Từ rất lâu trước khi đế chế sụp đổ như hiện tại, Abu Bakr al-Baghdadi, thủ lĩnh của cái gọi là Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), đã tìm được chốn ẩn náu bên cạnh các chỉ huy hàng đầu và những chiến binh trung thành nhất. Nơi đây rất có thể là Badia - vùng sa mạc ở Syria vốn được biết đến là khu vực bất khả xâm phạm.
"Chắc chắn hắn ta vẫn còn sống. Kẻ này không tham gia vào bất kỳ trận chiến và cũng không ở gần bất kỳ chiến trường nào", Hisham al-Hashemi, một chuyên gia khủng bố ở Baghdad cho biết.
"Trong thâm tâm của những thành viên IS bảo vệ cho Baghdadi, việc giữ cho thủ lĩnh còn sống quan trọng hơn cả việc duy trì đế chế", ông nói với Asia Times.
Mặc dù kẻ khủng bố 47 tuổi này mắc bệnh tiểu đường, hắn không phải chịu bất kỳ vết thương lớn nào, Hashemi kể lại lời của một nhân chứng nhìn thấy Baghdadi gần thị trấn Marashidah của Syria, ở bờ Đông Euphrates, hồi tháng 8/2018.
Marashidah là thị trấn vừa thoát khỏi sự kiểm soát của IS, khi được lực lượng người Kurd do Mỹ hậu thuẫn chiếm lại hồi tháng 1. Mảnh đất cuối cùng là Baghouz, đã được giải phóng một tuần trước - kết thúc triều đại IS trên thực tế - với thời hoàng kim từng cai trị khoảng 8 triệu người.
Baghdadi – thủ lĩnh khủng bố khét tiếng với cái đầu bị truy nã lên tới 25 triệu USD đã mất đi nơi ẩn náu trong nhiều năm và câu hỏi đặt ra là tên trùm này thực sự đang ở đâu?
Baghdadi ở đâu?
Vị trí hiện tại của Baghdadi có thể sẽ chỉ ở ba nơi, hai trong số đó là sa mạc Syria rộng lớn, theo Hashemi. Chuyên gia này cho rằng, đó là vùng Badia rộng lớn bên ngoài Palmyra và một sa mạc liền kề gần Homs.
Nơi còn lại có ít khả năng hơn - đó là thủ lĩnh IS đã trốn sang vùng lãnh thổ an toàn ở quê hương Iraq - đặc biệt là thị trấn Rawa, nơi rơi vào tay lực lượng chính phủ vào tháng năm 2017.
CNN hồi tháng 2, trích dẫn thông tin tình báo Mỹ, nói rằng khoảng 1.000 thành viên IS đã chuyển đến Iraq với số tiền mặt lên tới 200 triệu USD.
Nhưng một nguồn tin ở Syria với một mạng lưới thông tin dày đặc cho biết, tất cả các chỉ dẫn đều cho thấy Baghdadi đang lánh nạn ở Badia, theo Asia Times.
"4 năm trước, IS đã bắt tay vào các biện pháp dự phòng và chuẩn bị mọi thứ tại khu vực phía Đông Palmyra. Đây là một khu vực núi cao với nhiệt độ khắc nghiệt. Những kẻ khủng bố đã chuẩn bị cho khu vực này từ năm 2014, mở những hang động trên núi", nguồn tin giấu tên tiết lộ.
Năm 2014 cũng là thời điểm mà Mỹ bắt đầu báo động về sự tổn hại lợi ích do các nhóm cực đoan hoạt động trên khắp Iraq, Syria và phát động một liên minh quân sự toàn cầu với mục đích đánh bại IS.
Thủ lĩnh tối cao của IS vào thời điểm đó đang cai trị một khu vực 8 triệu người, bắt đầu thực hiện các kế hoạch dự phòng.
"Vào năm 2015, khủng bố đã mang rất nhiều vũ khí đến Badia lấy được từ Mosul và bảo đảm tuyến đường thông suốt từ Baghouz.
Tất cả các chỉ huy cấp cao đã mang vũ khí và tiền bạc đến khu vực này, bởi vì muốn chinh phục được nơi đây là điều không thể - bạn không thể chiếm giữ nó bằng máy bay chiến đấu hoặc bằng một đội quân.
Thậm chí không có đường và không có dân cư. Chỉ có một số người sống rải rác ở sa mạc, nhưng không có cách tiếp cận bất cứ nơi nào gần các ngọn núi", nguồn tin Syria nói thêm.
Phụ nữ và trẻ em sơ tán khỏi khu vực chiếm đóng cuối cùng của IS.
