Thời gian gần đây, mưa lớn liên tục ở miền nam Trung Quốc gây ra lũ lụt nghiêm trọng trên lưu vực sông Trường Giang, mực nước của đập Tam Hiệp dâng cao khiến nghi vấn về khả năng vỡ đập tiếp tục lan rộng.
Đáp trả lại những đồn đoán này, chuyên gia thủy văn học và tài nguyên nước kiêm Viện sĩ Học viện Kỹ thuật Trung Quốc Vương Hạo nói rằng, đập Tam Hiệu không phát sinh bất cứ vấn đề nào, thậm chí, đập này "càng ngâm nước sẽ càng chắc chắn hơn trong 100 năm".
Chia sẻ với Tuần báo kinh tế Trung Quốc, ông này nói: "Thứ nhất, bản thân con đập được thiết kế dựa trên khả năng ngăn chặn siêu lũ "nghìn năm có một". Có bằng chứng thủy văn để rút ra kinh nghiệm từ trận lụt lớn nhất trong lịch sử sông Trường Giang xảy ra vào năm 1870, với lưu lượng đỉnh lũ đạt 105.000 m3/giây.
Do tiêu chuẩn an toàn của đập Tam Hiệp được thiết kế để chống lại trận lũ "nghìn năm có một cộng thêm 10%" nên ngay cả khi dưới sức công phá của lưu lượng đỉnh lũ lên tới 124.300 m3/giây (một trận lũ lớn như vậy chưa từng xảy ra ở khu vực Tam Hiệp trong lịch sử), con đập vẫn an toàn.
Thứ hai, đập Tam Hiệp là đập trọng lực bê tông, là loại đập có kết cấu chắc chắn nhất, không chỉ không sợ ngâm nước trong thời gian dài, mà sức nén của nó sẽ ngày càng vững chắc hơn trong vòng 100 năm. Kết quả đo lường thực tế cũng cho thấy, đập Tam Hiệp đã tích nước 17 năm, sức nén hiện tại của đập Tam Hiệp đã tăng từ 25 MPa được thiết kế ban đầu lên 43 MPa, vượt xa tiêu chuẩn thiết kế. Đập trọng lực bê tông không sợ lũ lụt, lại có 23 cửa xả đáy và 22 cửa xả bề mặt, khả năng xả lũ siêu lớn nên con đập càng không sợ siêu đại hồng thủy tập kích".
Lũ lụt nghiêm trọng xảy ra ở nhiều tỉnh thành Trung Quốc. Ảnh: AP
Trong khi đó, Kỹ sư trưởng của Tập đoàn Tam Hiệp Triệu Thự Quang cho biết, từ kết quả thí nghiệm hiện nay có thể thấy, kết cấu bê tông của đập Tam Hiệp sẽ không phát sinh bất cứ vấn đề nào trong ít nhất 500 năm nữa.
Chia sẻ với Tuần báo kinh tế Trung Quốc, ông này xác nhận đã từng nói, đập Tam Hiệp bị biến dạng nhưng theo ông, sự biến dạng đàn hồi này nằm trong phạm vi thiết kế cho phép.
"Trên thực tế, biến dạng đàn hồi là một hiện tượng mà tất cả các cấu trúc chắc chắn sẽ có sau khi chịu tác động lực, cầu đường, nhà cao tầng, bao gồm sàn bê tông dưới chân chúng ta. Biến dạng đàn hồi không phải là điều đáng sợ, điều quan trọng là xem nó có nằm trong phạm vi thiết kế cho phép hay không", ông Triệu giải thích.
Ông này tiết lộ, đập Tam Hiệp có một hệ thống giám sát an toàn hoàn chỉnh, được triển khai đồng thời với dự án chính, với hơn 12.000 điểm giám sát. Nếu có bất thường dù nhỏ, chúng sẽ lập tức cảnh báo.
Ngoài ra, để trả lời câu hỏi về việc đập Tam Hiệp có thể chịu được sức công phá của bom nguyên tử hay không, Phó tổng thư ký Hiệp hội Kỹ thuật Thủy điện Trung Quốc Trương Bác Đình nói với Tuần báo kinh tế Trung Quốc rằng, đây là một chủ đề liên quan đến vấn đề quốc phòng từ hồi năm 1958.
Theo ông này, do hoàn cảnh quốc tế đặc biệt vào thời điểm đó, xét đến việc quan trọng hàng đầu là đập Tam Hiệp trở thành mục tiêu tấn công chiến tranh nên trong 30 năm từ 1959-1988, các bộ phận kỹ thuật và quân sự Trung Quốc đã tiến hành một số lượng lớn các thí nghiệm về nổ hóa chất, nổ hạt nhân và sự cố vỡ đập toàn tuyến ở độ cao 1.000m và 400m; và cuối cùng đã xác định Tam Hiệp thuộc loại hình đập trọng lực bê tông có khả năng "chống bom nhất và sẽ không bị vỡ".
Ông giải thích thêm: "Nếu bom nguyên tử trực tiếp công phá đập, kết quả sẽ chỉ tạo ra một vết nứt lớn, giống như khe cửa lớn không thể đóng lại, không thể phát sinh tình trạng vỡ đập mang tính hủy diệt khiến cả hồ chứa chớp mắt cuồn cuộn như thác chảy".
Tuy nhiên, dù xác nhận năng lực ứng phó lũ của đập Tam Hiệp nhưng chuyên gia Trung Quốc Vương Hạo cũng cho rằng, hồ chứa Tam Hiệp chỉ có thể đảm bảo sự an toàn kiểm soát lũ đối với dòng chảy chính ở vùng trung lưu và hạ lưu sông Trường Giang, chứ không thể giải quyết được vấn đề lũ lụt do phụ lưu sông Trường Giang gây ra.
Ngoài ra, theo Viện sĩ Trung Quốc, tình trạng ngập úng nghiêm trọng ở nhiều khu vực trung lưu và hạ lưu sông Trường Giang đã bộc lộ vấn đề tụt hậu trong việc xây dựng kiến trúc ở địa phương khi hệ thống thoát nước không thể theo kịp nên không thể đổ lỗi cho đập Tam Hiệp.
Bởi vì việc xả lũ của hồ chứa Tam Hiệp được thực hiện dưới mực nước an toàn của dòng chính trung lưu và hạ lưu Trường Giang nên không thể ảnh hưởng đến việc thoát nước của các khu vực này, càng không thể khiến các khu vực này ngập úng.