Thời gian gần đây, giới chuyên gia liên tục có những cảnh báo về mức độ ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM do chịu tác động từ khói xe, rác thải..., ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân, đặc biệt là trẻ em, người già và những người mắc bệnh đường hô hấp.
Tình trạng này khiến nhiều người dân tìm mọi cách tránh không khí ô nhiễm, bảo vệ sức khỏe của mình, trong đó có việc lùng mua các sản phẩm lọc không khí. Tại Hà Nội, thị trường máy lọc không khí đang rất "hot" do nhu cầu tăng đột biến.
Thời gian trước, máy lọc không khí đã rất quen thuộc tại nhiều nước trên thế giới như Nhật Bản, Hàn Quốc song vẫn còn mới mẻ tại thị trường Việt Nam. Nhưng hiện nay, đây đang là một trong những sản phẩm điện tử gia dụng hút khách bậc nhất, đặc biệt trong thời gian này, khi tình trạng ô nhiễm liên tục bị cảnh báo.
Khảo sát tại nhiều siêu thị điện máy lớn ở Hà Nội, các sản phẩm máy lọc không khí được trưng bày rất đa dạng về mẫu mã, kiểu dáng, giá cả. Các thương hiệu phổ biến đang góp mặt tại thị trường đều đến từ nước ngoài gồm: Panasonic, Coway, Daikin, Sharp... Giá máy lọc không khí cũng rất phong phú, dao động từ 3 triệu đồng đến 8 triệu đồng. Với những sản phẩm cao cấp thì có giá trên 10 triệu đồng thậm chí là 20 triệu đồng.
Đúng như tên gọi, công dụng của máy lọc không khí được quảng cáo là có thể diệt vi khuẩn, làm sạch không khí, diệt muỗi...Thậm chí, nhiều loại máy còn được giới thiệu “có đủ các tính năng hút ẩm, cân bằng độ ẩm”, “sản phẩm giúp làm ẩm da, tóc tránh tình trạng khô”.
Tại siêu thị điện máy Pico trên đường Tây Sơn, nhân viên ở đây giới thiệu, những sản phẩm máy lọc không khí đang được bán rất chạy thời gian gần đây. Thậm chí, ngay cả hàng Trung Quốc cũng được hỏi mua nhiều vì có ưu thế giá rẻ, phù hợp với điều kiện của nhiều người, tầm từ 3 - 5 triệu đồng. "Trước thông tin không khí Hà Nội đang ô nhiễm trầm trọng, với sự xuất hiện của bụi mịn, ảnh hưởng đến sức khỏe con người, nhiều ngày gần đây, lượng khách quan tâm đến sản phẩm lọc không khí ngày càng nhiều. Ngoài những khách mua thì hầu như ngày nào cũng có người đến xem, khảo giá hoặc nhờ tư vấn về máy", nhân viên này nói.
Giá cả máy lọc không khí rất đa dạng, cao nhất có thể lên đến vài chục triệu đồng.
Tại siêu thị điện máy Nguyễn Kim (Nguyễn Trãi, Hà Đông), nhân viên giới thiệu cho PV những sản phẩm lọc không khí cao cấp với mức giá trên 20 triệu đồng, kèm theo quảng cáo về công dụng "có thể diệt vi khuẩn, làm sạch không khí lên tới trên 90%".
Nói về việc bỏ tiền triệu ra để mua máy lọc không khí, chị Thu An, một khách hàng ở Vĩnh Tuy, Hà Nội cho biết, nhà chị ở gần đường Minh Khai - nơi luôn bị cảnh báo về mức độ ô nhiễm. Hàng ngày, dù thường xuyên "cửa đóng then cài" nhưng chị vẫn cảm nhận được sự ô nhiễm không khí do lượng bụi bay vào nhà. "Dù không biết máy lọc có thể làm sạch bao nhiêu không khí trong nhà nhưng tôi nghĩ có còn hơn không. Do vậy, tôi quyết định mua máy lọc không khí với hy vọng tránh được phần nào sự ô nhiễm, bảo vệ sức khỏe mọi người trong gia đình", chị An nói.
Không chỉ trên thị trường mà hiện chợ 'mạng" cũng đang mua bán máy lọc không khí rất sôi nổi. Nhiều website còn tung ra rất nhiều ưu đãi để hút khách như giảm giá sản phẩm đến 50%, hỗ trợ trả góp 0%... Công dụng của máy được quảng cáo có thể lọc không khí, bù ẩm, hút ẩm... Với những sản phẩm nội địa Nhật Bản, giá bán lên đến gần 30 triệu đồng
Bên cạnh đó, những sản phẩm Nhật đã qua sử dụng cũng được rao bán, với mức giá không hề rẻ là khoảng 7 triệu đồng. Tuy nhiên, những người sành mua cảnh báo, sản phẩm dùng rồi khó có thể đảm bảo chất lượng được cho nên người mua nên tìm hiểu kĩ, tránh "tiền mất tật mang".
Máy lọc không khí đang rất hút khách. Tuy nhiên, câu hỏi được nhiều người đặt ra là có nên đổ xô đi mua và sản phẩm này có thật sự hữu ích như quảng cáo không?
Trước kia, có ý kiến cho rằng, trừ trường hợp bị dị ứng với bụi bẩn hay phấn hoa, gần như người tiêu dùng không cần tới thiết bị này.
Hơn nữa, những dữ liệu về máy lọc không khí không rõ ràng, việc phát huy tác dụng (nếu có) cũng không cụ thể và khó kiểm chứng cùng với mức giá không hề rẻ, tốn kém khi sử dụng cũng là những yếu tố khiến không ít lời khuyên cho rằng không nên tốn tiền mua máy lọc không khí.
Thực tế, trước nhu cầu tăng cao, nhiều nơi bán không ngần ngại thổi phồng chức năng máy lọc không khí. Theo nhiều chuyên gia, máy lọc không khí có loại có thể bắt muỗi, tiêu diệt nấm mốc trong không khí, khử mùi thuốc lá, bắt muỗi... nhưng không có tính năng hút ẩm và cân bằng độ ẩm cũng không thể làm ẩm da, tóc như nhiều nơi quảng cáo.
Trả lời VTC News, Phó Giáo sư Trần Hồng Côn (Khoa Hóa học - Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết: “Chỉ số PM2.5 là chỉ số bụi, những hạt bụi nhỏ. Ở trong không gian nhà chật hẹp thì thường ít bụi, không khí cũng trong sạch và an toàn hơn ngoài đường. Hơn nữa, máy lọc không khí chỉ là máy lọc các chất hữu cơ. Do đó, nếu mua máy lọc không khí thì cần cân nhắc do có phần lãng phí. Thay vào đó, người dân nên vệ sinh nhà cửa sạch sẽ và nếu có việc phải đi ra ngoài thì chuẩn bị những loại khẩu trang chuyên dụng để đảm bảo an toàn”.