Động thái trấn an Ukraine của Mỹ khi Nga tung đòn tấn công mới

Chuyến thăm bất ngờ của Ngoại trưởng Mỹ tới Ukraine

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Blinken là chuyến thăm đầu tiên của một quan chức cấp cao Mỹ kể từ khi Quốc hội Mỹ thông qua gói viện trợ quân sự mới trị giá 61 tỷ USD dành cho Ukraine sau nhiều tháng bị trì hoãn.

“Tôi đến Ukraine với một thông điệp: Bạn không đơn độc”, ông Blinken nói trong bài phát biểu tại Học viện Bách khoa Igor Sikorsky Kyiv.

Trong cuộc gặp Ngoại trưởng Blinken, Tổng thống Zelensky kêu gọi Mỹ cung cấp thêm hỗ trợ quân sự cho quân đội Ukraine, bao gồm cả hệ thống phòng không bổ sung.

“Chúng tôi muốn có được viện trợ càng sớm càng tốt, đặc biệt là hệ thống phòng không, sự thiếu hụt lớn nhất đối với chúng tôi. Tôi nghĩ vấn đề lớn nhất hiện nay là chúng tôi thực sự cần hai hệ thống Patriot cho khu vực Kharkov, bởi binh sĩ đang ở dưới hỏa lực của Nga”, Tổng thống Zelensky nói.

Nga đang đẩy mạnh tấn công vào vùng Đông Bắc Ukraine sau khi đạt được một số bước tiến lớn tại khu vực này trong tuần vừa qua. Đây được coi là thành công đáng kể của Nga kể từ khi lực lượng Ukraine giành lại Kharkov vào cuối mùa hè năm 2022.

Sau cuộc gặp của hai nhà lãnh đạo Mỹ và Ukraine, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho biết: “Ông Blinken và ông Zelensky đã thảo luận về những diễn biến gần đây trên chiến trường và tầm quan trọng của sự hỗ trợ an ninh mới của Washington trong việc giúp đẩy lùi các cuộc tấn công của Nga”.

Trong bài phát biểu vào tối 13/5, trước khi gặp Ngoại trưởng Blinken, Tổng thống Zelensky nói: “Chúng tôi hiểu đối phương đang hành động như thế nào và chúng tôi có kế hoạch đưa lực lượng của mình trở lại”.

Tổng thống Mỹ Joe Biden vào tháng 4 đã ký gói viện trợ nước ngoài trị giá 95 tỷ USD, bao gồm gần 61 tỷ USD cho Ukraine. Gói viện trợ quân sự không chỉ được Ukraine chờ đợi mà chính chính quyền Tổng thống Biden cũng muốn nhanh chóng chuyển đến Ukraine những vũ khí mà họ cần.

Trong bài phát biểu, ông Blinken nhấn mạnh sự ủng hộ dành cho Ukraine đến từ “đại đa số người Mỹ”.

“Sau sự chậm trễ trong việc phê duyệt gói hỗ trợ mới nhất của Mỹ cho Ukraine, sự chậm trễ khiến Ukraine dễ bị Nga tấn công hơn, một số người Ukraine có thể tự hỏi liệu họ có thể tin tưởng vào việc Mỹ duy trì cam kết của mình hay không. Quốc hội Mỹ đã phê duyệt gói viện trợ dành cho Ukraine, với sự ủng hộ áp đảo của cả hai đảng chính trị ở cả hai viện của Quốc hội. Tôi nghĩ điều này đã chứng minh rằng Ukraine có thể tin tưởng vào việc duy trì cam kết của Mỹ”, Ngoại trưởng Blinken cho hay.

Trước khi gặp ông Zelensky, ông Blinken nói rằng vũ khí của Mỹ từ gói hỗ trợ gần đây đã bắt đầu đến Ukraine và nhiều vũ khí khác đang trên đường tới, giúp nước này chiến đấu với Nga trong cuộc xung đột.

