Ngọc Anh vốn là tiếng hát gắn liền với thương hiệu nhạc Phú Quang. Tuy nhiên, sau vụ lùm xùm về việc đòi cát-xê 10.000 USD, cặp đôi này đã chia tay nhau.
Không dễ gì để tìm được một giọng hát chất lượng khác thay thế vị trí của Ngọc Anh, nhưng Phú Quang đã làm được.
Nói cách khác, sự ra đi của Ngọc Anh đã giúp Phú Quang tìm được con cưng mới cho âm nhạc của mình. Và sau đêm nhạc Trịnh Công Sơn – Phú Quang diễn ra tại Hà Nội tối qua (4/1), vị nhạc sĩ gạo cội đã chính thức biến con cưng này thành đối thủ đáng gờm của Ngọc Anh.
Khánh Ly hát nhạc Phú Quang bằng trải nghiệm của nhạc Trịnh
Dù đã hát nhiều lần tại Hà Nội, nhưng Khánh Ly vẫn luôn khiến khán giả cảm thấy bồi hồi và xao xuyến mỗi khi bà xuất hiện.
Tuổi đã cao, Khánh Ly không thể tránh khỏi những lúc hát lạc giọng, chệch nhịp, như trong đêm diễn này cũng vậy. Bà cũng không thể lên cao hay phiêu giọng để "ép phê" khán giả.
Khánh Ly hát Ru em từng ngón xuân nồng.
Tuy nhiên, những thứ vụn vặt đó không làm giảm đi sức lôi cuốn của Khánh Ly, vì chỉ cần bà xuất hiện cũng đủ khiến người ta thỏa mãn tâm hồn rồi.
Bà đứng trên sâu khấu cũng chính là hiện thân của lịch sử, của cả một giai đoạn thăng trầm. Tiếng hát của bà là tiếng hát mang đậm dấu ấn văn hóa, chứa đựng những mã triết học, văn thơ và tư tưởng.
Khánh Ly hát Tiến thoái lưỡng nan.
Ngoài 70 tuổi, nhưng Khánh Ly đứng vẫn rất thẳng, tóc vẫn còn đen mượt. Bà mặc áo dài rất đẹp và đằm thắm.
Khánh Ly đứng đó, hát lại những ca khúc quen thuộc của Trịnh Công Sơn như Ru em từng ngón xuân nồng, Ru tình, Tiến thoái lưỡng nan, Phôi pha, Một cõi đi về, Cát bụi… bằng cả một trời hoài niệm và suy tư.
Khánh Ly hát Phôi pha
Sau đó, bà lần đầu trình diễn những ca khúc của Phú Quang như Nỗi nhớ mùa đông, Em ơi Hà Nội phố…
Khánh Ly hát Nỗi nhớ mùa đông
Cái hay của Khánh Ly khi hát nhạc Phú Quang là thổi được chất suy tư, chiêm nghiệm của nhạc Trịnh vào đó. Bà hát rất tự sự, chậm rãi, nhấn sâu vào từng chữ, như đang đọc một bức thư hay kể một câu chuyện vậy.
Khánh Ly hát Em ơi Hà Nội phố
Cách luyến giọng và đưa đẩy của Khánh Ly rất da diết, tình tứ và chuyên chở nhiều nỗi nhớ trong đó. Nghe bà hát Em ơi Hà Nội phố, khán giả cảm nhận được đúng nghĩa tâm hồn một người con Hà Nội xa quê lâu năm, nay được trở về.
Khánh Ly hát Ru tình
Tiếng hát ấy làm dậy lên cả một tâm hồn, cốt cách của người Hà Nội và chứa đựng nét cổ xưa, thăng trầm, ám mùi rêu phong trong đó.
Xuất hiện đối thủ đáng gờm của Ngọc Anh
Ngoài Khánh Ly, Phú Quang đã đem đến một bất ngờ lớn cho khán giả khi tìm được ca sĩ thay thế vị trí của Ngọc Anh. Đó chính là Minh Chuyên – cô ca sĩ trưởng thành từ Sao Mai Điểm Hẹn 2010.
Ngày ấy, Minh Chuyên (nữ trung) và Mỹ Như (nữ cao) được đánh giá là hai giọng ca nữ chất lượng và có tiềm năng nhất Sao Mai Điểm Hẹn, với nhiều năng lực đặc biệt.
