Diễn viên 'Biệt động Sài Gòn' sau 37 năm

Biệt động Sài Gòn được xem là tác phẩm kinh điển của điện ảnh Việt Nam, do Long Vân làm đạo diễn, Lê Phương, Nguyễn Thanh viết kịch bản, khởi động ghi hình năm 1982 và kéo dài 4 năm. Với độ dài bốn tập: Điểm hẹn, Tĩnh lặng, Cơn giông, Trả lại tên cho em , bộ phim để lại dấu ấn sâu đậm khi mô tả được khó khăn, gian khổ, sự hy sinh, gan dạ, sự đóng góp của cả quá trình hoạt động trước và sau hòa bình của những chiến sĩ biệt động.

Mang nhiều ý nghĩa lịch sử, từng nhân vật chính diện phản diện trong phim đều được khán giả đánh giá là những vai diễn xuất sắc.

Những năm tháng đó, bộ phim là điểm sáng của điện ảnh nước nhà, lập kỷ lục phòng vé lúc bấy giờ. Trong ký ức của nhiều khán giả, họ nhớ ta phải xếp hàng dài khắp cả một con phố để có thể mua được vé hoặc phải mua vé ngoài chợ đen. Trong những năm đất nước vô cùng khó khăn, điện ảnh Việt Nam vẫn cho ra đời được những tác phẩm để đời đáng kinh ngạc.

Nhiều nghệ sĩ đã qua đời

Bộ phim góp phần đưa tên tên tuổi của nhiều nghệ sĩ như Quang Thái, Thúy An, Thương Tín , Hà Xuyên, Hai Nhất, Thanh Loan… đến gần hơn với công chúng. Bốn thập kỷ trôi qua, Biệt động Sài Gòn vẫn trường tồn theo dòng chảy của thời gian, cuộc đời dàn diễn viên trải qua nhiều thăng trầm, nhiều nghệ sĩ đã rời cõi tạm khiến khán giả tiếc thương.

Tối 27/12, diễn viên Aly Dũng qua đời sau thời gian điều trị bệnh ung thư máu trong hoàn cảnh chật vật. Những năm tháng cuối đời, ông sống một mình ở căn hộ 9 m2 tại quận Bình Thạnh, TPHCM. Cuộc sống thiếu thốn đủ bề, thi thoảng nam nghệ sĩ được đồng nghiệp hỗ trợ, thăm nom. Người thân của Aly Dũng chia sẻ nghệ sĩ sống lạc quan, tích cực nhưng bệnh tình nhanh chóng trở nặng và ra đi mãi mãi ở tuổi 73.

Cách đó ba ngày, giới showbiz tiếc thương khi đạo diễn Long Vân từ trần, hưởng thọ 87 tuổi. 11 năm nay, ông bị bệnh tật đeo đẳng. Ấn tượng của dàn diễn viên Biệt động Sài Gòn với đạo diễn Long Vân là người tài giỏi, hiền lành, đức độ, sống chan hòa với đồng nghiệp. Đến khi nhắm mắt xuôi tay, đạo diễn Long Vân chưa từng có giải thưởng hay danh hiệu nào. Đó là điều khiến nhiều người tiếc nuối.

Năm 2019, công chúng tiếc thương nói lời vĩnh biệt với cố NSƯT Bùi Quang Thái – đóng vai ông trùm tình báo Tư Chung. Vốn là nghệ sĩ kịch nói nổi tiếng ở Hà Nội trong thập niên 1970-1980 trước khi rẽ ngang sang đóng phim truyện, ông thu hút khán giả khi vào vai Tư Chung. Năm đó, nghệ sĩ 45 tuổi, được khen lãng tử, cao ráo, phù hợp với hình ảnh tư lệnh trưởng mưu trí, dũng cảm. Ông qua đời vào tháng 6/2019 do bệnh tai biến, hưởng thọ 83 tuổi.

NSƯT Thanh Loan

Hình ảnh nữ chiến sĩ biệt động khoác áo tu hành, đôi mắt buồn sâu thảm đã in hằn trong tâm trí khán giả nhiều thế hệ. Mỹ nhân màn ảnh một thời - NSƯT Thanh Loan – vẫn luôn tự hào về vai diễn ni cô Huyền Trang. Để đảm nhận nhân vật này, bà phải hy sinh mái tóc dài phục vụ vai diễn.

Đây cũng là vai diễn cuối cùng trong sự nghiệp diễn xuất của nữ nghệ sĩ. Bà chọn cách vắng bóng dần trên màn ảnh với lý do "vì sợ không có vai nào vượt qua được ni cô Huyền Trang nữa".

“Ngày xưa chúng tôi đóng phim cầu kỳ lắm. Chẳng hạn, khi được mời đóng vai Ni cô Huyền Trang, tôi phải có thời gian đọc kỹ kịch bản, thậm chí còn phải có quá trình phân tích lý lịch và mối quan hệ quá khứ, hiện tại, tương lai của nhân vật. Ngoài ra, các nghệ sĩ còn phải trực tiếp đến gặp các nguyên mẫu là những chiến sĩ biệt động Thành năm xưa để lắng nghe, quan sát và nắm bắt tâm tư - tình cảm của họ khi hoạt động cách mạng” - NSƯT Thanh Loan tâm sự.