“Chúng tôi biết đây là thời điểm đầy thử thách. Nhưng chúng tôi cũng biết rằng trong thời gian tới, sự hỗ trợ sẽ tiếp tục được triển khai. Một số vũ khí trong gói viện trợ đã đến Ukraine và sẽ còn nhiều hơn nữa. Điều đó sẽ tạo ra sự khác biệt thực sự trong cuộc xung đột với Nga”, ông Blinken nhấn mạnh.

Mỹ sẽ giúp Ukraine xây dựng “lực lượng của tương lai”

Trong chuyến thăm Ukraine, Ngoại trưởng Blinken cũng cam kết giúp Kiev xây dựng “lực lượng của tương lai” và nhắc lại rằng Mỹ dự định sử dụng tài sản bị tịch thu của Nga để cung cấp tài chính cho Ukraine tái thiết.

“Quốc hội Mỹ đã trao cho chúng tôi quyền tịch thu tài sản của Nga ở Mỹ. Chúng tôi dự định sử dụng nó cho Ukraine. Nga sẽ phải bỏ tiền để tái thiết những gì mà họ đã phá hủy. Đó là điều mà luật pháp quốc tế yêu cầu, là điều mà người dân Ukraine đáng được nhận”, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nhấn mạnh.

Ông Blinken cho biết Mỹ đang hợp tác với các nước G7 khác để làm điều tương tự với “tài sản có chủ quyền cố định của Nga”.

“G7 có thể giải phóng hàng tỷ USD và gửi một thông điệp mạnh mẽ tới Tổng thống Putin rằng thời gian không đứng về phía ông ấy”, ông Blinken nói song không nêu rõ thời điểm nào những nỗ lực này có thể thành hiện thực.

Các nhà lãnh đạo phương Tây tỏ ra lo ngại trước cuộc tấn công bất ngờ của Nga ở Kharkov. Ngoại trưởng Anh David Cameron thừa nhận đây là thời điểm “cực kỳ nguy hiểm” trong cuộc xung đột.

Trong chuyến thăm Ukraine lần thứ 4 kể từ khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, Ngoại trưởng Blinken đã gặp Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal và Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Kuleba cũng như các quan chức khác.

Trong chuyến thăm lần này, ông Blinken cũng nhấn mạnh sự cần thiết của Ukraine trong việc tiếp tục thực hiện các cải cách dân chủ để duy trì liên minh hỗ trợ toàn cầu.

“Điều quan trọng là Ukraine cần tiếp tục thực hiện những nỗ lực để củng cố nền dân chủ của mình. Bởi những lựa chọn mà Ukraine đưa ra sẽ quyết định sức mạnh và khả năng của liên minh đứng về phía Kiev”, ông Blinken nói.

Sự hỗ trợ của Mỹ có giúp Ukraine lật ngược tình thế?

Vài ngày trước khi Ngoại trưởng Blinken thăm Ukraine, Tổng tư lệnh quân đội Ukraine Oleksandr Syrskyi thừa nhận tình hình tại Kharkov đang “xấu đi đáng kể”, khi lực lượng của ông phải đối phó nhiều mũi tấn công cùng lúc của Nga nhắm vào loạt ngôi làng dọc biên giới.

Các quan chức Mỹ thừa nhận rằng sự hỗ trợ của Mỹ chậm trễ do những tranh cãi tại quốc hội đã làm trầm trọng thêm tình hình trên chiến trường đối với Ukraine.

“Chúng tôi đang làm mọi thứ có thể để đẩy nhanh sự hỗ trợ này. Nhưng đây là một thời điểm đầy thử thách”, ông Blinken nói.

Ngoại trưởng Blinken cho biết một số hỗ trợ bổ sung của Mỹ đã có sẵn. Một quan chức cấp cao của Mỹ cho biết thêm, Mỹ đã bắt đầu cung cấp các hệ thống tên lửa ATACMS cho Ukraine, đặc biệt là chú ý tới các hoạt động của Nga hiện nay ở Kharkov.

