Đau bụng dữ dội có thể là dấu hiệu của một số bệnh nghiêm trọng, lúc này bệnh nhân cần phải được khám xét kỹ lưỡng bởi bác sĩ.
Đau gan là triệu chứng đau mà người bệnh có thể cảm nhận ở vùng phần trên bên phải của bụng. Triệu chứng này có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý nguy hiểm.
Một lá gan khỏe mạnh đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với cơ thể, nó có chức năng giúp chống lại sự nhiễm trùng, làm sạch máu, và là một mắt xích quan trọng trong quá trình chuyển hóa. Lá gan thậm chí còn có cơ chế tự sửa chữa nếu bị các tổn thương từ bên ngoài hoặc bên trong cơ thể.
Triệu chứng đau gan có thể đến từ rất nhiều nguyên nhân. Việc phát hiện và tìm ra nguyên nhân là rất quan trọng để có thể điều trị kịp thời và đồng thời ngăn ngừa các tổn thương không thể phục hồi.
Triệu chứng đau gan và bệnh gan
Triệu chứng đau gan có thể mơ hồ và không đặc hiệu, nhưng nó cũng có thể báo hiệu bệnh nặng.
Rất nhiều các bệnh lý về gan và các hệ cơ quan khác gây ra triệu chứng đau gan. Trong đó có một vài bệnh lý có thể dẫn tới tổn thương gan. Nếu không điều trị, lá gan của người bệnh sẽ bị tổn thương đến mức không thể đảm nhận các chức năng quan trọng.
Triệu chứng bệnh lý ở gan thường không biểu hiện cho đến khi bệnh đã ở giai đoạn cuối do gan có cơ chế bù trừ rất tốt, chính vì vậy bạn cần phải cẩn trọng với triệu chứng đau gan và các triệu chứng khác bởi đó có thể là dấu hiệu của rối loạn chức năng gan.
Vàng da là một trong những dấu hiệu cảnh báo gan có vấn đề
Bệnh nhân cần đến khám tại các cơ sở y tế có chuyên khoa gan mật nếu phát hiện thấy các biểu hiện sau đây:
• Đau bụng dữ dội
• Sốt
• Nước tiểu có màu sậm
• Phân bạc màu, dính máu, hoặc có màu đen như hắc ín
• Buồn nôn và nôn
• Sụt cân
• Vàng da
• Đau dữ dội khi sờ vào bụng
• Sưng to vùng bụng hoặc ở chân và cổ chân
• Ngứa da
• Mệt mỏi kéo dài
• Mất sự thèm ăn
Có hơn 100 căn bệnh về gan có thể gây ra triệu chứng đau gan. Sau đây là một vài bệnh lý thường gặp:
Viêm đường mật
Viêm đường mật là hiện tượng viêm hệ thống dẫn mật, nguyên nhân chính thường là do nhiễm trùng. Đường mật có chức năng dẫn mật từ gan và túi mật đến ruột non.
Viêm đường mật tạo ra áp lực lên hệ thống dẫn mật. Thường gợi ý cho một sự tắc nghẽn trong hệ thống. Nguyên nhân gây viêm đường mật có thể là do sỏi, khối u, cục máu đông, hoặc vi khuẩn di chuyển ngược dòng.
Viêm gan siêu vi B diễn tiến thành viêm gan mạn tính, có thể dẫn tới hậu quả xơ gan, suy gan và ung thư gan
Viêm gan
Viêm gan là tình trạng bệnh lý viêm nhiễm ở trong gan. Nguyên nhân thường gặp nhất là do virus, nhưng một số nguyên nhân khác cũng có thể gặp là sử dụng rượu nặng, độc chất, do một vài loại thuốc, và một số bệnh lý khác.
Viêm gan siêu vi B, C và D diễn tiến thành viêm gan mạn tính, có thể dẫn tới hậu quả xơ gan, suy gan và ung thư gan.
Bệnh viêm gan có thể cấp tính (diễn ra đột ngột và trong thời gian ngắn), hoặc mạn tính (diễn ra trong một thời gian dài và dai dẳng).
Áp xe gan
Áp xe gan là một túi dịch nhiễm trùng, hoặc mủ, được hình thành ở trong gan. Tác nhân thường là do các loài vi sinh vật, như vi khuẩn, ký sinh trùng, hoặc nấm gây ra áp xe.
Áp xe có thể gây ra các tổn thương các mô xung quanh gần đó, dẫn tới chảy máu, nhiễm trùng thứ phát, và thậm chí tử vong. Điều trị bao gồm kháng sinh hoặc thuốc kháng nấm, và dẫn lưu áp xe.
Theo dõi điều trị bằng các xét nghiệm hình ảnh để đảm bảo áp xe đã được điều trị khỏi hoàn toàn và không có tổn thương do các biến chứng gây ra.
Xơ gan
Xơ gan là tình trạng hóa sẹo không thể phục hồi của gan. Tổn thương của gan tiến triển một cách chậm chạp và trở nên không thể thực hiện chức năng bình thường sau một tổn thương kéo dài.
