Mặc dù tập trung vào vấn đề thuế quan với Trung Quốc, tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn "không quên" đưa ra những lời tuyên bố cứng rắn nhằm vào EU. Tháng 11 tới, chính quyền ông Trump sẽ phải đưa ra quyết định về việc liệu có áp thuế đối với một trong những ngành công nghiệp quan trọng nhất của EU là ô tô hay không.
Hiện đã có một số thuế quan đối với thép và nhôm của EU và khối này đã đáp trả bằng việc áp thuế 25% đối với 2,8 tỉ USD hàng hóa Mỹ vào tháng 6/2018. Ngoài ra, hãng Airbus và Boeing cũng có những mâu thuẫn nhất định. Tuy đây chỉ là những con số nhỏ so với thương chiến Mỹ - Trung nhưng các chuyên gia tin rằng một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện với EU sẽ khiến Mỹ thiệt hại hơn hiện tại rất nhiều. Các lãnh đạo của khối G-7 - với 7 nền kinh tế lớn nhất thế giới - sẽ chuẩn bị đối thoại về giao dịch thương mại toàn cầu tại Pháp vào tuần này.
Florian Hense, một nhà kinh tế học tại Berenberg, nhận định: "Giao dịch Mỹ-EU mang ý nghĩa rất quan trọng. Tới nay, đây là dòng giao thương song phương lớn nhất thế giới. Nếu tính tổng lượng xuất nhập khẩu của hàng hóa và dịch vụ, giao dịch song phương Mỹ-EU sẽ vượt qua giao dịch Mỹ - Trung hồi năm 2018 hơn 70%".
Theo số liệu từ Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ, trong năm 2018, Mỹ nhập khẩu 683,9 tỉ USD hàng hóa EU và 557,9 tỉ USD hàng hóa từ Trung Quốc. Tuy nhiên, về mặt xuất khẩu, Mỹ đem tới EU 574,5 tỉ USD giá trị hàng hóa trong khi chỉ mang tới Trung Quốc 179,2 tỉ USD. Những số liệu này đã bao gồm cả các loại dịch vụ.
Tổng khối lượng xuất nhập khẩu của Mỹ với EU và Trung Quốc. Nguồn: CNBC/Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ
"Trong năm 2018, Mỹ xuất khẩu sang EU gấp 3 lần sang Trung Quốc. Và vì vậy, khu vực này có thể đánh trả Washington mạnh mẽ hơn," ông Hense nói.
Về phần mình, Cao ủy phụ trách Thương mại của EU Cecilia Malmstrom cho biết EU sẽ không mong muốn áp thêm các thuế quan đối với Mỹ, nhưng vẫn sẵn sàng làm như vậy nếu bị Mỹ "tấn công".
"Luật lệ thương mại quốc tế - mà chúng tôi đã phát triển trong nhiều năm nay cùng các đối tác Mỹ - sẽ không thể bị vi phạm mà không nhận phải phản ánh từ phía chúng tôi," bà nói trong tháng 6/2018. Từ đó tới nay, mỗi lần Mỹ đe dọa áp thêm thuế, EU đều liệt kê các loại mặt hàng để có thể đáp trả Washington.
Kinh tế Mỹ-EU đều đang gặp rắc rối
Theo các chuyên gia, cả Mỹ và EU hiện tại đều không đủ khả năng để thương chiến lẫn nhau.
Fredrik Erixon, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Chính trị Quốc tế Châu Âu (ECIPE), cho rằng hậu quả của thương chiến Mỹ - Trung đã được giảm thiểu nhiều nhờ vào sự ổn định của nền kinh tế thế giới.
"Tuy nhiên điều này không thể áp dụng được với cuộc chiến giữa Mỹ và EU. Cả hai nền kinh tế đều đang phát triển chậm lại, và ảnh hưởng dây chuyền của thuế quan sẽ rất nghiêm trọng," ông nói.
Số liệu cuối tháng 7 cho thấy khu vực sử dụng đồng Euro chỉ tăng trưởng 0,2% trong quý thứ 2 năm nay, thấp hơn mức 0,4% trong quý 1. Còn tại Mỹ, nền kinh tế tăng trưởng ở mức 2,1% trong quý 2 năm nay - thấp hơn 1% so với quý 1.
Các doanh nghiệp đa quốc gia tại Mỹ đối diện với rủi ro
Erik Jones, giáo sư kinh tế chính trị quốc tế tại Đại học Johns Hopkins, giải thích rằng mô hình kinh doanh của các công ty đa quốc gia đang gặp nguy hiểm do cuộc chiến tranh thương mại tiềm năng giữa Mỹ và EU.
Theo số liệu từ EU, trong năm 2018, sản phẩm xuất khẩu nhiều nhất từ Mỹ tới EU là thiết bị máy, động cơ, máy bay và linh kiện liên quan, các sản phẩm thuốc và dược phẩm. Về nhập khẩu, Mỹ mua một lượng lớn ô tô và dược phẩm từ EU.
"Cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và châu Âu sẽ khó khăn hơn cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc vì nó sẽ làm suy yếu các công ty đa quốc gia của Mỹ và giảm quy mô thị trường mà các công ty Mỹ có thể tiếp cận. Hay nói cách khác, nó sẽ đảo ngược toàn bộ lợi thế về mặt cấu trúc thương mại mà các đời tổng thống Mỹ trước đó đã tạo lập và duy trì từ sau Thế Chiến 2 tới nay," ông Jones kết luận.