Tạp chí National Interest của Mỹ dẫn lời chuyên gia Michael Lyons cho rằng, viễn cảnh Nga và Trung Quốc cùng nhau thách thức lợi ích của Mỹ ở Bắc Cực là “cơn ác mộng” mà Washington hoàn toàn chưa sẵn sàng để đối phó.
Cụ thể, chuyên gia Lyons nhận định: “Bắc Cực là khu vực mà các chính trị gia Mỹ ít khi chú ý đến, nhưng lại đóng vai trò then chốt trong chính sách của các cường quốc trên thế giới”.
Theo ông Lyons, do tình hình biến đổi khí hậu mà tại khu vực này đang mở ra nhiều cơ hội kinh tế, và các cường quốc lớn trên thế giới đang thể hiện ý định thống trị khu vực đó ngày càng nhiều hơn.
“Thật không may cho các chiến lược gia người Mỹ, Washington đang tụt hậu xa so với các đối thủ của mình”, ông Lyons cho biết.
Ngoài ra, theo ông Lyons, các lực lượng bảo vệ bờ biển Mỹ, cũng như Trung Quốc, chỉ có hai tàu phá băng, trong khi hải quân Nga có ít nhất 40 tàu như vậy, và đến năm 2035 họ sẽ có thêm 13 tàu phá băng hạt nhân.
Đồng thời, chuyên gia Lyons lưu ý rằng năm 2018, Trung Quốc đã tuyên bố mình là một quốc gia cận Bắc Cực và bắt đầu chuẩn bị cho việc thực hiện sáng kiến “Con đường tơ lụa ở vùng cực”.
Theo ông Lyons, rõ ràng là Bắc Kinh, với tư cách là quan sát viên trong Hội đồng Bắc Cực và hợp tác với Nga trong khu vực đã thể hiện mong muốn quyết tâm trở thành một đối thủ quan trọng trong “trò chơi tương đối độc quyền”.
“Đối đầu với một đối thủ như Nga ở Bắc Cực đòi hỏi nhiều thách thức, nhưng viễn cảnh cả Nga và Trung Quốc cùng nhau thách thức những lợi ích của Mỹ ở Bắc Cực đó là một điều ‘kinh khủng’ và là ‘cơn ác mộng’ mà Mỹ hoàn toàn chưa sẵn sàng để đối phó”, ông Lyons nhấn mạnh.
Cũng theo ông Lyons, Bắc Cực không chỉ là một “hành lang tiềm năng cho sự cạnh tranh chiến lược” và cũng là “một nền tảng tiềm năng để hợp tác mở rộng giữa các cường quốc”.
“Trò chơi này đã bắt đầu và Mỹ đang tụt hậu so với các đối tác trong việc đối phó với mối đe dọa này”, chuyên gia Lyons kết luận.
Gần đây, một số nước khác cũng đang chạy đua để gia tăng hiện diện tại Bắc Cực, dẫn đến nỗi lo về sự cạnh tranh địa chính trị ngày một gay gắt ở đó.
Về phía mình, Mỹ liên tiếp cáo buộc Nga có hành vi “hung hăng” tại vùng Bắc Cực trong lúc khẳng định phải theo dõi sát sao những hành động của Trung Quốc ở khu vực này. Phương Tây cũng cho rằng Moscow muốn tìm kiếm sự thống trị tại Bắc Cực, khu vực có nhiều tài nguyên khoáng sản chưa được khai thác.
Trước đó, theo kế hoạch đến năm 2035 được Tổng thống Nga Vladimir Putin công bố, ước tính hạm đội tàu phá băng của nước này sẽ đạt tới con số 13 tàu, trong đó 9 tàu chạy bằng năng lượng hạt nhân và có cả những tàu mang vũ khí tấn công tầm xa. Những con tàu này khi chính thức hoạt động sẽ dần hoàn thiện chiến lược con đường Biển Bắc của Nga.