Tuy nhiên, danh tiếng vẫn chưa đến được với cô sau khi bước chân khỏi cuộc thi. Có lẽ vì thế mà còn khá ít khán giả biết tới Minh Chuyên là ai.
Vậy nhưng, trong một lần tình cờ gặp được Minh Chuyên tại quán cà phê, nhạc sĩ Phú Quang đã nhìn ra được tài năng của cô ca sĩ này. Anh nói: "Tôi được cái học nhạc cổ điển lâu năm nên có giác quan thứ 6 nhạy lắm. Chỉ cần nhìn qua là tôi biết ca sĩ nào có tài và sẽ thành công trong tương lai".
Với suy nghĩ đó, Phú Quang đã tìm đến Minh Chuyên, ngỏ lời mời cô tham gia đêm nhạc tại Hà Nội lần này và chỉ dẫn cho cô tận tình như đã từng làm với Ngọc Anh.
Đúng như những gì Phú Quang dự tính, Minh Chuyên đã trở thành con át chủ bài trong đêm nhạc, thay thế được Ngọc Anh để tải đúng chất nhạc của anh.
Ngay khi Minh Chuyên bước ra sân khấu, cô đã khiến khán giả "lóa mắt" với bộ trang phục đỏ chói, lấp lánh ánh kim của của mình. Bộ trang phục này khá trùng khớp với chất giọng thổ pha hỏa của cô, giúp đốt lửa đêm diễn để bùng cháy cảm xúc.
Minh Chuyên có rất nhiều điểm tương đồng với Ngọc Anh. Đó là chất giọng mezzo alto (nữ trung trầm) trầm, dày, khi lên cao lại có tính khàn, bốc và nổ (đặc trưng của giọng thổ pha hỏa).
Quãng giọng, tông hát của Minh Chuyên và Ngọc Anh rất trùng khớp với nhau, trải dài từ F3 tới C5, D5 full voice (chest voice). Không những vậy, nó còn khỏe khoắn, nội lực.
Chính vì thế, Minh Chuyên dường như đã lấp đầy được khoảng trống tưởng như không thể thay thế của Ngọc Anh, dù kĩ thuật và kinh nghiệm chưa bằng đàn chị. Nhiều lúc, cô khiến khán giả cứ ngỡ như đang nghe một phiên bản khác của Ngọc Anh.
Ngay từ ca khúc đầu tiên là Đâu phải bởi mùa thu, Minh Chuyên đã gây ấn tượng lớn cho khán giả khi hóa lửa để thổi bùng cảm xúc cháy thành cơn bão.
Minh Chuyên hát Đâu phải bởi mùa thu.
Nếu Ngọc Anh là giọng hỏa thì Minh Chuyên lại là thổ pha hỏa, với tính thổ nhiều hơn, nên cô hát quãng trầm rất tốt. Mở đầu ca khúc, cô hát nhả nốt trầm F3, G3 khá chắc chắn, dày đẹp và kiểm soát tốt trên cả vibrato.
Về quãng trầm, Minh Chuyên đã thực sự làm tốt hơn Ngọc Anh, do phát huy được độ tối của chất thổ và không bị chất hỏa làm cho khàn đi.
Vậy nhưng, tất cả chỉ thực sự thăng hoa khi Minh Chuyên nhập vào các nốt treo Bb4, B4, C5. Vì là giọng nữ trung trầm nên Minh Chuyên đạt full tối đa ở B4, C5, với sự giải phóng âm lượng lớn và cháy hết mình, tạo nên quãng âm đầy nội lực, bão tố.
Minh Chuyên và Khánh Ly tại hậu trường đêm nhạc.
Đặc biệt, chất hỏa đã giúp những tràng belt cận cao của Minh Chuyên có độ khàn và nổ, nghe rất dữ dội, ép phê.
Khán giả hoàn toàn bị bất ngờ và tái tê khi nghe Minh Chuyên nhấn vào chữ "hát" trong đoạn "câu hát ngân lên bỗng tắt nửa chừng". Nó quá khỏe, đanh và bốc như một cú nổ lớn bắn sự cảm xúc vào không gian với tốc lực mạnh đến kinh người.
