tổ chức một cuộc họp báo cùng lúc với ông Trump vào thứ Bảy nhưng không bình luận trực tiếp về cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo cũng như những diễn biến liên quan đến Huawei.
"Tôi biết tất cả các bạn quan tâm đến hội nghị thượng đỉnh song phương Trung Quốc-Mỹ nhưng tôi hy vọng các câu hỏi của mọi người sẽ tập trung vào G20", ông Wang nói với các nhà báo ở Osaka. "Tôi không tham gia hội nghị thượng đỉnh, vì vậy tôi không thể chia sẻ với các bạn những gì đã được thảo luận".
"Đối với thông tin rằng phía Mỹ có thể dỡ bỏ các hạn chế đối với Huawei, nếu họ có thể làm điều đó, chúng tôi chắc chắn sẽ hoan nghênh", ông nói thêm.
Phản ứng này trái ngược với động thái sau cuộc gặp trước đó giữa ông Trump và ông Tập tại Buenos Aires vào tháng 12/2018. Khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Wang Yi và Thứ trưởng Thương mại Wang Shouwen đã thông báo mọi nội dung với truyền thông Trung Quốc và nước ngoài chỉ vài giờ sau đó.
Bản thân Huawei cũng tương tự, chỉ đưa ra một tuyên bố đơn giản khi được hỏi về khả năng Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm thương mại đối với công ty: "Chúng tôi thừa nhận những tuyên bố của tổng thống Mỹ và không có bình luận gì thêm vào thời điểm này".
Không phải bỗng dưng mà truyền thông các nước vẫn chưa thể lạc quan về kết quả của cuộc chiến thương mại Trung Mỹ.
Các phương tiện truyền thông chính thức của Trung Quốc cũng đã tìm cách giảm bớt kỳ vọng sau cuộc họp tại Osaka.
"Hội nghị thượng đỉnh đã tạo cơ hội cho hai bên để quản lý các thiệt hại", Su Xiaohui, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Trung Quốc, một nhóm chuyên gia thuộc Bộ Ngoại giao, cho biết trong một ấn phẩm được công bố hôm 1/7 trên tạp chí tiếng nước ngoài của Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc.
"Tuy nhiên, khi xem xét một số vấn đề phức tạp, chúng ta vẫn cần có những kỳ vọng hợp lý cho mối quan hệ Trung Quốc và Mỹ trong tương lai. Sau tất cả, phía Mỹ đã nhiều lần phủ nhận sự đồng thuận trước đó, lật lại những lời hứa của chính mình, coi thường uy tín và cố tình tạo ra những trở ngại trong vòng đàm phán trước", ông nói thêm.
Một bài xã luận được Thời báo Toàn cầu, tờ báo liên kết với Nhân dân Nhật báo, cũng lập luận rằng vẫn có thể còn nhiều vấn đề cần giải quyết nữa cho các cuộc đàm phán thương mại giữa Bắc Kinh và Washington. Tác giả cảnh báo rằng cơ cấu quyền lực phức tạp cũng như các tranh chấp và thủ thuật tranh cử trong chính trường Mỹ có thể làm thay đổi lập trường của mọi quyết định.
Jian Chang, nhà kinh tế Trung Quốc tại công ty tài chính Barclays, nói rằng thỏa thuận "đình chiến" ở Osaka không nhất thiết làm tăng khả năng đạt được thỏa thuận. Bởi đây có lẽ là lợi ích tốt nhất có thể đạt được của cả hai bên để duy trì các cuộc đàm phán, miễn là họ có thể.
Michael Taylor, giám đốc điều hành khu vực châu Á-Thái Bình Dương tại tập đoàn tài chính Mỹ Moody, cho biết vẫn còn những trở ngại đáng kể để đạt được thỏa thuận dài hạn. Điển hình trong đó là một cơ chế thỏa thuận để giải quyết tranh chấp và xử lý các lỗ hổng về những vấn đề cốt lõi như công nghệ, bảo vệ sở hữu trí tuệ, chính sách công nghiệp và việc tạo ra một sân chơi bình đẳng cho các công ty nước ngoài hoạt động tại Trung Quốc.
Có thể nói, các cuộc đàm phán trong tương lai vẫn có thể thất bại và nguy cơ áp đặt thuế quan vẫn tiếp tục chưa được tháo gỡ.
Tham khảo SCMP