Báo giấy và mạng đã được phủ kín những tiêu đề về việc, dường như Thổ Nhĩ Kỳ sẽ sắp sửa bán hoặc đã bán cho Mỹ các tổ hợp tên lửa phòng không S-400 của Nga.
Sự lấp lửng như thể để chung vui
Căn cứ để có những tư duy kiểu này chính là các tuyên bố khá lập lờ của Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ và một vài thượng nghị sĩ Mỹ. Họ đã nói điều đó như sau. Ngài bộ trưởng quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ:
"Thổ Nhĩ Kỳ trong chương trình F-35 không phải là khách hàng, mà là đối tác với đầy đủ quyền hạn. An ninh của chương trình cũng quan trọng đối với Thổ Nhĩ Kỳ. Chúng tôi sẵn sàng, từ quan điểm kỹ thuật, giải quyết mối lo ngại của Mỹ về vấn đề không thích hợp của S-400 và F-35".
QĐ Việt Nam làm quen với thiết giáp BTR-82A và lần đầu dùng súng AK-12 mới nhất của Nga
QĐNDVN thi đấu Tank Biathlon 2020 ở Nga: Điều lệ, thể thức thi đấu có gì mới và đặc biệt?
Xạ thủ kỳ tài tên lửa A72 Việt Nam: Tiêu diệt 13 máy bay địch - Hiếm có
QĐND Việt Nam dự Army Games 2020 tại Nga: Tiếp nối những kỳ tích"vô tiền khoáng hậu"
Chỉ thế là đủ. Chương trình của Mỹ nhằm thu hút các nước khác mua chiếc máy bay "tàng hình" F-35 Lightning II khó có thể được coi như "Kim Tự tháp" đa cấp. Đúng là các máy bay vẫn được bàn giao cho "những đối tác". Dù họ phải trả số tiền điên rồ.
Tập đoàn Lockheed Martin, đơn vị sản xuất những chiếc máy bay tiêm kích tàng hình này, đã bán được hơn 500 chiếc cho 9 quốc gia. Như vậy, dù ở mức độ nào đó, hơn 1 nghìn tỷ USD chi ra cho việc sản xuất F-35 đã được thu lại.
Vấn đề đối với Thổ Nhĩ Kỳ trong chương trình này, đó là việc họ mới chỉ tiếp nhận có 5 chiếc máy bay, mặc dù ban đầu số lượng đặt hàng từng là 100.
Bằng việc áp dụng lệnh dừng cung cấp F-35, Mỹ đã đáp trả "cú tát" của Ankara vào mặt Washington, khi "nhất là bét", bằng mọi giá mua sắm tên lửa phòng không S-400 Triumf của Nga. Bất chấp sự phản đối, lúc thì gay gắt, lúc lại xoa dịu từ phía Mỹ.
Ai muốn gì, ai lo sợ điều gì, hiện giờ đã không còn quan trọng nữa. Điều quan trọng là câu chuyện khác.
Tổng thống Erdogan đã chứng tỏ sự cương quyết và tính độc lập, còn thế giới đã bị thuyết phục rằng các máy bay tàng hình F-35 sẽ "trông rất đẹp và nổi bật" trên những màn hình radar của S-400. Toàn bộ hình dáng và thông số kỹ thuật. Và từ giờ phải làm điều gì đó với S-400. Nhưng là điều gì?
Nga đã bàn giao cho Thổ Nhĩ Kỳ các hệ thống tên lửa S-400 hoàn chỉnh.
Người Thổ rất muốn quay lại chương trình F-35. Hơn nữa, họ không chỉ mua những máy bay này, mà còn dựa vào chúng để kiềm tiền khi phối hợp sản xuất một loạt những chi tiết và phụ tùng.
Thêm vào đó, ngay bên cạnh sườn của người Thổ là Hy Lạp - quốc gia bị xếp là dạng thù địch, được trang bị các tiêm kích F-16C/D Fighting Falcon, Mirage 2000 của Pháp với các loại biến thể và những chiếc F-4 Phantom đã cũ nhưng vẫn phù hợp đối với các cuộc đối đầu giữa những nước thế giới thứ hai trong vùng.
Giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Hi Lạp có xung đột từ xa xưa, rất khốc liệt. Hiện nay, các bên doạ nhau bằng những máy bay chiến đấu và các tổ hợp tên lửa phòng không.