Ở tuổi 72, bà vẫn giữ được nét đẹp phúc hậu, đằm thắm. Nghệ sĩ sống cuộc đời an yên bên chồng con. Sau khi nghỉ hưu, NSƯT Thanh Loan hưởng lương quân hàm Đại tá, đồng thời giữ chức Phó chủ tịch hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội, Phó chủ tịch phụ trách Hội Điện ảnh Hà Nội.

Thương Tín

Vào vai người lính biệt động Sài Gòn điển trai, luôn linh hoạt thay đổi thân phận như Sáu Tâm, Thương Tín có vai diễn để đời. Sau bộ phim, ông trở thành một trong những ngôi sao được săn đón nhất màn ảnh, một năm góp mặt trong 12 bộ phim nhựa.

Thời gian ghi hình bộ phim, Thương Tín nói ông đóng với thái độ… thờ ơ nhất, không suy nghĩ nhiều bởi nhân vật không có chiều sâu nội tâm. Nhớ về thời rực rỡ nhất, ông nhớ bộ phim khiến sáu rạp phim lớn nhất Thủ đô Hà Nội đều đông kín người, chen lấn đến nỗi cửa rạp bị đạp vỡ. Chưa bao giờ ông thấy điện ảnh có uy như vậy.

Từ ngôi sao màn bạc được người đời ngưỡng mộ, sự nghiệp Thương Tín xuống dốc không phanh vì dính vào con đường “đỏ đen”. Tuổi xế chiều, ông gặp khó khăn về kinh tế khi phải lo cho vợ trẻ, con thơ. Sau lùm xùm từ thiện, hình ảnh Thương Tín xuống mức thấp nhất trong lòng khán giả và đồng nghiệp. Nguồn thu nhập chính hiện tại của nghệ sĩ chủ yếu từ việc đi hát đám cưới, sự kiện… Ông tích góp được kha khá lo cho con gái vì ở nhờ nhà nhạc sĩ Tô Hiếu.

Nghệ sĩ Hà Xuyên

Trong Biệt động Sài Gòn , Hà Xuyên vào vai Ngọc Mai - chiến sĩ tình báo có bí danh Z20. Ở thân phận khác, Ngọc Mai cặp với trùm tình báo Tư Chung. Thời xuân sắc, Hà Xuyên mang nét đẹp kiêu sa, lộng lẫy, phù hợp với nhân vật Ngọc Mai.

Bà phải vượt qua nhiều cái tên nổi bật cùng thời để nhận vai diễn này. Nhận được vai từ đạo diễn Long Vân, Hà Xuyên lo lắng vì nhân vật và bà không hề ăn nhập với nhau. Bà đọc sách văn học rất nhiều để hình thành tính cách nhân vật trong đầu.

Xinh đẹp, tài năng nhưng bà lại lận đận trong tình duyên. Nghệ sĩ Hà Xuyên kết hôn năm 20 tuổi với chồng khi ấy là nhạc trưởng Đoàn ca múa Thái Bình, sinh được hai người con, một trai, một gái.

Sau khi ly hôn, bà làm mẹ đơn thân. Nghỉ hưu, bà thi thoảng xuất hiện trên sóng truyền hình và dành nhiều thời gian cho hoạt động từ thiện. Ở tuổi 68, Hà Xuyên sống cuộc đời an nhàn cùng chị gái tại TPHCM, bà duy trì thói quen khiêu vũ để giữ gìn sức khỏe. Thi thoảng, bà vẫn nhận diễn xuất nhưng chỉ gật đầu nếu kịch bản phù hợp.

Diễn viên Hai Nhất

Đảm nhận vai phản diện trong phim là Hai Nhất, ông vào vai Ba Cẩn. Con đường nghệ thuật của nam diễn viên sau này cũng gắn với những vai phản diện khét tiếng như phim Kẻ giấu mặt, Con gái ông trùm, Tên cướp đêm vượt biên máu lạnh … Gia tài diễn xuất của Hai Nhất đã có hơn 100 bộ phim sau 40 năm làm nghề.

Hồi tháng 10, nghệ sĩ bị đột quỵ, được gia đình đưa vào viện cấp cứu kịp thời. Gia đình vẫn theo dõi tình hình sức khỏe của ông. Diễn viên Thành Đạt – con trai Hai Nhất – chia sẻ bức hình nắm tay bố trên giường bệnh cùng lời nhắn: "Nắm tay con thật chặt bố nhé, để bố con mình còn ôm nhau thật lâu. Con mong mọi điều may mắn nhất sẽ đến với bố".

Lần gần đây nhất nghệ sĩ xuất hiện trước công chúng là khi tham gia chương trình Ký ức vui vẻ (2019) cùng dàn diễn viên Biệt động Sài Gòn. Trước đó, ông chủ yếu tập trung hoạt động kinh.