Mỗi khi thu hoạch, người trồng cây sẽ không rút đến tận gốc mà để lại một phần rễ. Mấy ngày sau, phần rễ đó tiếp tục lên cây mới để lại thu hoạch thêm một lần nữa.
Ngày nay, có nhiều người đang trục lợi từ việc tạo tin giả, tin thần bí để lừa bịp dư luận. Ví dụ, trên mạng tràn lan quảng cáo những sản phẩm thuốc với khả năng chữa bách bệnh. Những loại thuốc này dù ít vốn nhưng có thể bán được với giá rất cao, lừa được tiền của không biết bao nhiêu người.
Trong bối cảnh tự do tin tức như hiện nay, chúng ta dễ bị tin giả lừa gạt và che mắt. Vì vậy, hãy cẩn thận đừng để bị kẻ xấu dắt mũi! Những người dễ bị lừa thường có hai đặc điểm tính cách sau: Một là không kiểm soát được dục vọng của mình. Hai là không có khả năng suy nghĩ độc lập.
Vậy thì làm sao có thể nhanh chóng nhận biết được tin giả để bản thân không bị lừa, không bị hùa theo đám đông?
(1)
Lần đó, tôi đi ăn đúng lúc nhà hàng đang có tiệc liên hoan của một công ty. Những người ở trong công ty đó đang bận rộn đi tìm chỗ checkin. Họ cãi nhau ầm ĩ vì người thì thích chỗ này, người lại muốn chỗ kia. Những người đó ồn ào như thể đang ở chốn không người. Những thực khách đang có mặt tại nhà hàng đều cảm thấy khó chịu ra mặt. Thiết nghĩ, nếu đảo lại vị trí giữa hai nhóm người trên, chắc những người nhân viên của công ty nọ cũng sẽ cảm thấy khó chịu như vậy.
Thật ra, nếu như người bên cạnh mình không nói thì sự tình đã chẳng đến mức phải cãi nhau. Vậy thì, ai mới là nguồn cơn của sự việc trên? Đáp án chính là không ai cả.
Khi một người đã hòa nhập vào đám đông, người đó sẽ làm ra những chuyện mà lúc chỉ có một mình sẽ không bao giờ dám làm. Đó cũng chính là nội dung của cuốn sách The crowd: A study of popular mind hay còn gọi là Tâm lý học đám đông. Cha đẻ của cuốn sách này là của nhà tâm lý học người Pháp nổi tiếng Gustave le Bon. Ông đã nghiên cứu và phân tích kỹ hành vi đám đông trong thời kỳ Cách mạng Pháp (1789-1799). Ông đã miêu tả một cách chính xác về tâm lý đám đông bằng hệ thống luận điểm sắc bén và ngôn ngữ sinh động. Đến nay, nhiều nguyên lý trong sách đã được áp dụng rộng rãi trong kinh doanh, truyền thông, …
Gustave le Bon đã chỉ rằng, khi con người là một cá thể độc lập, họ luôn có cá tính riêng biệt. Nhưng khi họ ở trong một tập thể, những cá tính đó dần bị mai một. Suy nghĩ cá nhân dần bị thay thế bởi suy nghĩ của tập thể. Một con người tồn tại trong một tập thể sẽ trở nên không có chính kiến, EQ thấp, không còn lý trí,… Cộng đồng Fan hay nhóm những người hâm mộ chính là một ví dụ điển hình cho nhận định trên.
Gần đây, trên mạng rộ lên vụ việc một nữ diễn viên nổi tiếng đã thuê người mang thai hộ rồi chối bỏ con mình. Trước đó, cô ấy thường xuyên thực hiện những hành vi khó hiểu. Từ việc la hét trên sóng truyền hình đến việc đưa ra những phát ngôn không hay như: "Khi tôi không muốn diễn, tôi sẽ không diễn nữa. Khi tôi không diễn, đạo diễn sẽ cuống cuồng lo lắng đến mức bật khóc." Tất nhiên, những fan hâm mộ của cô luôn nhất mực bảo vệ thần tượng. Họ gọi đó là cá tính, là được làm chính mình.
Khi tiếp nhận một thông tin mới, chúng ta cần phải lật ngược vấn đề thay vì vội vàng đưa ra bình luận. Ngày nay, thông tin đang được truyền đi một cách nhanh chóng với rất nhiều ý kiến trái chiều xung quanh. Việc tìm đọc cuốn sách "Tâm lý học đám đông" sẽ giúp một người rèn luyện được khả năng suy nghĩ độc lập và không bị dắt mũi vì hiệu ứng đám đông.
(2)
Tác phẩm "Nhà nước lý tưởng" của Plato được coi như là một cột mốc đánh dấu sự phát triển của văn minh nhân loại. Đó là một cuốn sách luôn được các học giả và các nhà tư tưởng khuyên đọc.
Nhà văn người Mỹ Emerson từng nói: "Hãy thiêu cháy hết những thư viện đi! Vì tất cả những giá trị trên đời đều đã nằm trong cuốn sách này."
"Nhà nước lý tưởng là khởi đầu cho nền tư tưởng phương Tây, cũng là cuốn sách về triết học phương Tây mà các bạn trẻ nên đọc."
Plato là một trong những nhà tư tưởng, nhà triết học vĩ đại của văn minh phương Tây. Ông chính là người sáng lập Academy ở Athens - ngôi trường đầu tiên trong lịch sử nhân loại. Socrates là thầy của Plato. Aristotle là học trò của Plato. Ba đời thầy trò đã làm nên một trường phái triết học nổi tiếng thế giới.