Theo như chuyên gia quân sự có tiếng của hãng thông tấn TASS, ông Victor Litovkin chia sẻ, nói chung toàn bộ hệ thống phòng không của Hi Lạp được thiết lập trên cơ sở các tổ hợp của Nga. Bắt đầu từ "Strela", sau là "Osa-AKM", "Tor-M2" và kết thúc là S-300.
Cho nên yêu cầu vượt mặt tiềm lực của Hy Lạp về số lượng và chất lượng là nhiệm vụ luôn được đánh giá là cấp thiết đối với người Thổ.
Đặc biệt trong bối cảnh khi hai nước đang "mài móng vuốt" vì cuộc xung đột ngày càng leo thang xung quanh các mỏ khí trên Địa Trung Hải, đặc biệt gần đảo Síp, còn số phận của khối NATO, tổ chức luôn kiềm toả hai thành viên của mình, đang treo lơ lửng trên không trung dưới dạng cuộc nội chiến ngày càng hiện hữu ở Mỹ.
Mà tốt hơn têm lửa S-300 chỉ có S-400, cũng như F-35 tốt hơn F-16 vậy. Vì trên thị trường không có những sản phẩm khác tương tự, trong khi đó người Trung Quốc chỉ biết khoe khoang chiếc J-20 của mình, còn người Nga gắng sức sản xuất cho bản thân các tiêm kích Su-57 thế hệ thứ 5. Cho nên, người Thổ cần cả hai, càng sớm càng tốt.
Tên lửa S-400 là mối nguy hại nghiêm trọng đối với tiên kích tàng hình F-35 Mỹ.
Những gợi ý của Mỹ
Dường như nắm bắt được việc người Thổ sẵn sàng chấp nhận hy sinh nhiều thứ để được quay trở lại chương trình F-35, các chính khách Mỹ đã lập tức đổ thêm dầu vào lửa.
Rất có thể nước cờ mà cựu nhân viên có tiếng của Lầu Năm Góc về các vấn đề chính sách của NATO, ông Jim Townsend nói tới, đã được tính toán một cách đơn giản và được dúi vào tay Ankara.
"Tôi nghĩ rằng việc Mỹ mua S-400 của Thổ Nhĩ Kỳ đó là phương pháp thông minh để kéo ông Erdogan ra khỏi mớ bòng bong mà chính ông ta đã đẩy mình vào. Và nếu điều đó giúp người Thổ tham gia vào chương trình F-35, thì thật tốt biết bao", ông Townsend đã nêu ra đề xuất một cách "trắng phớ" như vậy.
Có sao không - xứng đáng nhận được sự tha thứ bằng việc cung cấp khả năng truy cập cho các đối tác trong khối NATO của mình vào những công nghệ phòng không và phòng thủ chống tên lửa tối tân bậc nhất của người Nga - một ý tưởng hay.
Khách quan. Vậy là ý tưởng này ngay lập tức có thượng nghị sĩ Mỹ nắm lấy, khi chứng minh cho người Thổ thấy rằng thoả thuận tương tự sẽ được thần thánh hoá một cách quyết liệt về khía cạnh chính trị, bất chấp cuộc chiến khốc liệt của hai đảng phái đang diễn ra trong Thượng viện Mỹ.
Vấn đề là người Mỹ thu được gì nếu như tổ hợp S-400 thực sự sẽ rơi vào tay họ. Cần phải nhấn mạng rằng, chúng ta không cần phải nói tới những hệ quả chính trị và danh tiếng của Thổ Nhĩ Kỳ do thoả thuận này gây ra, vì chúng đã quá rõ.
Đúng, sau khi mua sắm của Nga những tổ hợp tên lửa phòng không này vào mùa thu năm 2019, Ankara đã tiếp nhận tất cả các thành phần của hệ thống tên lửa S-400, gồm cả trạm radar, xe mang phóng tự hành, và tất nhiên, cả những tên lửa đi kèm nữa.
Nhưng! Không có gì là bí mật khi toàn bộ sản phẩm quân sự hiện đại được Nga xuất khẩu đều bị tiết giảm đáng kể đặc tính kỹ - chiến thuật so với phiên bản sản xuất để sử dụng trong nước (nga).
