Lời chúc của ông Trump
Ngày hôm qua (30/8), tổng thống Mỹ Donald Trump đăng tải một bức hình vệ tinh và nói Mỹ không liên quan gì tới vụ nổ tên lửa ở Iran vào ngày 29/8 vừa qua. Theo CNN, bức ảnh đã làm dấy lên quan ngại rằng ông Trump đã tiết lộ thông tin tuyệt mật của quân đội Mỹ.
Cụ thể, trên Twitter cá nhân, ông Trump viết: "Nước Mỹ không liên quan tới vụ tai nạn kinh hoàng tại Iran. Tôi chúc Iran những điều tốt đẹp nhất và hi vọng họ có thể phát hiện chuyện gì đã xảy ra ở bãi phóng".
Các nhà phân tích cho hay, mức độ chi tiết trong hình ảnh ông Trump đăng tải đã vượt trội hơn nhiều so với những gì mà Mỹ từng công bố hoặc thừa nhận trước công chúng. Bên cạnh đó, bóng hình mờ trên ảnh và một điểm sáng ở chính giữa cho thấy một ai đó - mà có khả năng là ông Trump - đã chụp lại và đăng tải tấm hình vốn không được công bố trước công chúng.
Khi được phóng viên của CNN hỏi liệu có phải ông Trump đã tung ra bức ảnh bí mật hay không, ông Trump đáp: "Tôi chỉ muốn chúc điều tốt lành cho Iran. Họ gặp phải vấn đề lớn. Tôi đăng tải bức ảnh mà tôi hoàn toàn có quyền đăng tải."
Và ông Trump nhắc lại thông điệp trên Twitter rằng Mỹ không có liên quan gì tới đợt phóng thất bại của Iran.
Một quan chức Mỹ cho rằng bức hình dường như được chụp từ vệ tinh của cộng đồng tình báo Mỹ chứ không phải từ thiết bị bay điều khiển từ xa (drone). Mỹ sẽ không gửi drone hoặc máy bay có người lái vào không phận Iran giữa bối cảnh tình hình khu vực đang căng thẳng như vậy.
John Sipher, một cựu quan chức CIA, nói bức ảnh "rất giống với các sản phẩm tuyệt mật tiêu chuẩn". Đề cập tới Cơ quan Tình báo Không gian-địa lý Quốc gia (NGA), ông Sipher nói: "Có thể đây là tài liệu mật ở bậc thấp. NGA có thể cung cấp tài liệu ở mọi mức độ, kể cả không tuyệt mật."
Ông Siper cho rằng ông Trump có thể đã nhận được một bức ảnh có chất lượng cao hơn và đã lấy một bản không bí mật để đăng lên Twitter.
Điểm bất thường
Dave Burbach, một giáo sư tại Đại học Chiến tranh Hải quân Mỹ, đánh giá "chất lượng bức ảnh ông Trump đăng tải vượt xa năng lực mà Mỹ đã công bố trước công chúng."
Mỹ đã theo dõi sát sao hoạt động của Iran tại bãi phóng khi Iran cho rằng họ chỉ phóng một vệ tinh vào quỹ đạo. Mỹ tin rằng việc phóng vệ tinh sẽ củng cố hoạt động phát triển tên lửa của Tehran khi đây cũng là công nghệ được dùng để phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa - các quan chức Mỹ cho hay.
Iran không bị cấm phóng tên lửa theo thỏa thuận hạt nhân Tehran kí với Mỹ, Nga, Trung Quốc, Đức, Pháp, Anh và EU. Iran vẫn tuân thủ hầu hết các điều khoản của thỏa thuận cho tới khi Mỹ đơn phương rời bỏ khỏi thỏa thuận này vào tháng 5/2018.
Một số chuyên gia nhận định việc công bố công khai hình ảnh vệ tinh không chỉ "nhắc nhở" đối thủ của Mỹ rằng họ đang bị theo dõi, mà còn vô tình khiến Iran cẩn trọng hơn trong việc che giấu các hoạt động trong tương lai.
Hans Kristensen, giám đốc Dự án Thông tin Hạt nhân tại Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ, nói rằng ông tin hình ảnh trong bài đăng của Trump xuất phát từ một tài liệu tóm tắt thông tin tình báo - loại mà tổng thống được tiếp cận trong các cuộc họp giao ban tình báo thường xuyên của chính phủ - thay vì một bức ảnh được chụp bởi các vệ tinh thương mại.
Ông Kristensen nói những hình ảnh như vậy đều được xếp loại bí mật. Mặc dù ông Trump có quyền giải mật, nhưng những hình ảnh đó vẫn phải trải qua quá trình kiểm tra nhiều lớp trước khi được công bố. Ví dụ, bức ảnh có thể khiến tình báo đối phương truy ngược lại cách thức hoạt động của vệ tinh và thời điểm chụp ảnh, gây ra bất lợi đối với hoạt động tình báo của Mỹ.