Chợ trâu bò Nghiên Loan (xã Nghiên Loan, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn) hình thành từ vài chục năm trước. Mỗi phiên chợ có tới cả nghìn con trâu, bò được người dân và thương lái mang từ khắp nơi về đây giao dịch, trao đổi. Thông thường số gia súc này sẽ được vận chuyển đến từ ngày trước phiên chợ và nếu gia súc không bán được sẽ lại vận chuyển về nhà. Nhận thấy cơ hội kinh doanh từ nhu cầu thực tế của các chủ gia súc, một số hộ dân tại xã Nghiên Loan đã xây dựng các chuồng trại nuôi nhốt, chăm sóc trâu bò ngay tại chợ. Người dân ở đây thường gọi vui đó là "nhà nghỉ" dành cho trâu bò.
Năm ngoái, gia đình bà Lã Thị Ngoàng, ở xã Nghiên Loan đã đầu tư cả trăm triệu đồng xây dựng hệ thống chuồng gia súc bằng gạch, mái lợp tôn trên mảnh đất khoảng 300m2 gần chợ. “Nhà nghỉ” này có thể chứa tối đa 90 con trâu, bò cùng lúc. Trâu, bò sẽ được chủ nhà cung cấp đầy đủ cỏ tươi, nước uống và phun vệ sinh khử khuẩn. Ở đây còn các các dịch vụ như cân gia súc, bán đồ ăn, nước uống cho thương lái... Nhờ vị trí đắc địa, “nhà nghỉ” trâu bò của bà Ngoàng lúc nào cũng kín chỗ vào mỗi ngày chợ phiên, phải thuê thêm người để trông coi, làm vệ sinh chuồng trại và chế biến thức ăn cho trâu bò.
Một góc chợ trâu bò xã Nghiên Loan, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn
“Mỗi tối, chợ phiên lúc nào cũng có 80-90 con gửi ở chuồng, nhiều người không bán được họ cũng gửi ở đây. Mỗi ngày đêm, tôi lấy giá 50.000 đồng/con, gồm cả ăn, nghỉ, trông nom. Ở đây gần chợ cũng tiện, họ có khi không cần dắt ra ngoài, nắng mưa cũng có thể bán luôn trong chuồng được”, bà Lã Thị Ngoàng cho biết
Quanh chợ Nghiên Loan hiện có gần chục "nhà nghỉ" trâu bò như vậy được người dân địa phương xây dựng. Tùy diện tích, mỗi chuồng trại có thể nhốt từ 20-100 con trâu bò với giá trung bình 50.000 đồng/đầu gia súc/ngày đêm. Mỗi phiên chợ, nếu trâu bò không bán được, các chủ gia súc cũng sẽ gửi lại để các “nhà nghỉ” để chăm sóc đến phiên sau, không mất công dẫn về vì có nhiều thương lái đến từ các huyện lân cận như Ba Bể, Chợ Đồn, thậm chí tận các tỉnh như Cao Bằng, Lạng Sơn... cách chợ cả trăm cây số.
Gia súc ở đây được "bao" ăn, nghỉ với giá 50.000đ/ngày/con.
“Ở đây có cho gửi trâu thế này rất tiện, như khi nắng thì dắt vào chuồng, trâu sẽ được đảm bảo. Gửi vào đây cũng an toàn, có người chăm sóc hộ. Khi mua về tôi đều mang luôn đến đây gửi, không cần mang về nhà nữa, rất tiện cho việc buôn bán”, anh Dương Văn Hải, một thương lái đến từ xã Bộc Bố, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn cho hay.
Chủ trâu có thể tự mang thức ăn đến cho gia súc gửi tại các chuồng
Dù trâu nuôi nhốt tập quy mô lớn nhưng nhiều năm qua, khu vực chợ Nghiên Loan chưa để xảy ra dịch bệnh trên đàn gia súc. Cũng nhờ chợ trâu bò, người dân trong xã còn có thêm nghề trồng cỏ, trồng ngô bán cho các chủ gia súc và các “nhà nghỉ”, chất thải của trâu bò cũng được người dân thu gom, bán lại cho một hợp tác xã gần đó. Với giá bán mỗi kg cỏ từ 1000 - 1.500 đồng đã giúp người dân có thêm thu nhập vài trăm nghìn đồng mỗi ngày chợ phiên.
Nhiều "nhà nghỉ" trâu bò được xây dựng quanh chợ Nghiên Loan
Ông Quan Tiến Nhiệm, Bí thư Đảng ủy xã Nghiên Loan, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn cho biết thêm, ở xã Nghiên Loan, người dân chủ yếu là trồng ngô, lúa, chăn nuôi trâu bò vỗ béo nên nhờ chợ gia súc này nhiều hộ gia đình cũng có thêm thu nhập.
“Đến đầu năm nay, chợ trâu bò đã phát triển tốt, khoảng 1.500 - 2000 con/phiên. Chợ tạo ra điểm cho bà con làm ăn, nghề nuôi trâu bò vỗ béo được phát triển nhân lên, rồi người dân trồng cỏ bán cho thương lái và có nghề làm nhà nghỉ, nuôi nhốt cho thuê… chợ Nghiên Loan được duy trì tốt như vậy thì đời sống của bà con sẽ ngày càng phát triển”, ông Quan Tiến Nhiệm cho biết thêm.
Dắt trâu thuê hay bán cỏ cũng là nghề giúp người dân địa phương có thêm thu nhập từ mỗi phiên chợ
Để hoạt động xứng tầm quy mô, tỉnh Bắc Kạn cũng cần sớm có phương án đầu tư, nâng cấp khu chợ Nghiên Loan để phục vụ nhu cầu mua bán gia súc của người dân. Đặc biệt, cần mở rộng diện tích chợ; hệ thống hạ tầng cần được kiên cố hóa sao để xứng tầm là chợ trâu bò lớn nhất khu vực miền núi phía Bắc./.