Tuyền Mập là gương mặt quen thuộc với khán giả từ sân khấu hài đến phim truyền hình, sitcom, điện ảnh. Gần 20 năm làm nghề là một hành trình đầy sống động với nhiều dấu ấn khó quên.
Bước chân vào nghề với cân nặng ngoài 90 và tâm thế là "hàng hiếm"
Tuyền Mập là nghệ danh, Phan Thị Minh Tuyền là tên thật. Chị sinh ra và lớn lên ngay tại trung tâm TPHCM trong một gia đình không có ai hoạt động nghệ thuật. Ấy vậy mà ước mơ được đứng trên sân khấu của Tuyền Mập lại nảy mầm từ năm 5-6 tuổi khi xem chương trình hài kịch "Trong nhà ngoài phố" trứ danh của Đài HTV từ thập niên 1990.
Phan Thị Minh Tuyền sở hữu ngoại hình "quá khổ" từ nhỏ tới… hiện tại. Tuyền Mập cũng từng tự ti, mặc cảm về cân nặng của mình, song học hết phổ thông, chị lại đăng ký thi vào khoa diễn viên trường Sân khấu Điện ảnh TPHCM với một tâm lý cực kỳ tự tin.
"Hồi nhỏ, tôi co cụm, không dám đi ra ngoài nhưng lúc thi vào trường Sân khấu, tôi nặng hơn 90 kg, cao 1m67 mà không hề bị áp lực vì nghệ sĩ cũng không thiếu gì người mập. Cả khóa năm ấy, không có ai mập, trừ tôi. Thầy bảo, đây là lớp kế thừa cô Mai Thanh Dung, mình thuộc hàng hiếm nên tôi tự tin lắm", Tuyền Mập tâm sự.
Trường Sân khấu Điện ảnh là một trong những trường tuyển "thanh sắc" trước cả khi thi năng khiếu. Hỏi Tuyền Mập làm thế nào để vượt qua vòng này ở khâu tuyển chọn? Chị kể, nhờ được đàn anh đàn chị khóa trước "chỉ bài" nên phát huy thế mạnh của ngoại hình trên sàn diễn ngay từ vòng loại.
"Năm tôi thi là 2004, thí sinh rất đông và tuyển thanh sắc rất khó. Thí sinh phải mặc đồ giống như erobic để chấm hình thể, có hình xăm cũng bị loại, rất áp lực. May mắn là có các anh chị lớn chỉ cho nên tôi dễ ghi điểm với thầy", Tuyền Mập kể.
Diễn viên Tuyền Mập
Tuyền Mập còn may mắn hơn nữa khi vừa vào trường đã được thầy cô chăm chút cho từng vai diễn nhờ ngoại hình đặc biệt.
"Ở ngoài, tôi ngại vì thấy mình khác những người bình thường nhưng khi vào trường, mọi người rất thương và săn đón. Mình không phải kiểu lạc loài mà là hàng hiếm. Người ta ngắm tôi không phải vì đẹp mà vì tôi dị. Không phải dị kiểu dè bỉu mà dị kiểu được thương. Cho nên lúc đó, ra đường thì mặc cảm ngoại hình nhưng vào trường lại rất vui.
Có những vai ở trong lớp khi làm các biến đoạn, tiểu phẩm đều đo ni đóng giày cho tôi. Hạnh phúc nhất của tôi là được đóng đinh cho dạng vai hài. Thi học kỳ 2, tôi đóng vai người mẹ trong vở "Ngôi nhà không có đàn ông", vai bi mà mình cứ bước ra sân khấu là mọi người cười rần rần", Tuyền Mập hồi tưởng.
Chạy show "bán mạng" vì 30.000 - 40.000 đồng
Tuyền Mập không tốt nghiệp trường Sân khấu Điện ảnh. Chị bỏ ngang ở năm cuối. Năm đó, thầy chủ nhiệm của Tuyền Mập là cố nghệ sĩ Văn Thành - nguyên Giám đốc Nhà hát kịch 5B Võ Văn Tần qua đời. Cùng thời gian, bà ngoại của Tuyền Mập - người "chống lưng" về học phí cho chị theo học nghệ thuật - cũng ra đi.
