Chỉ có hai chữ: Liều và điên
Đạo diễn Huy Lio là một gương mặt quen thuộc trong lĩnh vực đào tạo tài năng nghệ thuật nhí. Anh đã thực hiện những bộ phim ngắn về chủ đề gia đình như Chuyện của Cha, Vị Tết cùng nhiều chương trình thời trang, nghệ thuật mang ý nghĩa xã hội như Vết chân tròn trên cát, Love Story Fashion Show, Love Women, chương trình truyền hình thực tế Miss & Mister Future…
Tuy nhiên, hơn 10 năm theo đuổi nghệ thuật, anh mới chỉ có lỗ mà chưa từng hòa vốn. Vì vay nóng làm show cho trẻ em, anh bị giang hồ dọa lấy mạng để đòi nợ, để rồi anh phải nhắm mắt bán mảnh đất hương hỏa được thừa tự trong sự phản đối của họ hàng…
Đạo diễn Huy Lio
Năm 2011, chương trình đầu tay của Huy Lio với tên gọi Vết chân tròn trên cát được truyền hình trực tiếp trên sóng VTV2 đạt được tiếng vang lớn. Đó là chương trình mà anh ấp ủ từ thời sinh viên để dành tặng cho những cựu chiến binh, những thương bệnh binh và gia đình chính sách còn gặp nhiều khó khăn lúc bấy giờ.
Anh vốn con nhà lính, bố mẹ đều là bộ đội trong chiến trường Tây Nguyên và anh luôn tâm niệm phải làm được một điều gì đó vì bố mẹ và đồng đội của ông bà. Anh cho biết: "Tốt nghiệp đại học, đi làm một thời gian là tôi bắt tay vào thành lập công ty và sản xuất chương trình luôn dù trong tay không có gì hết. Không tiền bạc, không mối quan hệ. Chỉ có hai chữ: Liều và điên".
Nhưng thành công của Vết chân tròn trên cát không đồng nghĩa với việc con đường sự nghiệp của Huy Lio trở nên thuận lợi. Anh bắt tay làm những chương trình mới – nhất định phải là chương trình lớn và lại là dành cho trẻ em, thứ vốn khó làm và khó xin tài trợ.
Anh làm và lỗ liên tục. Cứ có ít tiền nào kiếm được từ các sự kiện làm thuê cho các công ty và giảng dạy là anh lại đổ cả vào show mới, chưa kể các khoản vay mượn bạn bè, người thân. Đến lúc dì ruột của anh, người gần như mang cả gia tài để ủng hộ công việc của Huy Lio cũng không thể tiếp tục cho vay được nữa, anh mới dừng lại.
Sau đó, Huy Lio về phụ trách truyền thông và làm trợ lý Tổng giám đốc, điều hành một công ty thời trang để trang trải nợ nần. Nhưng đến năm 2016, Hãng phim Truyền hình Việt Nam (VFC) tuyển sinh khóa đào tạo diễn viên truyền hình, anh lại quyết định bỏ hết, quay về với nghệ thuật.
"Tôi biết, dù tôi có làm gì thì rồi tôi cũng trở về vị trí của tôi trên sân khấu và ống kính máy quay mà thôi. Tôi cứ để mặc cho giấc mơ nghệ thuật kéo tôi đi, mà không biết giấc mơ ấy kéo thẳng tôi đến một khoản nợ khổng lồ, tới mức suýt phải lấy mạng ra mà trả nợ", Huy Lio nói.
Cũng lâu lắm tôi không về quê rồi!
Chỉ mới năm ngoái đây thôi, vì phải vay nóng tiền để tổ chức chương trình truyền hình thực tế thiếu nhi Miss & Mister Future (phát sóng trên Đài Truyền hình Vĩnh Phúc và YouTube), anh đã bị giang hồ truy sát ngay trước giờ lên sân khấu chung kết. Và anh quyết định bán mảnh đất được thừa tự để trả nợ và có vốn liếng để làm nghề.
"Lúc đó tôi ở vào thế đường cùng rồi, không còn cách nào khác. Người trách móc tôi nhiều nhất là chính tôi. Mảnh đất ấy là đất hương hỏa do ông nội tôi để lại. Tôi từng nói với vợ là sau này có điều kiện sẽ về quê xây một căn nhà rộng rãi khang trang cùng một nhà thờ để lo hương khói cho ông bà tổ tiên.
Vậy mà, chưa làm được ước nguyện của mình, tôi đã bán nó đi. Vì việc ấy mà những người thân họ hàng trách móc mẹ con tôi, mẹ tôi cũng vì thế mà ngại không dám về quê nhìn mặt họ hàng, vì bà nghĩ mình "không dạy bảo được con".
