Úc là một đất nước rộng lớn với dân cư thưa thớt, nhờ vào khí hậu phù hợp và thảm thực vật dày đặc. Điều này đã biến Úc trở thành thiên đường cho nhiều loài động vật hoang dã. Tuy nhiên, số lượng động vật ăn cỏ như thỏ rừng và dê hoang dã đang tăng lên hàng năm, đe dọa nghiêm trọng đến sự phát triển của thực vật, phá vỡ tính toàn vẹn của chuỗi sinh học và gây tổn hại đáng kể đến cân bằng sinh thái.
Nếu không có biện pháp kiềm chế, sự lây lan của các loài động vật này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sống của con người. Chính phủ Úc theo đó đã chi rất nhiều tiền để kiểm soát số lượng dê hoang, nhưng kết quả đạt được không mấy khả quan. Thịt dê hoang cũng hiếm khi được bày bán ở siêu thị, và người Úc dường như không có thói quen ăn thịt dê hoang. Vậy tại sao người Úc không ăn thịt của dê hoang?
Nguyên nhân khiến dê hoang sinh sôi nảy nở
Úc được mệnh danh là “đất nước cưỡi trên lưng cừu” và điều này không phải là không có cơ sở. Có một số lượng lớn dê hoang dã sống ở vùng hoang dã của Úc, với số lượng lên tới hơn 6 triệu con, dê hoang ban đầu được người Anh mang tới lục địa này và là một loài ngoại lai. Tốc độ thích nghi với môi trường mới của dê hoang có thể so sánh với thỏ rừng, và chúng nhanh chóng trở thành chủ nhân của đồng cỏ.
Ban đầu, người dân Úc rất tò mò về loài mới này. Một số nông dân dựng chuồng cừu trong sân và nuôi dê hoang một cách cẩn thận. Tuy nhiên, do cừu được người tiêu dùng ưa chuộng hơn và có triển vọng thị trường rộng rãi nên người Úc đã từ bỏ chăn nuôi dê hoang và chuyển sang chăn nuôi cừu. Kết quả là dê hoang được thả đi, sinh sản tự do trong tự nhiên và tiếp tục phát triển mạnh mẽ.
Số lượng dê hoang gia tăng đột biến đã gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng. Thống kê cho thấy tại Công viên Quốc gia Murray Sunset, có hơn 8.000 con dê hoang dã sống trên diện tích hơn 6.000 mét vuông. Chúng ăn cỏ bừa bãi, dẫn đến suy giảm đa dạng thực vật và gây nguy cơ sa mạc hóa đất đai. Nếu không kiểm soát, môi trường sinh thái của Úc sẽ đối mặt với những mối đe dọa nghiêm trọng.
Những thách thức trong việc kiểm soát quần thể dê hoang dã
Chính phủ Úc đã nhiều lần sử dụng máy bay trực thăng, súng máy và các thiết bị khác, thậm chí chi rất nhiều tiền để thuê thợ săn chuyên nghiệp săn lùng dê hoang, tìm mọi cách để loại bỏ chúng nhưng không hiệu quả. Chính phủ chi hàng triệu USD mỗi năm để kiểm soát số lượng dê hoang dã, nhưng chỉ có 500 con bị loại trong cuộc "chiến tranh giữa người và dê" trị giá 70.000 USD. Việc xử lý xác dê hoang chết cũng là một vấn đề đau đầu cho các cơ quan quản lý.
Một phần lý do là do trong việc không thể kiểm soát được số lượng dê hoang là dân số Úc tương đối ít, chỉ khoảng 25 triệu người, trong khi số lượng dê hoang dã lại bằng tới 1/6 dân số. Đồng thời, số lượng các loài động vật hoang dã khác cũng ngày càng gia tăng, gây áp lực lớn cho hoạt động săn bắt nhân tạo.
Dê hoang đã sống nhiều năm trong tự nhiên nên có thân hình cường tráng và đầu óc nhanh nhẹn, không dễ bị săn đuổi. Việc săn bắt chúng đòi hỏi nhiều nhân lực, vật lực và tài chính. Từ quan điểm chi phí, khoản đầu tư cần thiết để tiêu diệt một con dê hoang cao hơn nhiều so với lợi nhuận kiếm được từ việc bán nó. Đây là lý do tại sao nhiều người muốn săn dê hoang nhưng lại không làm.
"Hương vị" không được ưa chuộng
Khác với cừu, thịt dê hoang không được ưa chuộng tại Úc. Nguyên nhân chính là do hương vị và kết cấu thịt dê khác biệt so với thịt cừu, vốn là món ăn truyền thống được người dân ưa thích.
Úc là quốc gia nuôi nhiều cừu nhất thế giới, có thịt cừu đặc biệt cung cấp cho thị trường và dây chuyền công nghiệp hoàn chỉnh về chăn nuôi, giết mổ và bảo quản cừu. Thịt dê hoang không thích hợp để làm các món ăn ưa thích kiểu Úc vì kết cấu chắc và dai. Ngoài ra, việc tiêu thụ thịt dê hoang cũng tiềm ẩn nguy cơ về sức khỏe do dê hoang thường ăn các loại cây độc hại trong tự nhiên.
Dê hoang hầu như không có động vật săn mồi tự nhiên ở Úc. Úc là một quốc đảo bao quanh bởi biển và không có động vật ăn thịt lớn như sư tử, hổ và báo. Mặc dù loài thylacines (hổ Tasmania) đã tồn tại trước đó nhưng chúng đã tuyệt chủng hoàn toàn vào năm 1936. Hiện nay, loài động vật ăn thịt lớn nhất trên đất Úc là chó dingo, chúng chủ yếu ăn thỏ rừng nhỏ và các động vật khác.
Liệu việc xuất khẩu thịt dê hoang sang các nước khác có làm dịu bớt tình hình?
Một số nghiên cứu đã đề xuất việc xuất khẩu thịt dê hoang sang các nước khác. Tuy nhiên, dê hoang dã sống trong tự nhiên nên thức ăn và môi trường sinh trưởng của chúng rất khó kiểm soát. Nếu chúng hấp thụ các chất độc hại từ thiên nhiên vào cơ thể, thịt của chúng có thể bị nhiễm bẩn, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người.
Thêm vào đó, các nước khác có quy định nghiêm ngặt về xuất nhập khẩu động vật hoang dã và các loài không rõ nguồn gốc, làm cho việc mở cửa thị trường nước ngoài cho thịt dê hoang trở nên khó khăn. Ngoài ra, ngành chăn nuôi cừu ở Úc rất phát triển và có thể đáp ứng nhu cầu xuất khẩu mà không cần phải bắt dê hoang dã.
Dê hoang là một vấn đề nhức nhối tại Úc, đòi hỏi sự chung tay giải quyết của chính phủ, người dân và cộng đồng quốc tế. Việc kiểm soát số lượng dê hoang một cách hiệu quả và bền vững là cần thiết để bảo vệ môi trường sinh thái và đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước.
