Trên bản đồ, Mông Cổ nằm kẹt giữa Nga và Trung Quốc nên rất phù hợp với những ưu tiên của Lầu Năm góc trong những năm tới.
Chặng dừng chân của ông Esper đến Mông Cổ trong chuyến công du quốc tế đầu tiên kể từ khi trở thành bộ trưởng quốc phòng cho thấy tầm quan trọng của nước này ở khu vực.
Đây là chuyến thăm đầu tiên của một bộ trưởng quốc phòng Mỹ đến Mông Cổ kể từ năm 2014, khi ông Chuck Hagel thực hiện một chuyến thăm chỉ kéo dài 4 giờ đồng hồ. Lần này, ông Esper sẽ dành một đêm ở thủ đô Ulan Bator.
Tối qua, ông Esper đã được Mông Cổ chào đón bằng nghi lễ truyền thống, nếm thử món sữa đông khi bước chân xuống máy bay ở sân bay quốc tế Thành Cát Tư Hãn.
Ông Esper dự kiến sẽ gặp Tổng thống và Bộ trưởng Quốc phòng Mông Cổ trong ngày hôm nay. Nhưng điểm nhấn về nghi lễ trong chuyến thăm sẽ là khi ông Esper được tặng một con ngựa làm quà vào cuối ngày hôm nay.
“Mông Cổ, với vị trí địa lý như vậy, với thực tế là họ hứng thú hợp tác với chúng ta, với chính sách ‘nước láng giềng thứ ba’của họ, tất cả những điều đó là lý do tôi muốn đến đó gặp họ”, ông Esper nói với các phóng viên đang tháp tùng ông công du châu Á đầu từ đầu tuần này.
Mông Cổ hào hứng với đầu tư từ Mỹ và các nước khác mà họ coi là “nước láng giềng thứ ba” để có thể thoát khỏi tình trạng phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc, trong tình trạng hầu hết các sản phẩm xuất khẩu của Mông Cổ đều phải đi qua Trung Quốc.
Cuối tháng trước, Tổng thống Mông Cổ Battulga Khaltmaa sang Washington để gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump.
“Họ có mối quan hệ đồng minh tốt, và tôi nghĩ ông Esper muốn thừa nhận điều đó và xem liệu có những cách nào có thể đẩy mạnh quan hệ đối tác hơn nữa”, một quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên nói với Reuters.
Vị quan chức nói rằng chuyến đi của ông Esper lần này không phải để thúc đẩy một sáng kiến cụ thể nào, nhưng Mỹ muốn tìm kiếm biện pháp mở rộng quan hệ, có thể trong những lĩnh vực như huấn luyện quân sự, hoạt động có thể tận dụng điều kiện thời tiết lạnh giá của Mông Cổ.
Chuyến đi lần này của ông Esper đến Mông Cổ diễn ra vào giai đoạn cực kỳ căng thẳng của quan hệ Mỹ - Trung, khi cuộc chiến thương mại chứng kiến những bước leo thang mới.
Năm ngoái, quân đội Mỹ xác định nhiệm vụ đối phó với Trung Quốc và Nga là trung tâm trong chiến lược quốc phòng mới. Trọng tâm trong hơn 1 thập kỷ trước đó là đối phó với các lực lượng khủng bố Hồi giáo.
Mông Cổ là một đối tác quân sự từ lâu của Mỹ, cung cấp cho Mỹ binh lính tham gia những sứ mệnh do Mỹ dẫn đầu ở Iraq và Afghanistan.
Mông Cổ cũng có quan hệ với Triều Tiên, điều mà Washington có thể muốn tận dụng khi ông Trump đang tìm cách làm sống lại tiến trình đối thoại phi hạt nhân hoá với Bình Nhưỡng. Từ Mông Cổ có thể sang Triều Tiên bằng tàu hoả.
“Mông Cổ sẽ không đứng hẳn về bên nào để chống bên nào”, ông Abraham Denmark, một cựu phó trợ lý bộ trưởng quốc phòng Mỹ phụ trách Đông Á, đánh giá.
“Nhưng họ đang tìm cách thúc đẩy quan hệ với Mỹ vì có thể muốn Mỹ tăng cường tham gia về kinh tế và chính trị, mà cũng muốn dễ thở hơn trong quan hệ với Bắc Kinh và Mátxcơva”, ông Denmark nhận định.