Tư lệnh Hải quân Ukraine Oleksiy Neizhpapa cho rằng, Hạm đội Biển Đen của Nga đã buộc phải rút gần như tất cả các tàu chiến sẵn sàng chiến đấu khỏi bán đảo Crimea và tái bố trí tới các địa điểm khác. Theo ông, trung tâm hải quân chính của lực lượng này không còn đem lại hiệu quả như Nga mong muốn vì các cuộc tấn công của lực lượng Ukraine.
Cảng Sevastopol hiện giờ dường như là nơi đóng quân của một số tàu tên lửa nhỏ, tàu quét mìn và tàu chống ngầm. Ảnh: Planet Labs
Theo Phó đô đốc Oleksiy Neizhpapa, các cuộc tấn công bằng tên lửa và tàu không người lái của Ukraine đã gây thiệt hại nặng nề cho căn cứ Sevastopol, một trung tâm hậu cần phục vụ mục đích sửa chữa, bảo trì, huấn luyện và lưu trữ đạn dược cùng nhiều chức năng quan trọng khác đối với Nga.
“Các hoạt động đó đã được thiết lập trong nhiều thập kỷ, có thể là hàng thế kỷ. Rõ ràng là họ hiện đang mất đi trung tâm này”, ông Neizhpapa trả lời phỏng vấn Reuters tại thành phố cảng Odessa cuối tuần vừa qua.
Trong hơn 28 tháng kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, lực lượng của Kiev đã liên tiếp giáng đòn vào lực lượng của Moscow ở Biển Đen mặc dù Ukraine yếu thế hơn ở mặt trận trên bộ.
Ukraine - quốc gia không có tàu chiến lớn trong tay, đã sử dụng các tàu không người lái chứa chất nổ để nhắm vào các tàu của Nga, đồng thời tấn công các cơ sở của Hạm đội Biển Đen và các mục tiêu quân sự khác trên Crimea bằng tên lửa Storm Shadow và ATACMS.
“Hầu hết tất cả các tàu sẵn sàng chiến đấu của Nga đã được di chuyển khỏi căn cứ chính của Hạm đội Biển Đen ở Crimea và các tàu này hiện đang ở Novorossiysk, một số được chuyển tới khu vực Biển Azov”, ông Neizhpapa nói.
Căn cứ hải quân Novorossiysk của Nga trên bờ Biển Đen phía Đông nước này không có cơ sở vật chất quy mô lớn như ở Sevastopol trên bán đảo Crimea, vốn đóng vai trò là nơi lưu trữ và nạp tên lửa hành trình cho các tàu chiến của Nga tiến hành tập kích vào Ukraine.
“Nga hiện đang cố gắng giải quyết vấn đề này ở Novorossiysk”, Tư lệnh Hải quân Ukraine nói, đồng thời cho rằng đây là “vấn đề chính” đối với Hạm đội Biển Đen.
Bộ Quốc phòng Nga hiện chưa bình luận về các thông tin trên.
Trong một cuộc họp với các lãnh đạo Hải quân Nga vào tháng trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói rằng, hạm đội của Nga đã được bổ sung trong những năm gần đây và quá trình hiện đại hóa quy mô lớn đang diễn ra, bao gồm cả các bước nhằm “tăng cường khả năng chiến đấu của hạm đội”.
Cùng với máy bay ném bom chiến lược và bệ phóng trên mặt đất, tàu chiến mang tên lửa và tàu ngầm đóng vai trò quan trọng trong các cuộc tấn công tên lửa tầm xa thường xuyên của Nga vào Ukraine.
Theo ông Neizhpapa, Ukraine đã hủy hoặc làm hư hại 27 tàu hải quân của Nga, trong đó có 5 tàu bị phá hủy do thủy lôi mà tàu không người lái Ukraine rải gần Vịnh Sevastopol.
F-16 sẽ giúp Ukraine thách thức Nga ở Biển Đen?
Ông Neizhpapa cho biết, một số tàu chiến Nga trước đây vốn hiếm khi đi vào Biển Azov ở phía Đông Crimea hiện giờ đang triển khai thường xuyên ở đó.
Dữ liệu giám sát do Hải quân Ukraine tổng hợp cho thấy tính đến ngày 27/6, có 10 tàu chiến Nga triển khai ở Biển Azov, trong khi năm 2023 không có tàu nào ở khu vực này.
Hạm đội Biển Đen hiện nay chủ yếu được sử dụng cho nhiệm vụ hậu cần, kiểm soát một phần nhỏ lãnh thổ ven biển và phóng tên lửa hành trình Kalibr vào Ukraine.
Các hoạt động của Ukraine ở Biển Đen đã cho phép nước này thiết lập và bảo đảm hành lang vận chuyển của riêng mình mà không cần sự chấp thuận của Nga sau khi Moscow rút khỏi thỏa thuận ngũ cốc do Liên Hợp Quốc làm trung gian vào năm ngoái.
Cuộc phản công, bắt đầu bằng hệ thống phòng thủ ven biển của Ukraine đã cho phép Kiev buộc các tàu hải quân Nga phải di chuyển ra xa hơn.
Tháng 4/2022, Ukraine tuyên bố lửa chống hạm của nước này đã đánh chìm tàu tuần dương Moskva, soái hạm của Hạm đội Biển Đen. Phía Nga bác bỏ và nói rằng, tàu Moskva bị chìm sau vụ hỏa hoạn do kho đạn trên tàu phát nổ.
Ông Neizhpapa cho biết, với việc Ukraine tăng cường các cuộc tập kích và tấn công bằng tàu không người lái, các tàu chiến của Nga sẽ không thể tiến vào khu vực phía Tây Bắc Biển Đen.
Theo ông, việc chuyển giao máy bay chiến đấu F-16 cho Ukraine sẽ là động lực cho phép Kiev thách thức “sự thống trị hoàn toàn” của Nga trên bầu trời Biển Đen.
“Tiêm kích F-16 với vũ khí phù hợp sẽ có thể đẩy lùi các máy bay chiến đấu của Nga. Phần phía Tây Bắc của Biển Đen, đặc biệt là hành lang đi lại cho các tàu dân sự, sẽ được đảm bảo gần như 100%”, ông nói.