Phiên thảo luận tại Quốc hội sáng ngày 26/05 đã chứng kiến một cuộc tranh cãi nảy lửa giữa các ĐBQH về vụ án của BS Hoàng Công Lương, khi ĐBQH Nguyễn Tiến Sinh (phó đoàn ĐBQH tỉnh Hòa Bình) đã lên tiếng phê phán những phát ngôn của một số ĐBQH về vụ án của BS Hoàng Công Lương - cho rằng những phát biểu đó là cảm tính, không phù hợp, cố tình định hướng dư luận và gây sức ép cho HĐXX.
Chúng tôi đã có một cuộc trò chuyện với ĐBQH – PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu (Phó Giám đốc BV Đại học Y Hà Nội) về sự khác biệt quan điểm của các đại biểu trong vấn đề này.
PV: Thưa ĐB Nguyễn Lân Hiếu, ông nghĩ gì về những ý kiến có tính phê phán của ĐBQH Nguyễn Tiến Sinh, khi mà ông chính là một trong những ĐBQH lên tiếng mạnh mẽ nhất về vụ án này?
ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu: Tôi phải nhấn mạnh rằng, tôi không chỉ là đại biểu đại diện cho nhân dân An Giang mà còn đại diện cho Tổng hội Y học Việt Nam. Suốt thời gian qua, tôi đã lắng nghe những ý kiến phản ánh của cử tri (đặc biệt nhóm cử tri là những nhân viên y tế) về vụ án BS Hoàng Công Lương.
Nếu tôi không tìm hiểm kỹ càng về vấn đề này, nếu tôi không đại diện cho cử tri để phát biểu ý kiến về vụ án này, thì có xứng đáng là ĐBQH, có xứng đáng ngồi trong hội trường Quốc hội hay không?
Nên trước ý kiến của ĐB Nguyễn Tiến Sinh, tôi chỉ có thể nói rằng, phát biểu là quyền và nghĩa vụ của một ĐBQH. Người ĐBQH mà không dám nói tiếng nói của cử tri hay đi ngược lại với tiếng nói, với lợi ích của cử tri thì mới là không xứng đáng với vị trí của mình. Với tư cách ĐQBH, tôi chắc chắn không thể bỏ qua, không thể thờ ơ được và sẽ chịu trách nhiệm với mọi phát ngôn của mình về vụ án này.
PV: Đã có những phản ánh nào của cử tri về vụ án BS Hoàng Công Lương đến tai ông trong thời gian qua?
ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu: Không ngày nào mà tôi không được nghe ý kiến cử tri về vụ án này. Tôi thường xuyên đi các tỉnh, tiếp xúc với các nhân viên y tế ở cơ sở. Ở mọi cơ sở y tế, các y bác sĩ đều thể hiện quan tâm đến vụ án chạy thận ở Hòa Bình. Họ gửi gắm tôi, vì họ đặt niềm tin vào tôi, vào tiếng nói của tôi với vai trò một ĐBQH, để mong rằng sẽ có công lý trong vụ án này, công lý cho một bác sĩ như Hoàng Công Lương.
Vì sao mà nhân viên y tế khắp cả nước quan tâm đến vụ án này đến vậy? Vì vụ án này không chỉ là vụ xét xử đối với riêng bác sĩ Hoàng Công Lương, không chỉ gây hậu quả đối với riêng bác sĩ Hoàng Công Lương và gia đình anh ta, mà còn ảnh hưởng đến tất cả nhân viên y tế đang ngày đêm làm việc để chữa bệnh, cứu người.
Không có một phán quyết công bằng cho vụ án này, cho BS Hoàng Công Lương, thì nhiều nhân viên y tế sẽ không còn giữ được tinh thần để làm việc.
PV: Nhưng cũng vì ông là bác sĩ, là người trong ngành, liệu ông có đảm bảo rằng mình sẽ giữ được sự công tâm, khách quan, không thiên vị đối với nhân viên y tế nói chung và với BS Hoàng Công Lương nói riêng?
ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu: Tôi nghĩ chúng ta không thể tiếp cận vụ án này theo phương diện luật pháp đơn thuần, vì đây là một vụ án rất nặng tính chuyên môn. Đã đến lúc chúng ta phải thay đổi cách thức tiếp cận với những vụ án tai biến y khoa.
Trước khi sự cố chạy thận ở Hòa Bình diễn ra, chúng ta đã có nhiều tai biến y khoa khác. Nhưng với tất cả những vụ án liên quan đến tai biến y khoa đó, chúng ta chưa có một quy trình xử lý đúng đắn, rõ ràng và thực sự công bằng cho các nhân viên y tế, cho bệnh nhân bị tai biến.
