Cuộc ngừng bắn diễn ra, cả Hamas và Israel liệu có thể "thở phào nhẹ nhõm"?
Một cuộc ngừng bắn hôm 6/5 đã kết thúc một trong những cuộc giao tranh dữ dội nhất giữa Israel và Hamas kể từ năm 2014.
4 người Israel và hơn 20 người Palestine đã thiệt mạng trong hai ngày xung đột tiếp diễn sau một cuộc biểu tình bạo lực dọc theo hàng rào biên giới ngăn cách Israel và Dải Gaza và một vụ bắn chết 2 lính Israel.
Các nhóm chiến binh Palestine đã khai hỏa gần 700 tên lửa vào Israel, hầu hết trong số đó đã không gây thiệt hại đáng kể nhưng một số khu vực dân cư và các mục tiêu khác của Israel đã bị tấn công.
Israel ném bom hàng trăm mục tiêu ở Gaza, tấn công các cơ sở của Hamas và tổ chức Thánh chiến Palentine (PIJ) và giết chết một chỉ huy quân sự (Israel tuyên bố người này có liên kết với Iran) nối lại các hoạt động tiêu diệt các cá nhân có chủ đích mà họ đã tạm dừng.
Như vòng xoáy giao tranh trước đó, trách nhiệm đối với dân thường bị thiệt mạng đang được tranh cãi gay gắt, người Palestine cho biết có hai phụ nữ đang mang thai và hai trẻ sơ sinh trong số những người chết.
Các vụ bắn tên lửa tự chế từ Gaza thường lựa chọn những khu vực nhạy cảm. Một bệ phóng đặt trên tháp của một nhà nguyện Hồi giáo.
Vòng xoáy giao tranh mới nhất giữa Israel và Hamas minh họa không chỉ tiềm năng xung đột liên tục mà còn lý giải câu hỏi tại sao nó không bùng nổ thành chiến tranh toàn diện.
Một số người dân Israel trong tuần này kêu gọi Thủ tướng Benjamin Netanyahu hãy leo thang cuộc chiến, và một số chiến binh Palestine đang chuẩn bị cho một cuộc giao tranh lớn hơn. Nhưng cả hai phía đều có lý do để kiềm chế.
Các nhà lãnh đạo Hamas đã nhận ra điểm yếu về quân sự, chính trị và ngoại giao của chính họ. Một cuộc chiến dài hơi hơn sẽ đạt được rất ít lợi thế cho người Palestine và khiến cho cuộc sống tại Gaza đã bị khủng hoảng trở nên tồi tệ hơn.
Và về phần mình, Israel nhận ra rằng một chế độ cầm quyền cực đoan yếu ở Gaza như Hamas tồn tại còn tốt hơn sự sụp đổ trật tự trong khu vực này hoặc sự phát triển của một nhóm thậm chí cực đoan hơn .
Như nhà phân tích an ninh Israel Gabi Siboni đã chỉ ra, Nếu Israel đánh sập chế độ của Hamas tại Gaza, chuyện gì sẽ xảy ra? Mọi phương án thay thế đều tệ hại.
Vì vậy, Israel sử dụng đủ áp lực để giữ Hamas luôn trong thế yếu và gửi thông điệp rằng các vụ xả súng và tấn công tên lửa sẽ bị trừng phạt nghiêm khắc. Nhưng bản thân họ phải tự kiềm chế để tránh một cuộc chiến hoàn toàn vì những mục đích sai lầm.
Tuy nhiên, ở cả hai phía, áp lực chính trị trong nước và các quan niệm sai lầm có thể khiến các quyết định đưa ra có thể khiến bạo lực vượt khỏi tầm kiểm soát.
Binh lính Israel bảo vệ an toàn cho một bé gái khi Hamas tấn công tên lửa vào khu dân cư ở miền nam Israel.
Những toan tính chính trị và kinh tế mới là lý do chính của xung đột Israel-Gaza
Vòng xoáy giao tranh mới nhất diễn ra dữ dội nhưng sẽ không có gì bất ngờ. Israel và Hamas đã đụng độ vào những năm 2008-2009, 2012 và 2014, dẫn đến cái chết của gần 100 binh sĩ và thường dân Israel và hơn 3000 người Palestine.
Từ năm 2014 đến 2018, Israel thường xuyên ném bom Dải Gaza để ngăn chặn các cuộc tấn công bằng tên lửa và trừng phạt các hoạt động của Hamas, quân đội Israel gọi đó là chiến dịch giữa các cuộc chiến.
Biếm họa của báo chí phương Tây về các cuộc tấn công qua lại giữa Israel và Hamas.
Hamas từ lâu đã dung túng cho các cuộc tấn công bằng tên lửa như một cách để thu hút sự chú ý của quốc tế đối với Gaza. Dựa vào sự thất bại của Israel trong việc duy trì các thỏa thuận trong quá khứ sẽ cho phép phát triển hoạt động kinh tế (buôn lậu) trong Gaza.
Ngoài ra, lần này Hamas có thể tin rằng thời điểm tấn công đặc biệt thích hợp vì Ngày Tưởng niệm và Ngày Độc lập của Israel sắp diễn ra và tại Tel Aviv sẽ tổ chức cuộc thi bài hát Eurovision.
Israel có thể đã nhạy cảm hơn với sự gián đoạn. Rộng hơn, Hamas có thể tìm cách gửi thế giới, bao gồm cả chính quyền Trump, thông điệp rằng không có thỏa thuận hòa bình nào có thể xảy ra nếu không có sự tham gia của Hamas.
Hamas cai trị Gaza không hiệu quả, điều này cản trở khả năng giành quyền lãnh đạo đối với toàn bộ người Palestine (bao gồm Gaza và Bờ Tây).
Cả Israel và Ai Cập đều duy trì kiểm soát an ninh chặt chẽ đối với biên giới của Gaza và đối thủ của Hamas ở Bờ Tây, Chính quyền Palestine sử dụng mối quan hệ với Israel và cộng đồng quốc tế để kiểm soát nguồn tiền viện trợ đổ vào Gaza (và phá hoại Hamas).
Sự khốn khổ và trì trệ ở Gaza là một lý do mà Hamas sẵn sàng mạo hiểm để khơi mào xung đột.
Chỉ có xung đột mới là thông điệp cho các chiến binh Palestine thấy rằng Hamas đang là "lá cờ đầu" chống lại Israel và để cho người dân Gaza đang thất vọng biết rằng họ sẽ không chấp nhận một tình trạng ảm đạm kéo dài.
Tuy nhiên, việc không xảy ra một cuộc xung đột toàn diện có thể so sánh với cuộc chiến năm 2014 cho thấy cả hai bên đều thật sự không muốn leo thang.
Tên lửa của Hamas gieo rắc nỗi kinh hoàng và một số cái chết cho dân thường Israel, nhưng chúng không phải là một chiến lược quân sự nhằm giành chiến thắng cuối cùng, và họ đã nhanh chóng ngừng bắn.
Phản ứng quân sự cứng rắn nhưng đã được Israel "tinh chỉnh" đã chấm dứt mà không quá nhiều thiệt hại cho chính phủ Hamas ở Gaza, và quan trọng nhất là nó đã gây ra ít sự chỉ trích từ cộng đồng quốc tế.
Một cuộc không kích bằng vũ khí chính xác của Israel vào một mục tiêu được cho là lãnh đạo Hamas di chuyển tại dải Gaza.