Cảnh báo của Trung Quốc
Hãng tin Reuters (Anh) đăng tải bài viết độc quyền cho biết, trong ngày 1/2, Trung Quốc đã phát cảnh báo yêu cầu Ukraine ngay lập tức đưa 14 công ty Trung Quốc ra khỏi danh sách các doanh nghiệp được Kiev chỉ định là "nhà tài trợ chiến tranh quốc tế". Bắc Kinh nhấn mạnh rằng họ muốn Kiev "loại bỏ những tác động tiêu cực".
Trước đó, theo thông tin mà Reuters có được, vào tháng 1 vừa qua, Đại sứ Trung Quốc tại Kiev đã cảnh cáo các quan chức cấp cao của chính phủ Ukraine rằng, việc Kiev đưa các công ty Trung Quốc vào danh sách trên có thể làm tổn hại quan hệ song phương giữa hai nước.
"Trung Quốc kiên quyết phản đối việc Ukraine đưa các doanh nghiệp Trung Quốc vào danh sách liên quan, yêu cầu Ukraine ngay lập tức sửa chữa sai lầm và loại bỏ những tác động tiêu cực" – Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói với Reuters, nhưng không đề cập cụ thể những tác động tiêu cực đó là gì.
Ukraine hiện đang liệt kê 48 công ty trên toàn cầu, trong đó có 14 công ty đến từ Trung Quốc, là "nhà tài trợ chiến tranh quốc tế" – ám chỉ các hoạt động kinh doanh đang gián tiếp hỗ trợ hoặc góp phần thúc đẩy nỗ lực quân sự của Nga.
Trung Quốc đã phát cảnh báo yêu cầu Ukraine ngay lập tức đưa 14 công ty Trung Quốc ra khỏi "danh sách đen" do Kiev thiết lập. Ảnh: Reuters
Để làm rõ thêm tình hình, Reuters đã có cuộc trao đổi với hai nguồn tin cấp cao tại Ukraine.
"Đại sứ Trung Quốc nói rằng tất cả những điều này (tình hình danh sách đen) có thể tác động tiêu cực đến quan hệ giữa hai nước" – Nguồn tin đầu tiên nói, đồng thời cho biết thêm rằng Trung Quốc không đặt ra điều kiện nào cho Ukraine, mà chỉ đơn giản bày tỏ quan điểm cứng rắn của mình về "danh sách đen".
Trong khi đó, nguồn tin thứ hai cho biết, Bắc Kinh có thể liên kết vấn đề này với việc nhập khẩu lúa mì từ Ukraine. Trước khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tháng 2/2022, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Ukraine và là nhà tiêu dùng quan trọng đối với mặt hàng lúa mì, dầu hướng dương, cũng như quặng sắt của nước này.
Mặc dù không có giá trị về mặt pháp lý nhưng danh sách đen của Ukraine lại làm nổi bật điều mà họ mô tả là "sự hợp tác sâu rộng giữa các công ty Trung Quốc và Nga trong nhiều lĩnh vực như dầu khí – nguồn thu chính của Moscow".
Danh sách này có sự góp mặt của các tập đoàn năng lượng khổng lồ của Trung Quốc như Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNPC), Tập đoàn Hóa dầu Trung Quốc (Tập đoàn Sinopec) và Tập đoàn Dầu khí Ngoài khơi Quốc gia Trung Quốc (CNOOC).
Sinopec và CNOOC hiện chưa trả lời yêu cầu bình luận của Reuters, trong khi CNPC nói rằng danh sách này không phải là điều gì mới mẻ hay bất ngờ.
Ukraine không muốn Trung Quốc tức giận
Cơ quan Phòng chống Tham nhũng Quốc gia Ukraine gọi danh sách đen là công cụ có sức ảnh hưởng lớn về mặt uy tín, giúp thu hút sự thiện chí từ những bên tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu và đẩy nhanh quá trình các doanh nghiệp quốc tế rời bỏ Nga.
Dù Trung Quốc được xem là đối tác thân thiết của Nga nhưng Ukraine vẫn rất thận trọng để không khiến nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tức giận trong suốt cuộc chiến với Nga. Kiev cũng liên tục kêu gọi Trung Quốc hỗ trợ nỗ lực hòa bình của họ.
Ukraine vẫn rất thận trọng để không khiến Trung Quốc - nền kinh tế lớn thứ hai thế giới - tức giận. Ảnh: NBC News
Reuters cho biết, Ukraine đã tiến hành quảng bá kế hoạch hòa bình của mình tại nhiều cuộc họp quốc tế cấp cao. Trung Quốc đã tham dự một cuộc họp ở Jeddah vào năm trước, nhưng sau đó đã không tham gia nữa.
Trung Quốc là nước nhập khẩu nhiều lương thực nhất từ Ukraine thông qua một tuyến đường do Liên Hợp Quốc hỗ trợ sau sự kiện Nga tiến vào Ukraine, nhưng giờ đây tuyến đường này đã không còn được sử dụng nữa.
Dữ liệu từ chính phủ Ukraine cho biết, thông qua tuyến đường vận tải mới mà Kiev thiết lập qua Biển Đen vào tháng 8 vừa qua, khoảng 30% hàng hóa của Ukraine xuất khẩu qua biển - bao gồm cả thực phẩm, kim loại và quặng - đã được gửi tới Trung Quốc.
Thế nhưng, Trung Quốc hiện có số lượng công ty nhiều nhất trong danh sách đen của Ukraine, với 14 công ty, tiếp theo là Mỹ với 8 công ty, Pháp và Đức mỗi nước có 4 công ty.
Vào thứ Ba vừa qua (30/1), Trung Quốc thông báo rằng Thứ trưởng Ngoại giao Tôn Vệ Đông đã có cuộc gặp với đại sứ Ukraine tại Bắc Kinh để trao đổi về các vấn đề mà cả hai bên đều quan tâm, trong đó ông Tôn nhấn mạnh rằng các quốc gia cần tôn trọng và đối xử với nhau một cách chân thành.