"Có nghĩa là nếu tên lửa S-400 của chúng ta (của Quân đội Nga) phóng tên lửa thừa sức diệt mục tiêu ở cự lý tới 300-400km, thì với phiên bản xuất khẩu, thông số này chỉ còn 150 hoặc 160km", ông Litovkin, chuyên gia quân sự Nga giải thích.
Theo ông, tổ hợp tên lửa phòng không S-400 - trước tiên đó là nó được trang bị loại tên lửa nào. Không rõ theo thoả thuận với người Thổ, những phiên bản tên lửa nào được bán kèm với các tổ hợp này.
Nhưng nếu nói rằng tổ hợp tên lửa S-400 mà Nga bán cho người Thổ có bán kính diệt mục tiêu chỉ là 150km thì có nghĩa những tên lửa tầm xa, mà có thể hạ gục mục tiêu ở cự ly tận tới 400km đã không được Moscow bàn giao cho Ankara.
Và sau đó, chuyên gia Nga tiếp tục phân tích, "thứ quan trọng nhất trong những khí tài này - đó là phần mềm ứng dụng". Và có thể thấy rằng, trong những tổ hợp được mang đi xuất khẩu, phần mềm ứng dụng không giống như trong các phiên bản nội địa.
Không chỉ những khả năng bị hạ thấp…
Một chuyên gia quân sự nổi danh khác của Nga đến từ tờ "Sự thật Thanh niên", ông Victor Baranetz, khi lưu ý rằng "S-400 đã được bán cho người Thổ với những tính năng chiến đấu bị tiết giảm, chỉ ra thêm một đặc điểm:
"Nếu như ai đó cố tình chui vào hệ thống điện tử của nó, thì thiết bị phức tạp sẽ ngừng hoạt động, và không thể sửa chữa nó nếu thiếu các chuyên gia Nga".
Thổ Nhĩ Kỳ đã chính thức sở hữu các tổ hợp tên lửa S-400 Nga với đầy đủ thành phần chiến đấu.
Cuối cùng, cần phải lưu ý về đặc điểm không thiếu của các đơn hàng xuất khẩu vũ khí, mà quy định hoạt động hỗ trợ kỹ thuật bắt buộc đối với khí tài quân sự: Bảo dưỡng, sửa chữa, nâng cấp,… định kỳ.
Như được biết, hợp đồng mà Nga ký với với người Thổ có điều khoản rất rõ ràng, trực tiếp cấm chuyển giao các tổ hợp cho bên thứ ba.
Ông Erdogan liệu có dám liều mình chịu không chỉ những khoản tiền phạt khổng lồ, mà bỏ mặc món hàng kỹ thuật phức tạp mới mua sắm không cần bảo dưỡng và sửa chữa trong tương lai để đổi lấy sự tha thứ cuả Washington? Đó mới là vấn đề…
Thêm vào đó, theo ý kiến của các chuyên gia quân sự đầy hoài nghi trong nghề, tất cả những gì người Mỹ có thể lấy được từ S-400, mà không cần tự tay tháo từng con ốc vít, họ đã lấy xong. Cũng giống như họ sở đang hữu thông tin khá đầy đủ về tên lửa S-300, mà đã được tháo từng con ốc vít. Thì sao nào?
Các tổ hợp "Patriot", loại đã không thể bắn hạ được những tên lửa của phiến quân Houthi ở Yemen tấn công vào những cơ sở dầu mỏ quan trọng Saudi, sẽ không thể giải quyết được. Điều quan trọng không phải là những con ốc vít, mà là công nghệ.
"Vậy công nghệ là gì? Công nghệ đó không chỉ là tập hợp các kiến thức và phương pháp sản xuất thứ gì đó. Đó còn là cả những nhà máy. Mà cần phải xây dựng. Và cần phải xây dựng nhiều nhà máy để sản xuất được các tổ hợp như tên lửa S-400", ông Litovkin chỉ rõ.
Có nghĩa là không có bất cứ sự lo ngại về việc đánh mất những bí mật quân sự và sản xuất nào hết?
"Trước khi chui vào cục sắt nào đó ở nước ngoài, cần phải nhận được sự thống nhất ở tất cả các cấp. Bắt đầu từ Bộ Quốc phòng, Cục An ninh liên bang, Cục Tình báo Đối ngoại,… Mà những đơn vị này rất biết cách bảo vệ các bí mật", ông Victor Litovkin phủ nhận khả năng này.