“Đây là một cuộc xung đột khó khăn. Nhưng chúng tôi tin tưởng rằng Ukraine sẽ thành công trong việc đẩy lùi Nga khi gói viện trợ của chúng tôi đến từ cả Mỹ cũng như các đồng minh và đối tác khác”, quan chức Mỹ cho hay.

Các lực lượng Nga đang tiến về các ngôi làng của Ukraine ở phía Nam khu vực Kharkov, sau khi phát động cuộc tấn công bất ngờ vào tuần trước. Một trong những nỗ lực chính của Nga dường như nhắm vào Lyptsi, nơi được một blogger quân sự Ukraine mô tả là “một ngôi làng rất quan trọng” do nằm trên tuyến phòng thủ thứ hai của Ukraine.

Động thái đằng sau đòn tấn công mới của Nga vào Kharkov vẫn chưa rõ ràng. Nó có thể là tạo ra một vùng đệm nhằm giảm bớt các cuộc tấn công của Ukraine vào lãnh thổ Nga, hoặc thậm chí có thể là đòn bẩy một cuộc tấn công mới vào thành phố Kharkov.

Ngoài ra, “đây có thể là một nỗ lực nhằm lôi kéo các lực lượng Ukraine ra khỏi các mục tiêu quan trọng khác của Nga ở phía Nam”, một lý do mà Tổng thống Zelensky đưa ra ngày 12/5.

CNN dẫn lời các quan chức Mỹ cho biết, sẽ mất một khoảng thời gian để những vũ khí trong gói viện trợ mới được chuyển giao tới Ukraine và giúp Kiev tạo ra sự khác biệt đáng kể ở khu vực tiền tuyến.

Theo giới chức Mỹ, tình báo phương Tây cho rằng Nga đang tìm cách khai thác khoảng thời gian vận chuyển vũ khí để tăng cường các cuộc tấn công trên không và trên bộ nhằm vào Ukraine.

Trong một cuộc họp báo ngày 13/5, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Vedant Patel nói rằng Mỹ dự đoán Nga sẽ tiến tới ở Kharkov, và dù Moscow có thể đạt được những tiến bộ hơn nữa trong những tuần tới nhưng Mỹ không sẽ không thể lường trước bất kỳ bước đột phá lớn nào của Nga.

“Theo thời gian, gói viện trợ bổ sung của Mỹ và sự hỗ trợ liên tục từ các nước phương Tây sẽ giúp Ukraine tiếp tục chống chọi với các đòn tấn công từ Nga”, ông Patel nói.

Các quan chức Mỹ đang tìm cách nhanh chóng cung cấp các vật tư quân sự quan trọng cho Ukraine từ gói viện trợ, sử dụng thẩm quyền chi ngân sách của tổng thống (PDA). Cơ chế này cho phép quân đội Mỹ ngay lập tức rút vũ khí khỏi kho dự trữ, hoặc thông qua hỗ trợ an ninh, tài trợ cho các hợp đồng dài hạn hơn với ngành công nghiệp quốc phòng để có được vũ khí.

Ngay sau khi Tổng thống Biden ký dự luật viện trợ vào tháng trước, Mỹ đã công bố gói PDA trị giá 1 tỷ USD. Ngày 10/5, Mỹ chuẩn bị gói viện trợ quân sự trị giá 400 triệu USD cho Ukraine, bao gồm pháo, đạn dược dùng cho hệ thống tên lửa phòng không NASAMS, đạn chống tăng, xe bọc thép và một số vũ khí khác. Khoản hỗ trợ mới sẽ được tài trợ bằng PDA.

Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan nói rằng chính quyền Tổng thống Biden sẽ công bố gói PDA thứ ba trong những ngày tới, “để đẩy nhanh tiến độ giao hàng cho Ukraine”.

“Sự chậm trễ đã đẩy Ukraine vào một cái hố và chúng tôi đang cố gắng giúp họ thoát ra khỏi cái hố đó nhanh nhất có thể”, ông Sullivan nói.