Minh Chuyên tập luyện trước đêm nhạc
Nếu như Ngọc Anh được ví như giọng hát ngậm lửa – sự kếp hợp giữa hoàn hảo Hồ Ngọc Hà và Thanh Lam thì Minh Chuyên chính là giọng hát đốt lửa. Cô cháy dữ dội hơn, bốc hơn, giống như nét hòa trộn giữa Phương Thanh và Thanh Lam vậy.
Đặc tính lửa cháy này của Minh Chuyên được thể hiện rõ nhất trong ca khúc Rock buồn, với cách hát đầy cuồng nhiệt. Thực sự, Minh Chuyên hát bài này đậm màu rock và ép phê hơn Ngọc Anh, nhờ lối hát ép giọng khàn lại của mình.
Minh Chuyên hát Rock buồn
Tới ca khúc Romance 1, Minh Chuyên lại tiếp tục căng tràn cảm xúc trên Bb4, C5, dù ở đoạn đầu, cô cũng hát được khá nhẹ nhàng, nữ tính.
Minh Chuyên hát Romance 1
Ở ca khúc Khúc mùa thu, đích thân nhạc sĩ Phú Quang đã đệm đàn cho Minh Chuyên như vẫn thường làm cho Ngọc Anh. Minh Chuyên ban đầu khá lo lắng, nhưng cuối cùng cũng hoàn tốt "thử thách chú Phú Quang dành cho mình".
Minh Chuyên hát Khúc mùa thu.
Có thể thấy, nếu so sánh thẳng thắn, kĩ thuật của Minh Chuyên chưa bằng Ngọc Anh. Trên giả thanh quãng thấp, Minh Chuyên chưa đẩy được vị trí âm thanh lên đỉnh đầu như Ngọc Anh để vibrato. Cô cũng chưa cộng hưởng được như Ngọc Anh.
Về cách xử lí, Minh Chuyên hơi bị over lúc hát. Nếu Ngọc Anh đào sâu sự khắc khoải trong nội tâm rồi mới bùng cháy, thì Minh Chuyên lại muốn phát tiết nó ra nhiều hơn.
Tuy nhiên, đây mới chính là điều làm nên sự khác biệt giữa Minh Chuyên và Ngọc Anh, đem lại màu sắc mới cho nhạc Phú Quang.
Tóm lại, Minh Chuyên hoàn toàn có tố chất lớn về giọng hát. Nếu được rèn luyện nhiều hơn cùng nhạc sĩ Phú Quang để thẩm thấu cách xử lí ca khúc tốt hơn nữa, cô hoàn toàn có thể thế chân Ngọc Anh.
Chú thích thuật ngữ thanh nhạc:
- Note trầm: C3/C#3, D3/D#3, E3, F3/F#3, G3/G#3, A3/A#3, B3.
- Note trung: C4/C#4, D4/D#4, E4, F4/F#4, G4/G#4, A4/A#4, B4.
- Note cao: C5/C#5, D5/D#5, E5, F5/F#5, G5/G#5, A5/A#5, B5.
- Note rất cao: C6/C#6, D6/D#6, F6/F#6, G6/G#6, A6/A#6, B6.
- Mixed voice: Hát pha giữa chest voice và head voice. Trong mixed voice có full mixed (hát pha toàn giọng) và light mixed (hát pha nửa giọng).
- Vibrato: Ngân rung.
- Piano: Kĩ thuật hát nhỏ giọng vừa phải
- Airy voice: Âm hơi.
- Mezzo alto: Giọng nữ trung trầm
- Falsetto: Giọng gió.
- Head voice: Giọng đầu.
- Chest voice: Giọng ngực.
- Support: Hỗ trợ các vị trí âm thanh và kĩ thuật trong ca hát.
- Strain: Hát căng thẳng.
- Phân loại giọng theo ngũ cung: Giọng thổ, giọng thủy, giọng hỏa, giọng mộc, giọng kim.
Ngoài ra, trong chương trình còn có sự góp mặt của Tấn Minh. Không trải nghiệm, cổ kính như Khánh Ly hay dữ dội như Minh Chuyên, Tấn Minh mang đến những phút nhẹ nhàng hơn cho khán giả bằng giọng hát ấm áp, ngọt ngào của mình.
Tấn Minh hát Biển, nỗi nhớ và em.
Tấn Minh hát Hà Nội và em khi chớm thu đông sang.