Trước đây tôi là niềm tự hào, là tấm gương ý chí cho anh em con cháu trong họ noi theo. Còn giờ tôi như kẻ tội đồ và dằn vặt với lương tâm mình. Cũng lâu lắm tôi không về quê rồi, có về thì tôi chỉ ra mộ bố và ông bà tôi nằm, rồi lại vội vã đi ngay. Tôi thấy cái giá mình phải trả cho đam mê nghệ thuật đắt quá", anh bộc bạch.
Nhưng sau cú sốc ấy, Huy Lio vẫn tiếp tục bắt tay vào thực hiện các chương trình nghệ thuật cho thiếu nhi, tất cả cũng chỉ bởi đam mê. Anh nhớ những năm tháng ấu thơ được mẹ cõng đi xem chiếu bóng, rồi lớn lên một chút, sang nhà hàng xóm xem nhờ tivi, về nhà là lấy chăn màn, que gậy ra để đóng kịch.
Gia đình khó khăn, học lớp 12 không có điều kiện đi ôn thi đại học, anh tranh thủ những ngày nghỉ đi làm thêm, đi phụ hồ…
"Tôi trộn vữa dưới bóng đèn pha ở công trường mà luôn nghĩ là mình đang được diễn xuất dưới ánh đèn sân khấu, làm không biết mệt.
Đến khi đi công nhân ở nhà máy Honda, tôi vẫn tự viết kịch bản, tự ôn thi hằng đêm và quyết tâm thi đỗ vào Đại học Văn hóa để theo đuổi giấc mơ của mình và cũng là để thoát khỏi cảnh nghèo đói bao năm của gia đình.
Vậy mà tôi không ngờ giấc mơ đó lại dẫn tôi đến những ê chề, cay đắng hơn", Huy Lio tâm sự.
Có ý định chết đi để giải thoát
Trong những thời điểm khó khăn nhất, khi mà anh vứt bỏ hết lòng tự trọng hay cao ngạo của một người làm nghệ thuật, để giơ tay ra cầu cứu, nhưng có những người tưởng chừng như bạn bè thân thiết, thậm chí cả là người thân ruột thịt, đã rụt tay quay mặt với anh. Anh đã từng có ý định chết đi để giải thoát cho chính mình khỏi món nợ nặng vai.
"Nhưng vào khoảnh khắc định chấm dứt mạng sống, cái suy nghĩ rằng bố mình mất từ khi mình 18 tuổi mà mẹ và anh em mình đã phải chịu thiệt thòi đến thế nào, thì giờ vợ và con mình mới vài tuổi đầu, nếu mình chết thì họ sẽ sống ra sao đã níu tôi lại.
Tôi không trách những người đã rụt tay quay mặt với mình khi tôi cầu xin họ cứu giúp, nhưng tôi cảm thấy đau lòng. Bởi lúc tôi khó khăn cùng quẫn nhất trong cuộc đời, tôi gần như chỉ đơn độc một mình trên thế giới này.
Chính những điều đó đã giúp tôi tỉnh ngộ và tôi thấy mình cần phải thay đổi và phải mạnh mẽ hơn. Vực dậy sau cú sốc, việc đầu tiên tôi nghĩ đến vẫn là sân khấu. Tôi ngã ở đâu tôi phải đứng dậy ở đó", anh chia sẻ.
Lại đổ hết tiền của có được nhờ bán đất hương hỏa để tiếp tục làm nghề, điều Huy Lio trăn trở nhất là mặc cảm tội lỗi với gia đình mình, với mẹ, với vợ con và linh hồn của bố cùng ông bà nội đã mất.
Nhưng anh cũng có sự tự tin, rằng mình không lấy đất cha ông ra để làm những việc sai trái. 10 năm qua, điều khiến anh vững vàng nhất là đã không làm gì trái với lương tâm và đạo đức nghề nghiệp. Trong hoàn cảnh bí bách đến đâu, anh vẫn luôn nỗ lực để tạo ra những chương trình đạt chất lượng.
"Tôi bỏ tiền túi của mình, tôi làm thêm đủ nghề tay trái, tôi chẳng ngại việc phải đi làm diễn viên quần chúng, đợi cả ngày chỉ để quay một hai cảnh với catse vài trăm nghìn, tôi chẳng ngại việc nhận thức đêm để trả lời và chăm sóc fanpage cho một vài công ty, thậm chí tôi còn nghĩ đến cả việc chạy Grab nếu như không kiếm được tiền để sống và trả nợ.
Tôi không tư lợi cho riêng mình một xu từ nghệ thuật, mỗi lần làm chương trình nào đó là tôi lại mất ăn mất ngủ vì nó. Do đó, tôi nghĩ ông bà và bố tôi dưới suối vàng sẽ thông cảm và hiểu cho tôi. Tôi tin tổ tiên sẽ phù hộ mình và mình cũng sẽ được Tổ nghề để mắt tới", đạo diễn Huy Lio nói.