Vì sao cựu Giám đốc CDC Bình Dương 'bất ngờ' được miễn trách nhiệm hình sự trong vụ Việt Á?

Chiều 12/1, sau thời gian nghị án, phiên toà vụ án Việt Á xuất hiện diễn biến bất ngờ khi đại diện Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) Hà Nội quay lại phần tranh luận.

Nguyên nhân do VKSND thấy có một số bị cáo đề nghị Hội đồng xét xử (HĐXX) cân nhắc một số tình tiết. Có 2 bị cáo được đề nghị miễn trách nhiệm hình sự là bị cáo Trần Thanh Phong và bị cáo Nguyễn Thành Danh.

Sau đó không lâu, TAND TP Hà Nội đã tiến hành tuyên án 38 bị cáo trong "đại án" Việt Á. Trong số 38 bị cáo, bị cáo Nguyễn Thanh Long, cựu Bộ trưởng Y tế phải nhận mức án 18 năm tù; bị cáo Chu Ngọc Anh cựu Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ bị tuyên phạt 3 năm tù. Tổng GĐ Việt Á Phan Quốc Việt lĩnh tổng cộng 29 năm tù cho 2 tội danh "vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" và "Đưa hối lộ".

Điều đặc biệt tại phiên toà này khi có duy nhất một bị cáo được HĐXX tuyên miễn trách nhiệm hình sự đó là ông Nguyễn Thành Danh, cựu Giám đốc CDC tỉnh Bình Dương.

Trước đó, VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thành Danh mức án 10 tháng 4 ngày (bằng thời gian tạm giam) về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, trước khi tòa tuyên án ngày 12/1, cơ quan công tố bất ngờ đề nghị HĐXX xem xét miễn trách nhiệm hình sự cho người này vì lý do xét thấy bị cáo Danh không vụ lợi.

Cũng đồng quan điểm, HĐXX nhận thấy rằng trước thời điểm dịch Covid-19 bùng phát, ông Nguyễn Thành Danh đã có đơn xin nghỉ hưu. Tuy nhiên sau đó, dịch bệnh bùng phát nên dù đã đủ tuổi về hưu nhưng ông Danh vẫn quyết định ở lại chống dịch cùng cán bộ và người dân Bình Dương.

Điều đặc biệt nữa là, trong khi hàng loạt các bị cáo là cựu cán bộ nhận hàng tỷ đến chục tỷ đồng thì ông Danh được xác định nhiều lần thẳng thừng từ chối số tiền cảm ơn từ Việt Á.

"Bị cáo Danh nhận thức rõ hành vi nhưng vẫn dám nghĩ dám làm, không tư lợi, không nhận quà. Bị cáo đã đồng hành chống dịch cùng cơ quan, nhân dân tỉnh Bình Dương" - VOV trích dẫn lời HĐXX tuyên đọc trong buổi chiều tuyên án ngày 12/1.

"Đây là một nhân cách đáng kính trọng"

Đó là lời nhận xét của ông Nguyễn Thành Công, luật sư bào chữa cho cựu Giám đốc CDC Bình Dương.

Điều khiến nhiều người xót xa cho ông Danh khi ngày nhận quyết định nghỉ hưu lại cũng là ngày nhận quyết định khởi tố.

Theo cáo buộc, ông Nguyễn Thành Danh thống nhất và chỉ đạo nhân viên CDC Bình Dương ứng trước kit test của Công ty Việt Á và Công ty VNDAT, sau đó hợp thức để Công ty Việt Á trúng thầu. Hậu quả, ngân sách bị thiệt hại hơn 55 tỷ đồng.

Khai báo tại tòa trước đó, ông Danh thừa nhận rằng bản thân ý thức hành vi vi phạm của mình, cáo trạng truy tố là đúng nhưng ông cũng trình bày thêm chỉ làm theo chỉ đạo.

Theo ông Danh, quá trình làm việc, không có ai thoả thuận hay đưa lợi ích vật chất gì cho ông. Việc bản thân bị cáo thực hiện việc sử dụng trước kit test và thanh toán sau là thực hiện chỉ đạo từ giám đốc Sở Y tế tỉnh Bình Dương.

Luật sư Công cũng chỉ rõ CDC Bình Dương bắt buộc phải mượn và mua thêm kit test của Việt Á để sử dụng vì trong 7 máy xét nghiệm mà CDC Bình Dương được tài trợ thì có 2 máy xét nghiệm chỉ chạy được kit test của Công ty Việt Á.

Trình bày phần bào chữa cho bị cáo Danh hôm 9/1, luật sư cho rằng, cựu Giám đốc CDC Bình Dương là người chính trực, liêm khiết, đã từ chối nhận tiền không chính đáng. “Đây là điểm son của vụ án này. Một người có thể từ chối đồng tiền trong hoàn cảnh như vậy không phải là dễ dàng. Tôi xem đây là một nhân cách đáng kính trọng”, Vietnamnet dẫn lời luật sư.

Sau đó, những lời khai của ông Danh đã được xác nhận. Cụ thể, cáo trạng có nêu sau khi Việt Á được CDC Bình Dương thanh toán tiền, Phan Quốc Việt đã chỉ đạo các nhân viên tính tiền % ngoài hợp đồng để cảm ơn cho Tiêu Quốc Cường (phó trưởng phòng kế hoạch tài chính kiêm kế toán trưởng Sở Y tế Bình Dương) 3 lần với tổng số hơn 1,2 tỷ đồng và đưa cho Lê Thị Hồng Xuyên 2 lần tổng số hơn 1 tỷ đồng. 

Ngoài ra, Việt còn chỉ đạo nhân viên chi tiền cho Nguyễn Thành Danh và ông Nguyễn Hồng Chương (giám đốc Sở Y tế Bình Dương) nhưng cả hai người này không nhận.

Lê Trung Nguyên nhân viên phụ trách vùng Đông Nam Bộ của Công ty Việt Á, xác nhận bị cáo này khai nhiều lần tìm đến gặp trực tiếp ông Danh tại CDC Bình Dương để đưa "quà" nhưng đều bị ông từ chối thẳng thừng với lý do sắp về hưu, không muốn liên quan gì đến tiền bạc, hoa hồng. Sau này, kết quả điều tra xác định số "quà" là hơn 4,2 tỷ đồng.

Không chỉ vậy, ông Danh cũng nhiều lần cảnh báo cấp dưới tránh sai phạm trong quá trình chống dịch.

Vụ án đã khép lại sau 8 ngày xét xử với những bản án tuyên đúng người, đúng tội vừa mang tính răn đe nhưng cũng cho thấy tính nhân văn của phiên toà.