Tuyền Mập bị chơi vơi khi 2-3 việc dồn vào cùng lúc. "Lúc đầu, tôi cũng ráng vừa đi làm vừa đi học vừa chạy show nhưng không nổi. Thầy chủ nhiệm mất nên nay thầy này vào dạy, mai cô khác vào thay nên cả lớp bị nản, không chịu học.
Tôi nghĩ, mình đã không có tiền, vất vả kiếm tiền đóng học mà cuối cùng việc học lại chẳng đâu vào đâu như thế. Lúc đó mình suy nghĩ thế nên bỏ học đi làm. Tôi đi show từ năm nhất rồi nên nhiều người biết, có quan hệ trong nghề nên nghĩ nghỉ là nghỉ. Tôi rất chịu khó, đi tấu hài, quay phim, vai lớn vai nhỏ, vai nào cũng nhận.
Mà nghề này, đa số người có bằng thì va chạm nghề ít. Người có nghề thì học thường yếu hơn, đa số bị nợ môn do đi show nhiều. Rất ít người vừa có bằng vừa được va chạm nghề. Nói chung, tâm lý đã đi làm được rồi mà về trường trả nợ môn là khó lắm", Tuyền Mập thành thật nói.
Tuyền Mập trên phim trường
Với Hoàng Mập trong phim "Điệp khúc phù sa"
Từ những năm 2006 đến 2013, Tuyền Mập gần như tấu hài liên tục. Chị tham gia nhiều nhóm hài nổi tiếng lúc đó như Duy Phương, Mai Sơn, Thanh Tùng, Minh Béo, Tiết Cương, Bảo Khương…
Năm 2012, Tuyền Mập mổ sỏi mật và bị gián đoạn làm nghề một thời gian. Khi quay lại, phải đi lại nhiều và liên tục mà sức khỏe chưa hồi phục nên chị mới rút từ từ khỏi các nhóm hài.
Nhớ về thời chạy show tấu hài, Tuyền Mập bảo: "Một show diễn được 30.000 đến 80.000 đồng mà chạy rất căng. Có lần tôi diễn ở sân khấu 135 quận 3, chạy lên Gò Mây khu Tân Tạo mà chỉ đi hết 13 phút. Mình mặc áo bà bà, cột khăn, vẽ răng sún, người đi đường thấy vậy kêu: "trời ơi, bà già mà sao chạy ghê vậy". Mình chỉ biết mục tiêu ở phía trước và chạy cho kịp thời gian thôi.
Lúc đó còn nhỏ tuổi nên không nghĩ tới chuyện nguy hiểm. Sau trận mổ, tôi mới nghĩ, giả sử nếu trên đường đi như vậy mà tai nạn xảy ra thì mình và gia đình mình là người chịu đầu tiên. Hên thì ngay lúc đó, xui là nằm cả đời, thành gánh nặng cho mọi người.
Hồi đó, mê nghề, ham tiền nên không nghĩ thiệt hơn. Mỗi đêm được 200.000, 300.000 đồng là cảm thấy có tiền sống rồi. 1 tuần đi diễn 5 ngày như thế là biết tháng đó ổn.
Nhiều anh trong các nhóm hài gặp tai nạn trên đường. Mắt sưng to, cảm giác muốn lòi con ngươi ra ngoài mà vẫn ráng diễn rồi hôm sau đi khám. May là chỉ tụ máu đáy mắt, từ từ máu tan chứ nếu lòi tròng, hư luôn con mắt thì chuyện gì xảy ra. Tiền làm không đủ mua thuốc. Nghề tấu hài giống như mì ăn liền, cứu đói lúc túng thiếu thôi".
Hiện tại, Tuyền Mập đang là cái tên đắt show. Chị xuất hiện trong nhiều dự án và luôn là gương mặt được cả đồng nghiệp cũng như khán giả yêu mến.