“Đô đốc bốn sao muốn đối phó Trung Quốc. Nhà Trắng bảo đừng quá nhanh”. Đó là tựa đề bài viết đăng trên tuần báo Navy Times của Mỹ hôm 6-4 (giờ địa phương).
Bài viết dẫn các nguồn tin tiết lộ Đô đốc Harry Harris, tư lệnh Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương, đã nhiều lần đề nghị các giải pháp mạnh mẽ nhằm đáp trả và ngăn chặn hoạt động bồi đắp xây đảo nhân tạo trái phép của Trung Quốc ở biển Đông.
Trong các giải pháp đó có giải pháp điều động máy bay chiến đấu và tiến hành hoạt động tự do hàng hải trong 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo.
Đô đốc Harry Harris gọi đó là “Vạn Lý Trường Thành bằng cát” và cần ra tay ngăn chặn trước khi “tường thành” mở rộng.
Trong vài tháng qua, ông cùng Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương đã mở chiến dịch vừa công khai vừa riêng tư cảnh báo Trung Quốc chiếm đất, gia tăng quân sự hóa từ tháng 2 và đang củng cố lợi ích qua củng cố yêu sách chủ quyền ở biển Đông.
Tuy nhiên, hai quan chức quốc phòng (giấu tên) tiết lộ tại cuộc họp Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ hôm 18-3, cố vấn an ninh quốc gia Susan Rice đã yêu cầu tránh bình luận công khai về các hoạt động gần đây của Trung Quốc ở biển Đông.
Lúc đó Mỹ đang chuẩn bị tổ chức hội nghị an ninh hạt nhân (ngày 31-3 và 1-4) với chương trình Tổng thống Obama sẽ hội đàm với Chủ tịch Tập Cận Bình bên lề hội nghị.
Sau đó, Lầu Năm Góc đã chỉ thị không nêu công khai vấn đề biển Đông ở mọi nơi, kể cả ngoài cuộc hội đàm Mỹ-Trung.
Theo báo Navy Times, các quan chức quân sự cho rằng không nói đến hoạt động bao chiếm biển Đông của Trung Quốc chỉ có thể khiến Trung Quốc liều lĩnh hơn và các đồng minh của Mỹ như Nhật và Philippines lo lắng hơn.
Các chuyên gia ghi nhận còn chín tháng nữa hết nhiệm kỳ, chính quyền của Tổng thống Obama đã trao đổi với Trung Quốc nhiều vấn đề, từ không phổ biến vũ khí hạt nhân đến xúc tiến thương mại hơn là bàn đến biển Đông.
Nhà phân tích quốc phòng Jerry Hendrix ở Trung tâm Vì an ninh Mỹ mới nhận định: “Họ muốn ra đi với tối thiểu ồn ào và tối đa hợp tác với Trung Quốc”.
Theo các chuyên gia, thật ra chính quyền Mỹ đang khó khăn trong tìm kiếm giải pháp hiệu quả nhằm ngăn chặn Trung Quốc ngừng xây dựng đảo nhân tạo mà khỏi phải đối đầu.
Báo Navy Times cho biết Đô đốc Harry Harris vẫn đang tiếp tục gây sức ép với Hội đồng An ninh Quốc gia, Quốc hội và Lầu Năm Góc nên phát tín hiệu rõ ràng để Trung Quốc nhận ra Mỹ không khoan dung đối với hành động dọa nạt các nước láng giềng của Trung Quốc.
Động thái này sẽ bao gồm tuần tra thường xuyên hơn và mạnh mẽ hơn cạnh các đảo nhân tạo do Trung Quốc bồi đắp trái phép trên biển Đông.
Ngày 5-4 (giờ địa phương), phát biểu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế tại Washington, D.C., Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter nhận xét hoạt động của Trung Quốc ở biển Đông đã biến Trung Quốc trở thành quốc gia hiếu chiến nhất châu Á.
Ông nói hành động hung hăng của Trung Quốc đã khiến nhiều nước phải can thiệp, ví dụ như Mỹ.
Ông giải thích: “Chúng tôi hành động trong khuôn khổ tái cân bằng đơn phương...
Nhiều nước muốn chúng tôi làm hơn nữa. Tôi sắp trao đổi với các nước muốn Mỹ làm nhiều hơn và chúng tôi cam kết sẽ làm điều đó”.
TNL
Thái độ không muốn (nói đến vấn đề biển Đông) của Nhà Trắng có nguy cơ dẫn đến chính sách không rõ ràng với hệ quả là không ngăn cản thành công tham vọng bá quyền hàng hải của Trung Quốc, làm cho các đồng minh và đối tác của Mỹ trong khu vực lo ngại… Hành động thách thức luật pháp quốc tế ngày càng gia tăng của Trung Quốc cần phải được đáp trả quyết đoán.
Thượng nghị sĩ JOHN MCCAIN, Chủ tịch Ủy ban Quân lực Thượng viện