Xơ gan là tổn thương kéo dài có thể dẫn tới suy gan
Quá trình này dẫn tới suy gan mạn tính và khi đến giai đoạn cuối, lá gan không thể thực hiện các chức năng sống còn của cơ thể.
Hội chứng Budd - Chiari
Đây là một bệnh lý gan hiếm gặp, cơ chế là do sự hình thành những cục máu đông ngăn chặn dòng chảy của máu thoát ra từ gan. Máu không thoát ra được bị ứ lại trong gan, khiến cho gan lớn dần lên. Trong một vài trường hợp, lách cũng có thể bị phì đại.
Sự gia tăng lượng máu trong gan khiến cho áp lực máu trong tĩnh mạch cửa tăng vọt, tĩnh mạch cửa có chức năng đem máu từ gan đến các quai ruột, hiện tượng này được gọi là "Tăng áp lực tĩnh mạch cửa".
Những người có máu dễ đông thường có nhiều nguy cơ bị hội chứng Budd - Chiari. Bao gồm phụ nữ có thai và những người có khối u, bệnh lý nhiễm trùng mạn tính, rối loạn đông máu, hoặc một nhiễm trùng nào đó.
Do nguyên nhân từ rượu
Theo Liên Đoàn Gan Hoa Kỳ (American Liver Foundation), nghiện rượu mạn tính là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới xơ gan ở Mỹ. Thông thường, gan có chức năng giúp loại bỏ rượu ra khỏi cơ thể. Nhưng nếu một người tiêu thụ rượu quá mức mà gan có thể chịu đựng, các tế bào gan sẽ bị tổn thương hoặc phá hủy.
Theo Viện Nghiên Cứu Bệnh Tiểu Đường, Bệnh Tiêu Hóa và Bệnh Thận Quốc Gia Hoa Kỳ (the National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Disease), mỗi người phụ nữ có thể tiêu thụ 2 ly rượu/ngày và với đàn ông có thể uống 3 ly rượu/ngày mà không làm tổn thương đến gan.
Nếu uống nhiều hơn số rượu mà gan có thể chịu đựng có thể khiến gan bị nhiễm mỡ và viêm, từ đó dẫn tới xơ gan do rượu
Xơ gan do rượu không thể đảo ngược nếu ngưng uống rượu. Tuy nhiên, cắt giảm rượu hoàn toàn sẽ giúp ngăn chặn tổn thương nặng nề hơn và giúp cải thiện triệu chứng cho người bệnh.
Nguyên nhân và các yếu tố gây ra bệnh gan
Các bệnh lý gan mật có rất nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
• Nhiễm trùng
• Hệ miễn dịch có vấn đề
• Gen di truyền
• Do tác dụng của thuốc
• Ung thư
• Lạm dụng rượu kéo dài
• Gan nhiễm mỡ
Các yếu tố làm tăng nguy cơ tiến triển bệnh gan mật hoặc kèm theo các vấn đề phức tạp khác gồm:
• Sử dụng rượu nặng
• Tiêm chích ma túy hoặc sử dụng chung kim tiêm
• Quan hệ tình dục không an toàn
• Phơi nhiễm hóa chất hoặc thuốc độc
• Tiểu đường
• Béo phì
(Ảnh minh họa)
Chẩn đoán
Có nhiều bệnh lý có thể gây ra triệu chứng đau gan, vì vậy điều quan trọng nhất là cần phải tìm ra nguyên nhân gây ra triệu chứng. Bác sĩ sẽ chẩn đoán dựa vào thăm khám trên lâm sàng và hỏi bệnh sử của bệnh nhân.
Các xét nghiệm khác bao gồm:
• Xét nghiệm máu để thăm dò chức năng gan hoặc xác định tình trạng của gan hay yếu tố di truyền.
• Xét nghiệm hình ảnh như CT scan, MRI, và siêu âm để đánh giá tổn thương gan.
• Phân tích mô học, thực hiện bằng cách sinh thiết lấy một mẩu mô trong gan để tiến hành phân tích trong phòng thí nghiệm.
Một vài bệnh lý có thể sẽ cần phải dùng thuốc hoặc phẫu thuật. Nếu có suy gan, bênh nhân có thể cần phải thực hiện ghép gan để điều trị.
Phòng ngừa bệnh lý gan mật
Để phòng ngừa bệnh gan, cần phải tuân thủ theo các lời khuyên sau đây:
• Uống rượu bia ở mức độ vừa phải
• Tránh các hành vi nguy hiểm, như dùng chung kim tiêm và quan hệ tình dục không an toàn.
• Chích ngừa với vaccine bệnh viêm gan do virus, nếu điều kiện cho phép.
• Sử dụng thuốc hợp lý
• Giữ thể trạng cân nặng ở mức hợp lý
Nếu có triệu chứng đau gan xuất hiện, bệnh nhân được điều trị và thay đổi lối sống khoa học, bệnh nhân có thể tiếp tục sinh hoạt với cuộc sống bình thường.
*Theo Medicalnewstoday