Người ta tin rằng có không dưới 1.000 người trung thành với Baghdadi ở Badia, mặc dù con số này có thể lên tới hàng ngàn người. Nguồn tin cho biết có thể IS đã chuẩn bị một lối thoát khác, nhưng đây là cách an toàn nhất đối với chúng.
Sofia Amara, một nhà báo điều tra từng viết sách về thủ lĩnh IS cũng tin rằng Baghdadi đang ở Badia.
"Những gì chúng ta biết từ nhiều nguồn - các dịch vụ tình báo ở Iraq, các chuyên gia ở Baghdad, và cũng được xác nhận bởi các nguồn của người Kurd – nhóm lãnh đạo của IS có thể đã trốn thoát đến Badia", nữ nhà báo cho biết.
Trong khi khu vực này về mặt kỹ thuật nằm trong lãnh thổ do quân đội Syria và các đồng minh Nga và Hezbollah kiểm soát, nó gần như không thể bị xuyên phá.
"Khu vực Badia cực kỳ khó kiểm soát, vì đây là một sa mạc. Các chiến binh chỉ cần đào đường hầm làm nơi ẩn náu. Từ trên cao, có vẻ như đó chỉ là sa mạc, nhưng chúng ở bên dưới và rất khó để phát hiện", Amara nói thêm.
Nơi này cũng có những điểm tương đồng với khu vực rào chắn Arsal giữa Lebanon và Syria, trong nhiều năm của cuộc nội chiến đã cung cấp nơi ẩn náu cho các chiến binh ở Syria, với các hang động được ngụy trang trong địa hình lởm chởm.
Tuy nhiên, khu vực đó chỉ rộng khoảng 200 km2 còn Badia là một quy mô khác hoàn toàn - 90.000 km2.
IS chưa lụi tàn
Sự xuất hiện công khai đầu tiên và duy nhất của Baghdadi là tại thành phố Mosul của Iraq vào tháng 7/2014, khi tên này tuyên bố mình là thủ lĩnh trước mặt mọi người tại nhà thờ Hồi giáo Nuri.
Vào tháng 8/2018, trong một bản ghi âm khác, Baghdadi khuyến khích những người ủng hộ hắn bỏ qua thiệt hại về lãnh thổ và thực hiện các cuộc tấn công bất cứ nơi nào có thể. Lời kêu gọi của thủ lĩnh IS đã đi xa hơn khi hiệu triệu làn sóng cực đoan ở khắp mọi nơi trên thế giới.
Baghdadi, tên thật là Ibrahim Awwad Ibrahim Al-Badri Al-Samarrai, là lãnh đạo của al-Qaeda ở Iraq, tiền thân của Nhà nước Hồi giáo tự xưng ở Iraq, và sau đó là Nhà nước Hồi giáo tự xưng ở Iraq và Syria (ISIS). Tên này đã bị Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đưa vào danh sách đen trong suốt một thập kỷ qua.
Theo chuyên gia Hashemi, Baghdadi từ lâu đã sử dụng một mạng lưới kín đáo để cung cấp thông tin liên lạc cần thiết cho các trợ lý hàng đầu của mình
"Hắn có những người truyền tin được gọi là ‘Post of the Emirate’, thường được chọn từ những người phụ nữ trong gia đình.
Những người phụ nữ này gửi thông điệp bằng miệng hoặc dưới dạng viết tay, theo dạng mật mã mà thậm chí bản thân họ cũng không biết cách giải. Họ không mang bất cứ thiết bị điện tử trên người", Hashemi nói.
"Al-Qaeda luôn sử dụng người đưa tin để truyền tin nhắn một cách an toàn, tránh các thiết bị hiện đại", nhà báo Amara cho biết, người đồng ý rằng phụ nữ có thể đảm nhận vai trò quan trọng này cho IS.
"IS là nhóm đầu tiên trong lịch sử thánh chiến cho thấy phụ nữ đóng vai trò quan trọng như vậy", nữ nhà báo nói thêm. "Nó không hề giống với thời Al-Qaeda của Bin Laden".
Ở thời kỳ đỉnh cao quyền lực, Baghdadi sống cùng ba người vợ, thậm chí có ba đến bốn nô lệ tình dục và một đoàn tùy tùng, theo Amara, người đã phỏng vấn một trong những cô gái Yazidi từng bị giam cầm và con tin người Mỹ Kayla Mueller trước khi trốn thoát.
Trong nhiều tuần qua, khi hàng chục ngàn người kẻ cực đoan đã buộc phải đầu hàng trong cái gọi là sự lụi tàn của IS, tư tưởng và bao gồm cả bản thân trùm khủng bố Baghdadi vẫn chưa thể bị tiêu diệt hoàn toàn.