Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đề xuất đặt Ukraine đặt dưới sự quản lý quốc tế tạm thời như một cách để giải quyết cuộc xung đột đang diễn ra. Ông cho biết, ý tưởng này dựa trên tiền lệ quốc tế và sẽ nhằm mục đích khôi phục lại sự quản lý hợp pháp trước khi bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào được hoàn tất.
Trong cuộc gặp với các sĩ quan tàu ngầm hạt nhân Nga vào 27/3, Tổng thống Putin đã mô tả một cơ chế quốc tế có thể giúp ổn định Ukraine, đó là đặt nước này dưới sự quản lý bên ngoài, tạm thời do Liên Hợp Quốc điều phối.
Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: Reuters
"Về nguyên tắc, tất nhiên, một chính quyền tạm thời có thể được thành lập tại Ukraine dưới sự bảo trợ của Liên Hợp Quốc, Mỹ, các nước châu Âu và các đối tác của chúng tôi", Tổng thống Putin nói.
Dưới đây là những điểm chính trong đề xuất của Tổng thống Putin:
Đề xuất Liên Hợp Quốc quản lý Ukraine tạm thời
Tổng thống Putin lập luận rằng, tính hợp pháp theo hiến pháp của Ukraine đã bị phá vỡ do quyền hạn của Tổng thống Volodymyr Zelensky đã kết thúc vào năm ngoái và không có cuộc bầu cử nào kể từ đó, khiến cho mọi yêu sách về thẩm quyền của chính phủ ông Zelensky trở nên vô hiệu.
"Các cuộc bầu cử tổng thống không được tổ chức. Theo Hiến pháp, tất cả các quan chức đều do tổng thống bổ nhiệm. Nếu bản thân ông ta bất hợp pháp thì những người khác cũng vậy".
Tổng thống Putin cũng cảnh báo, các nhóm có quan điểm tân Quốc xã, chẳng hạn như binh đoàn Azov, nhận vũ khí của phương Tây và tích cực tuyển mộ những người đi theo, có thể ngày càng đạt được nhiều quyền kiểm soát thực tế ở Ukraine và thậm chí có khả năng thay thế chính quyền dân sự chính thức.
"Giữa tình trạng bất hợp pháp trên thực tế, các đội hình tân Quốc xã đang nhận được nhiều vũ khí hơn" và có thể "nắm quyền lực thực sự trong tay".
Tổng thống Putin cho rằng điều này khiến việc đàm phán với chính phủ hiện tại của Ukraine không đáng tin cậy và bất ổn hơn.
"Không rõ ai là người chúng tôi đang ký kết các tài liệu. Ngày mai có thể có những người mới đến rồi nói: "Chúng tôi không biết ai đã ký kết những thứ này. Tạm biệt".
Tổng thống Putin đề xuất sử dụng một cơ quan chuyển tiếp do Liên Hợp Quốc lãnh đạo, tham khảo các phái bộ quốc tế trước đây như Đông Timor, Papua New Guinea và một số khu vực Nam Tư cũ.
"Trong những trường hợp như vậy, thông lệ quốc tế thường đi theo một lộ trình đã biết với hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc, thông qua cái gọi là điều hành bên ngoài, một chính quyền tạm thời".
Khôi phục trật tự hiến pháp và thiết lập khuôn khổ pháp lý cho nền hòa bình ổn định
Theo Tổng thống Putin, mục tiêu chính là tổ chức các cuộc bầu cử dân chủ và đưa một chính phủ hợp pháp, hoạt động hiệu quả lên nắm quyền, được người dân Ukraine tin tưởng và công nhận trên toàn cầu. Nhà lãnh đạo Nga tuyên bố, chỉ có một chính phủ Ukraine được tái lập mới có thể ký kết các thỏa thuận hòa bình được công nhận trên toàn thế giới và duy trì theo thời gian.
“Tại sao phải làm vậy? Để tổ chức bầu cử dân chủ, để đưa một chính phủ có năng lực và được người dân tin tưởng lên nắm quyền, sau đó bắt đầu đàm phán với họ về một hiệp ước hòa bình, ký kết các văn bản hợp pháp sẽ được công nhận trên toàn thế giới, đáng tin cậy và ổn định", Tổng thống Putin khẳng định.
Không phải là lựa chọn duy nhất nhưng là lựa chọn khả thi.
Tổng thống Putin nhấn mạnh rằng, ý tưởng này không phải là khả năng duy nhất mà là một ví dụ rút ra từ tiền lệ lịch sử.
“Đây chỉ là một lựa chọn... Tôi không nói rằng không có lựa chọn nào khác, nhưng hiện tại rất khó, hoặc thậm chí là không thể, để trình bày rõ ràng mọi thứ vì tình hình đang thay đổi quá nhanh”, Tổng thống Putin cho hay.
Hợp tác đa phương ngoài phương Tây
Nhà lãnh đạo Nga cho biết sáng kiến như vậy không chỉ liên quan đến Liên Hợp Quốc hay Mỹ, mà còn có thể là liên minh rộng lớn hơn, bao gồm các quốc gia BRICS và những quốc gia khác mà Nga coi là đáng tin cậy.
“Chúng tôi sẽ hợp tác với bất kỳ đối tác nào - Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil, Nam Phi, các nước BRICS… và chẳng hạn như Triều Tiên", Tổng thống Putin đề xuất. Ông cũng nhấn mạnh rằng Nga vẫn sẵn sàng hợp tác với EU, mặc dù lòng tin của Moscow đối với châu Âu đã bị phá vỡ cơ bản do họ thao túng các nỗ lực hòa bình như một chiến thuật để kéo dài thời gian và tái vũ trang cho Ukraine.
Phản ứng trước đề xuất của Tổng thống Putin về việc thành lập chính phủ tạm thời cho Ukraine, Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng cho biết, việc điều hành ở Ukraine sẽ được quyết định bởi hiến pháp và người dân nước này.
Trong khi đó, các nhà lãnh đạo châu Âu đã tăng cường nỗ lực sau cuộc họp tại Paris ngày 27/3 để tăng cường sức mạnh cho quân đội Ukraine nhằm đảm bảo lực lượng này sẽ là nền tảng cho an ninh tương lai ở Ukraine.
Pháp và Anh cố gắng mở rộng sự ủng hộ với một "lực lượng đảm bảo" nước ngoài trong trường hợp Ukraine và Nga đạt được lệnh ngừng bắn, dù Moscow phản đối bất kỳ sự hiện diện nào của quân đội nước ngoài ở Ukraine.
