Theo một phân tích mới được công bố trên tạp chí Science, nhiều điểm tới hạn (tipping point) về khí hậu có thể sẽ xảy ra nếu nhiệt độ toàn cầu tăng vượt quá 1,5°C so với mức ở thời kỳ tiền công nghiệp.
Ngay cả ở mức độ nóng toàn cầu hiện nay, thế giới cũng có nguy cơ vượt qua 5 điểm tới hạn khí hậu nguy hiểm và rủi ro càng tăng lên khi nhiệt độ nóng lên mỗi phần mười độ C.
Một nhóm nghiên cứu quốc tế đã tổng hợp bằng chứng về các điểm tới hạn, ngưỡng nhiệt độ, khoảng thời gian và tác động của chúng từ việc xem xét toàn diện hơn 200 bài báo được xuất bản kể từ năm 2008, khi điểm tới hạn khí hậu lần đầu tiên được xác định một cách chặt chẽ. Nhóm đã tăng danh sách các điểm tới hạn tiềm ẩn từ 9 lên 16.
Nghiên cứu được công bố trước thềm hội nghị “Các điểm tới hạn: từ khủng hoảng khí hậu đến chuyển đổi tích cực” tại Đại học Exeter (12-14/9/2022) với kết luận rằng khí thải của con người đã đẩy Trái đất vào vùng nguy hiểm của các điểm tới hạn.
Năm trong số mười sáu điểm tới hạn có thể bị kích hoạt ở nhiệt độ ngày nay: các tảng băng ở Greenland và Tây Nam Cực, tan băng đột ngột trên diện rộng, sự sụp đổ của tầng đối lưu ở Biển Labrador và các rạn san hô nhiệt đới chết hàng loạt.
Nghiên cứu cho thấy thế giới đang trên đà tiến sát 5 điểm tới hạn về khí hậu
David Armstrong McKay, tác giả chính đến từ Đại học Exeter cho biết: “Chúng ta có thể thấy các dấu hiệu bất ổn xảy ra ở các vùng băng ở Tây Nam Cực và Greenland, ở các vùng băng vĩnh cửu, rừng nhiệt đới Amazon, và có khả năng là cả ở Đại Tây Dương”.
“Thế giới đã có nguy cơ xảy ra một số điểm tới hạn. Khi nhiệt độ toàn cầu tăng hơn nữa, càng có thể có nhiều điểm tới hạn hơn”, ông David McKay nói thêm.
"Cơ hội vượt qua các điểm tới hạn có thể được giảm bớt bằng cách cắt giảm nhanh chóng lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Hãy bắt đầu ngay lập tức!”.
Các nhà khoa học cũng cho biết việc vượt qua các điểm tới hạn đối với những tảng băng ở Greenland và Tây Nam Cực sẽ khiến mực nước biển toàn cầu tăng thêm 10 mét, mặc dù sự thay đổi cụ thể có thể mất tới hàng trăm năm.
Các rạn san hô đã bị chết dần do quá trình tẩy trắng, hậu quả của sự nóng lên. Nếu đến một mức độ nóng cụ thể nào đó, việc phục hồi không thể thực hiện được nữa, tàn phá các rạn san hô xích đạo, cùng với 500 triệu người trên toàn cầu sống phụ thuộc vào chúng.
Báo cáo đánh giá thứ sáu của Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC), cho biết những nguy cơ gây ra các điểm tới hạn về khí hậu trở nên cao hơn khoảng 2°C so với nhiệt độ thời tiền công nghiệp và rất cao từ 2,5-4°C.
Phân tích mới này cho thấy Trái đất có thể đã vượt ra khỏi trạng thái khí hậu an toàn khi nhiệt độ nóng thêm khoảng 1°C.
Do đó, một kết luận mà nghiên cứu rút ra là ngay cả việc Thỏa thuận Paris của Liên Hợp Quốc đặt ra mục tiêu hạn chế sự nóng của Trái đất ở mức dưới 2°C và tốt nhất là 1,5°C cũng không đủ để tránh hoàn toàn biến đổi khí hậu nguy hiểm.
Theo nhóm nghiên cứu quốc tế đánh giá, khả năng xảy ra điểm tới hạn tăng rõ rệt so với khung từ 1,5 - 2°C, thậm chí còn cao hơn 2°C.