Chúng ta đã có những bằng chứng khảo cổ học chứng minh âm nhạc gắn liền với cuộc sống của người xưa, nhưng khó tái tạo lại chính xác và trọn vẹn bản nhạc thời cổ đại.
Tuy nhiên, người ta đã từng phục chế thành công một vài bản nhạc. Vào những năm 1950, các nhà khảo cổ đã phát hiện ra những mảnh đất sét ở thành phố cổ Ugarit, phía bắc Syria. Khi xem xét, các nhà khảo cổ đã thấy một số chữ viết tượng hình biểu thị biểu tượng âm nhạc.
Một phiến đá được ghép lại gần như hoàn chỉnh ghi lại lời của bài hát Hurrian. Đây là đoạn ký hiệu âm nhạc lâu đời nhất, bao gồm lời bài hát, một chuỗi các nốt nhạc được chơi bằng nhạc cụ giống như đàn hạc. Nó còn giúp cho nhạc sĩ đọc được quãng và tông nhạc.
Chỉ 1 trong số 29 phiến đá được thấy tại địa điểm, ký hiệu là h.6, còn khá nguyên vẹn để tái tạo lại giai điệu huyền bí. Một số phiên bản của bài hát đã ra đời, nhưng chúng ta chỉ được nghe một phần nhỏ của bài hát Hurrian.
Tấm bia Seikilos - một di sản của người Hy Lạp cổ đại, được phát hiện vào năm 1885 tại thành phố cổ Tralles (Aydın, Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay), có niên đại từ thế kỷ thứ 2 trước CN và thế kỷ 1 sau CN, có lưu lại bản nhạc hoàn chỉnh cổ đại nhất, có thể chơi lại được. Ca từ kèm theo ngắn gọn và khúc chiết.
Văn bia Seikilos.
Tên bài hát và ca từ gợi lên ký ức về người vợ thân yêu của nhà soạn nhạc Séikilos. Với các sử gia, mặc dù nó là văn bia gợi lên hoài niệm u buồn, nhưng nền nhạc ở quãng cao. Ca từ của bài hát có ý nhắc nhở chúng ta rằng mọi thứ trong cuộc sống rồi cũng sẽ qua đi nên chúng ta cần trân trọng hiện tại. Đó chính là yếu tố khiến họ ngạc nhiên.
Vì bài hát quá ngắn nên nhà soạn nhạc cổ đại khắc toàn bộ tác phẩm trên bia mộ. Văn bia Seikilos có niên đại sau bài hát Hurrian nhiều thế kỷ. Tuy nhiên, cho đến nay, nó vẫn là tác phẩm âm nhạc cổ nhất trên thế giới, được bảo tồn khá nguyên vẹn. Đây cũng là tác phẩm hoàn chỉnh duy nhất thời Hy Lạp cổ đại, được phát hiện.
Người Hy Lạp cổ đại thường dùng ký hiệu trong bài hát, nhưng dùng hai dạng ký hiệu Phrygian hoặc Lastian tono khác nhau trong sự phát triển của nền âm nhạc Hy Lạp cổ đại. Phong cách âm nhạc là căn cứ để các nhà nghiên cứu phán đoán bài hát được sáng tác vào năm 200 trước CN.
Đoạn nhạc và ca từ phục dựng từ văn bia Seikilos.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng văn bia Seikilos cho chúng ta một cái nhìn độc đáo về giai điệu âm nhạc của người Hy Lạp cổ đại. Ngày nay, chúng ta vẫn có thể thể hiện tác phẩm này chính xác như hồi đó.
Tấm bia ghi bài hát đầu tiên này hiện nay đang được trưng bày trong Bảo tàng Quốc gia Đan Mạch, tại thủ đô Copenhagen.
Nguồn bài và ảnh: The Vintage News