Nhìn hình ảnh này, có thể bạn cũng như tôi, nghĩ rằng đây là một tấm ảnh chụp. Nhưng sự thực không phải thế, khuôn mặt trông như thực trong tấm hình kia thuộc về một người đàn ông đã thiệt mạng cách đây hơn 700 năm.
Các nhà nghiên cứu vừa thành công trong việc tái tạo khuôn mặt của một người đã bước đi trên Địa Cầu này 7 thế kỷ trước, và đó sẽ cho ta những thông tin mới cũng như vô cùng thú vị về cuộc sống của những thường dân nước Anh thời Trung cổ.
Các nhà khoa học không giỏi trong việc đặt tên và họ quyết định để danh tiếng ấy lưu lại muôn đời: họ đặt tên cho người đàn ông sống tại thế kỷ 13 này là “Context 958” (dịch một cách thô sơ thì là Bối cảnh 958).
Họ tìm thấy anh ta tại một trong 400 phần mộ bên dưới Đại học Trường Thánh Cũ St. John tại Cambridge, Anh. Khu vực này đã được tìm thấy và khai quật vào khoảng thời gian giữa 2010 và 2012.
Quay trở lại thời kì Trung cổ, địa điểm này là Bệnh viện St. John, một viện từ thiện được lập nên để chăm sóc những người nghèo, những người ốm đau không có tiền chữa trị trong cộng đồng thời bấy giờ. Suốt nhiều thế kỷ, những người chết tại viện đã được chôn cất tại một khu nghĩa trang ngay phía sau khu nhà.
Việc tái tạo lại Context 958 là một phần nỗ lực kết hợp phục chế Ngành Khảo cổ trường Đại học Cambridge và Trung tâm Giải phẫu và Nhận dạng người của Đại học Dundee.
Dự án mang tên “Sau đại dịch: Sức khỏe và Lịch sử vùng Cambridge Trung cổ” được tạo ra nhằm phân loại và phân tích những khu vực chôn cất người chết xưa kia, nhằm tìm ra càng nhiều thông tin chính xác về lịch sử khu vực càng tốt.
Context 958 mới chỉ 40 tuổi khi anh ta qua đời. Phần xương còn lại của anh ta cho thấy dấu hiệu phải lao động nặng, chứng tỏ cuộc đời của Context 958 khi còn sống cũng rất vất vả.
Phần men răng đã dừng phát triển trong hai đoạn khác nhau khi Context 958 còn trẻ, cho thấy trong quãng đời 40 năm ngắn ngủi ấy, anh ta đã phải sống qua những nạn đói hay những đợt dịch bệnh hoành hành.
Phần sau của xương sọ cho thấy đầu của anh ta đã bị đập mạnh bằng một thứ gì đó, có điều vết thương ấy đã hồi phục trước khi anh ta còn sống.
Các nhà nghiên cứu không đưa ra khẳng định chắc chắn về công việc khi còn sống của Context 958, nhưng với những gì còn sót lại, họ đoán anh ta thuộc tầng lớp lao động làm trong ngành buôn bán, trao đổi hàng hóa.
Context 958 ăn rất nhiều thịt hoặc cá, khẳng định này được đưa ra dựa trên việc phân tích những dấu vết hao mòn tại răng. Có lẽ nghề nghiệp mà anh ta làm đã ảnh hưởng nhiều tới những gì anh ta ăn hàng ngày, có được một lượng thịt cá nhiều hơn một người lao động bình thường ở thời điểm đó.
Nhưng việc Context 958 đã phải sống tại một viện chăm sóc người bệnh từ thiện cho thấy anh ta đang sống trong một thời kì khó khăn, không ai chăm sóc.
“Context 958 rất có thể là một người tá túc tại Viện St. John, một viện từ thiện cung cấp thức ăn và chỗ ở cho những người dân nghèo khổ trong khu vực, trong số đó có một vài người ốm đau, một vài người quá già hay quá nghèo để có thể tự trang trải cho cuộc sống”, giáo sư John Robb tại Viện Khảo cổ thuộc Đại học Cambridge nhận xét.
Điều kì lạ là anh ta được chôn úp mặt xuống, một sự việc dù hiếm nhưng không phải là chưa từng có ngoại lệ tại thời Trung cổ này. Robb và những đồng nghiệp của mình thấy một sự lạ thú vị ở Context 958 cùng những người đã từng sống, những người nằm trong các phần mộ lân cận khác.
Những phân tích của họ kể về cuộc đời của những con người bình thường nghèo khổ thời xưa.
“Những sự kiện lịch sử chỉ nói về những người nổi tiếng, nhất là về lượng tài sản lớn cũng như những trao đổi giao thương của họ - càng ít tiền và càng ít tài sản, người ta lại càng chẳng bao giờ được nhắc tới trong sử sách”, giáo sư Robb nói.
“Vì thế, những bộ xương này là cơ hội để ta tìm hiểu về cuộc sống bình dị của những người nghèo khổ”.
Tất nhiên là việc tái dựng khuôn mặt người đã chết này chỉ dựa trên những mẩu xương, những dữ liệu còn sót lại của một bộ xương người nằm trong lòng đất từ 700 năm trước, vì thế ta không thể chắc chắn 100% rằng Context 958 có khuôn mặt y hệt như vậy.
Nhưng ít nhất, ta cũng đã hồi sinh lại một cá thể sống đã từng cười, đã từng thở, đã từng sống trên Trái Đất này.
Việc nghiên cứu tại khu vực khai quật này vẫn còn đang được tiếp tục, ta vẫn còn cơ hội khám phá ra được những điều mới về cuộc sống của những con người bình dị dưới thời Trung cổ xa xưa.
Nguồn: Gizmodo