Triết học là đích đến của mọi khoa học. Bởi những vấn đề mà triết học quan tâm đều là mọi trăn trở của loài người. Tôi là ai? Tôi đến từ đâu? Tôi sẽ về đâu? Đó đều là những câu hỏi hóc búa mà khoa học tự nhiên không thể giải thích được. Nghiên cứu triết học sẽ giải quyết được vấn đề tư tưởng của con người trong quá khứ, hiện tại và tương lai.
Ở thời Hy Lạp cổ đại, triết học có nghĩa là yêu trí tuệ. Tất cả mọi tri thức đều được gọi chung là triết học.
Trong cuốn sách này, Plato đã ghi chép lại cuộc đối thoại giữa thầy mình là Sokrates với người khác về tình yêu, đạo lý, giáo dục, nghệ thuật, chính trị, triết học,…Từ đó, ông đã xây dựng nên một nhà nước lý tưởng sớm nhất trong lịch sử loài người.
Và cho đến hôm nay, con người vẫn mải miết đi tìm lời giải cho những vấn đề ấy. Đó chính là tự do hôn nhân, độc thân, đạo đức, giáo dục hướng nghiệp, bình đẳng giới - những vấn đề mà bất cứ người trưởng thành nào cũng gặp phải trong đời.
Trong thế giới triết học, mọi vấn đề đều khó tìm được câu trả lời chính xác tuyệt đối. Nhưng triết học sẽ dạy ta cách nhìn nhận vấn đề ở nhiều góc độ và rèn luyện tư duy logic. Với một bộ óc triết học, con người sẽ nhanh chóng nắm bắt được bản chất của vấn đề.
(3)
Ai cũng mang trong mình câu hỏi: Tôi sống để làm gì? Câu nói nổi tiếng sau đây của nhà văn Russell đã trở thành lý tưởng sống của nhiều người.
"Khát vọng được yêu, khao khát được học hỏi tri thức và lòng trắc ẩn với sự mong manh của số phận con người. Đó chính là ba thứ tình yêu đơn giản mà mãnh liệt luôn chi phối cuộc đời của chúng ta."
Russell là nhà tư tưởng theo phong cách bách khoa toàn thư. Phạm vi nghiên cứu của ông trải dài từ triết học, toán học, logic học cho đến lịch sử, văn học, giáo dục. Ông còn được coi là cha đẻ của triết học phân tích.
Năm 1950, ông giành giải thưởng Nobel Văn học. Dù là một nhà văn nhưng tác phẩm xuất sắc nhất của ông không phải là tiểu thuyết mà lại là cuốn Lịch sử triết học phương Tây. Ông là một trong số ít người có thể dùng ngôn ngữ bình dân để diễn đạt các vấn đề triết học cao siêu. Men theo mạch liên kết về thời gian, Russell đã khắc họa lại hình ảnh của nhiều triết gia nổi tiếng và các trường phái tư tưởng triết học.
Russell nhận ra, triết học không thuộc về một số ít người, mà thuộc về cả nhân loại này. Triết học vốn không chỉ dừng lại ở các trường phái tư tưởng hay là những cuộc tranh luận nảy lửa giữa những trường phái đó. Triết học là một phần quan trọng không thể tách rời của cuộc sống.
Ông viết: "Triết học là thứ nằm giữa khoa học và thần học. Nó giống thần học ở chỗ quan tâm những điều mà đến nay con người vẫn chưa thể giải thích nổi. Nhưng nó cũng giống khoa học ở chỗ chỉ thuộc về lý tính nhân loại, chứ không bị phụ thuộc vào bất cứ quyền uy nào."
Albert Einstein là một độc giả trung thành của Russell. Einstein từng nói, Russell là một người thông minh, dũng cảm và rất hóm hỉnh. Sự xuất hiện của ông giữa thời đại tàn khốc bấy giờ quả là một may mắn lớn của nhân loại.
Triết học sẽ giúp con người có được một năng lực quan sát vượt trội với số đông. Nhà bác học Albert Einstein là người Do Thái. Năm 1933, sau khi lên làm tổng thống, Adolf Hitler đã tiến hành một cuộc diệt chủng đẫm máu với người Do Thái.
Albert Einstein lường trước mối nguy hiểm đó nên đã di cư sang Mỹ sinh sống. Lúc đó, ông đã bị Hitler chỉ trích thậm tệ. Chúng gán cho ông tội danh đã từ bỏ Tổ quốc khi đất nước đang cần ông nhất. Nhưng sự tàn sát người Do Thái dã man của Hitler sau này đã chứng minh phán đoán của Einsstein là chính xác. Rời khỏi nước Đức cũng chỉ là ông đang đi tìm đường sống cho mình.
Qua đó, ta có thể thấy năng lực quan sát phi thường của Einstein không chỉ được vận dụng vào nghiên cứu khoa học, mà còn được thể hiện trong cả những phán đoán chính xác của ông về thế sự và thời cuộc.
Cuốn Lịch sử triết học phương Tây sẽ giải đáp cho bạn câu hỏi vì sao người thông minh lại am hiểu triết học? Liệu tính cách thực sự có thể quyết định được số mệnh hay không? Triết học sẽ dạy ta sống thế nào cho hay? Để các tri thức tuyệt vời của triết học thực sự có ích cho chúng ta.