Tôi mong sau vụ án này, các cơ quan pháp luật phải làm việc với Bộ Y tế để xây dựng một quy trình riêng để xử những vụ án tai biến y khoa gây hậu quả nghiêm trọng.
Về phương diện chuyên môn, khi tai biến y khoa xảy ra, việc phán quyết đúng – sai nhất định phải do một hội đồng chuyên môn được lập bởi các hội chuyên ngành độc lập đưa ra, chứ sự phán xét đó không nên và không thể do Cục Điều trị hay do BGĐ Bệnh viện thực hiện. Thế thì mới có sự khách quan, công bằng.
Trên phương diện pháp luật, tôi kiến nghị rằng từ khâu điều tra đến khâu công tố, khâu xét xử , đều phải tham vấn những người có trình độ chuyên môn, các chuyên gia đầu ngành khi xử án. Chứ đừng để như vụ án Hoàng Công Lương, vì trong quá trình xét xử đã xảy ra rất nhiều tình tiết chứng tỏ rằng cả CQĐT, VKS và HĐXX chưa thể hiện sự hiểu biết đầy đủ về đặc thù chuyên môn, và cũng không quan tâm đến ý kiến của các bác sĩ, các chuyên gia đầu ngành.
Việc từ chối cho mời bác sĩ Bùi Nghĩa Thịnh (một chuyên gia nghiên cứu rất sâu về hệ thống RO cho lọc máu chu kỳ - pv) trình bày trước phiên tòa, là một ví dụ điển hình cho sự thờ ơ của HĐXX đối với các khía cạnh chuyên môn của vụ án.
Việc HĐXX đã bỏ qua nhiều tình tiết, trong đó những tình tiết đáng chú ý nhất là ý kiến của những nhà chuyên môn là điều khiến giới y khoa bức xúc nhất. Phiên tòa này, nếu không có những ý kiến chuyên môn thực sự chuẩn xác từ các chuyên gia, thì sẽ không thể có một phiên tòa công bằng cho các nhân viên y tế, cho các nạn nhân và cả gia đình họ.
PV: Ông có cho rằng phát biểu của những ĐBQH khi vụ án đang được xét xử có thể định hướng dư luận, gây áp lực cho HĐXX như nhận xét của ĐB Nguyễn Tiến Sinh?
ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu: Tôi không nghĩ đây là áp lực đối với HĐXX. Tôi nghĩ đây là những thông tin rất cần thiết để HĐXX có thể tham khảo. HĐXX cũng là tập hợp những con người, họ cũng cần những thông tin giá trị trong việc luận tội và đưa ra phán xử cuối cùng.
Tôi luôn luôn giữ quan điểm tôn trọng HĐXX trong mọi phát ngôn của mình. Cách đây hai ngày, khi trả lời báo chí, tôi đã nói: "Tôi mong TAND TP. Hòa Bình sẽ đưa ra một bản án công minh, đúng người đúng tội, tránh oan sai nhưng cũng không thể bỏ lọt tội phạm. Khi đó, chính tôi sẽ lên cảm ơn các cơ quan tư pháp của tỉnh Hòa Bình vì đã làm đúng chức trách, nhiệm vụ của mình".
Nhưng nếu phiên tòa này kết thúc với một mức án tù cho BS Hoàng Công Lương, thì tôi chắc chắn rằng sẽ có một phiên phúc thẩm đang chờ chúng ta phía trước. Lúc đó tôi hy vọng rằng, ngành tư pháp trên tinh thần đổi mới tư pháp sẽ phải thay đổi cách tiếp cận, cách xét xử đối với phiên tòa liên quan đến tai biến y khoa.
Cảm ơn ông đã chia sẻ quan điểm của mình về vấn đề này!
Trả lời phỏng vấn Báo Điện tử Trí thức Trẻ sau phiên họp sáng nay, ĐBQH Nguyễn Quang Tuấn (GĐ BV Tim Hà Nội) cũng cho rằng không có một quy định nào cấm các ĐBQH phát ngôn về các vụ án đang được xét xử. ĐBQH là những người đại diện cho tiếng nói của cử tri nên phải có trách nhiệm nói lên tiếng nói đó.
Những ĐBQH nào không thực hiện đúng vai trò, trách nhiệm và đi ngược lại với lợi ích của cử tri thì sẽ phải chịu trách nhiệm với niềm tin mà cử tri trao cho mình!