Đến Phú Yên - vùng đất “hoa vàng trên cỏ xanh”, nhấm nháp một miếng bò một nắng chấm với muối kiến vàng, cảm nhận vị ngọt ngọt, thơm thơm mùi bò cỏ hòa quyện cùng vị cay cay, chua chua là lạ của muối kiến vàng, chắc chắn sẽ để lại dư vị khó quên.
Phú Yên được du khách biết đến là nơi với nhiều phong cảnh đẹp, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử vô cùng nổi tiếng. Bên cạnh đó, nơi đây còn được nhớ tới bởi rất nhiều đặc sản nổi tiếng khắp cả nước. Một trong số đó là bò một nắng chấm với muối kiến vàng.
Thịt bò sau khi thái thì ướp với hành, tỏi, ớt, tiêu, sả, đường, mắm, muối, rồi để thịt ngấm khoảng 1 giờ đồng hồ
Muốn tạo nên món bò một nắng, người làm không quá cầu kỳ nhưng phải chọn được loại thịt bò ngon. Trước hết, phải chọn bò được chăn thả tự nhiên trên các đồng cỏ. Chúng hoàn toàn không sử dụng các thực phẩm tăng trọng nên chất thịt chắc, mềm, thơm ngon. Bò sau khi được mổ giết sẽ chọn lấy phần thịt thăn, thịt bắp ngon nhất để chế biến.
Để có được 1kg thành phẩm bò một nắng phải cần từ 1,7 - 2kg nguyên liệu thịt bắp bò, thăn bò. Bò một nắng Phú Yên có hương vị đặc trưng riêng là bởi người làm thường chế biến thịt ngay sau khi mổ, không rửa nước nên giữ được hương vị nguyên bản của miếng thịt.
Thịt bắp bò, thăn bò sau đó được sơ chế, làm sạch và tiến hành thái ra kích cỡ chiều dài khoảng 12cm, rộng 5cm, độ dày 2cm. Sau đó, đem phần thịt bò đi ướp với hành, tỏi, ớt, tiêu, sả, đường, mắm, muối, rồi để thịt ngấm khoảng 1 giờ đồng hồ. Đây là khâu quan trọng quyết định đến độ ngon của thịt bò vì nếu ướp đậm hay nhạt quá khi nướng sẽ không ngon và không bảo quản được lâu.
Thịt bò sau khi ngấm gia vị được đem phơi nắng để các thớ thịt se lại, tạo thành màu nâu đỏ hấp dẫn
Thịt sau khi ngấm gia vị được đem phơi nắng để các thớ thịt se lại, tạo thành màu nâu đỏ hấp dẫn. Tùy thuộc vào độ nắng mà người làm có thể phơi trong thời gian khoảng vài ba tiếng hoặc cả ngày. Việc phơi nắng cũng đòi hỏi sự kỳ công, bởi nếu phơi quá lâu thịt sẽ khô và dai, ảnh hưởng đến chất lượng món ăn. Cuối cùng, khi thịt bò vừa đủ độ nắng thì đem vào bảo quản.
Thịt bò được ướp với gia vị tự nhiên, phơi qua một nắng và không sử dụng chất bảo quản. Khi mua về nên bảo quản bò một nắng ở ngăn đông tủ lạnh trong thời gian tối đa 6 tháng. Nếu vận chuyển đi xa, bò một nắng nên bỏ vào thùng xốp ướp đá là cách tốt nhất để giữ được chất lượng cao nhất.
Bò một nắng nướng trên bếp than hồng thì ngon tuyệt đỉnh
Đặc sản bò một nắng Phú Yên muốn ngon phải ăn kèm với muối kiến vàng. Nguyên liệu chính để làm nên món muối kiến vàng là những kén kiến, trứng kiến và cả kiến con sống ở những thân cây trong vườn hoặc rừng trên địa bàn Phú Yên, có thành phần dinh dưỡng cao, nhiều đạm. Kiến sau khi lấy về được đem trụng qua nước ấm cho sạch, rồi rang sơ trong chảo, sau đó thêm một chút gia vị như muối, ớt, sả vào giã nhuyễn để làm món chấm.
Khi ăn món bò một nắng, chỉ cần lấy từng miếng thịt cho lên vỉ và nướng trên bếp than hồng. Khi nướng phải trở đều tay để thịt chín đều và không bị cháy. Thịt nướng chín rám vàng cùng mùi thơm tỏa ra rất quyến rũ. Sau khi nướng chín, dùng tay xé thịt thành từng miếng nhỏ và chấm với muối kiến vàng, nhai từ từ để thưởng thức hương vị ngọt ngọt, thơm thơm mùi bò cỏ, vị cay cay, chua chua là lạ của muối kiến vàng, càng nhai càng ngọt, càng nhai càng thích.
Ngoài chấm ăn với muối kiến vàng, bò một nắng còn có thể dùng để cuốn cải bẹ xanh, cuốn bánh tráng rau thơm chấm mắm nêm hoặc người ăn có thể tùy ý dùng theo khẩu vị của mình.
Bò một nắng chấm muối kiến vàng là đặc sản nổi tiếng ở tỉnh Phú Yên
Nhiều người vẫn hay gọi vui rằng, món bò một nắng chấm muối kiến vàng ở Phú Yên được coi như thứ quà kết nối. Bởi còn gì ý nghĩa hơn thứ quà được đem về sau một chuyến đi du lịch mà cả người cho lẫn người nhận đều yêu thích. Sau chuyến du lịch trở về, họ cùng người thân ngồi lại bên nhau, cùng nhâm nhi bò một nắng chấm muối kiến vàng đậm đà hương vị, kể cho nhau nghe những câu chuyện, những trải nghiệm trong chuyến đi đầy ắp những kỷ niệm ở xứ "hoa vàng trên cỏ xanh".