Đông y có câu nói nổi tiếng, "mùa xuân dưỡng gan, mùa hè dưỡng tim, mùa thu dưỡng phổi và mùa đông dưỡng thận".
Sau khi thời tiết chuyển sang se lạnh, không khí khô hanh nhiều hơn là thời điểm khó khăn nhất trong năm của phổi. Đây cũng là thời điểm quan trọng nhất để chăm sóc phổi, Đông y gọi là "thời gian vàng" dưỡng phổi không thể bỏ qua.
Trắc nghiệm kiểm tra sức khỏe của phổi
Chuyên gia tư vấn:
Bác sĩ Quách Lệ Na, Phó trưởng khoa dinh dưỡng lâm sàng, Bệnh viện Y học cổ truyền Quảng Đông (TQ).
Bác sĩ Tân Bảo, Phó trưởng khoa Điều trị, Bệnh viện số 2, Đại học Trung y dược Thiểm Tây (TQ)
1. Bạn có mấy dấu hiệu này?
- Mũi khô hoặc mũi nhạy cảm, chảy máu mũi
- Ho đờm, hoặc kèm theo hen suyễn
- Ho khan không có đờm, hoặc đờm ít và dính, hoặc đờm có máu
- Cổ họng khô hoặc đau họng
- Miệng khô, lưỡi đỏ, ít nước bọt
- Khàn giọng
- Da khô
- Táo bón
2. Kết quả trắc nghiệm
Tất cả 8 gợi ý trên đều là những triệu chứng phổ biến nhất của bệnh phổi. Nếu bạn có từ 4 dấu hiệu trở lên, thì chứng tỏ phổi của bạn đang có vấn đề, cần bạn "ra tay" cứu chữa kịp thời.
Vì sao phải chăm sóc phổi đúng thời điểm?
Các chuyên gia Đông y luôn ví von phổi bằng hình ảnh một cô công chúa nhỏ yểu điệu thục nữ, mong manh yếu mềm. Phổi sợ nhất là môi trường khô hanh, thích không khí ẩm ướt. Phổi có nhiệm vụ cung cấp ô xy cho toàn cơ thể, quản lý miệng, mũi, họng và các bộ phận thuộc hệ hô hấp.
Ngoài ra, phổi còn là một chiếc "điều hòa tổng", điều tiết khí đi đến các cơ quan khác, giúp huyết dịch, nước bọt vận hành, có quan hệ mật thiết không thể tách rời với da và đại tràng.
Mùa thu khí hậu khô hanh sẽ làm cho phổi trở nên nhạy cảm và mong manh dễ vỡ. Một khi phổi có vấn đề, cơ thể sẽ bị đau, ho đờm, khô họng, ngứa da, táo bón và các vấn đề khác sẽ phát sinh theo.
Làm sao để chăm sóc phổi đúng cách?
Vì phổi không thích khô hanh, nên cách chăm sóc phổi quan trọng đầu tiên đó là bổ sung nước. Ngoài việc uống nước đầy đủ hàng ngày, bạn có thể ăn thêm các món ăn có nước như cháo, canh, rau quả, những thực phẩm có lượng nước cao. Bên cạnh đó, bạn có thể dùng thêm thiết bị tạo độ ẩm.
Sau đây là một số giải pháp giúp bạn phòng ngừa trước những rủi ro có thể xảy ra liên quan đến phổi.
1. Ngăn ngừa chứng mũi khô, bị nhạy cảm, kích thích
Dùng nước lạnh rửa mũi: Hàng ngày bạn nên dùng nước lạnh rửa mặt, mũi, không chỉ giúp làm ẩm da và khoang mũi, mà còn có thể nâng cao khả năng chịu lạnh của cơ thể. Cách làm này sẽ làm cho "công chúa phổi" dần dần trở nên mạnh mẽ hơn.
Mát xa vùng mũi: Việc mát xa bấm huyệt có thể thúc đẩy tuần hoàn máu, phòng tránh hiện tượng khô mũi quá sẽ dẫn đến chảy máu mũi, ngăn ngừa cảm lạnh và viêm mũi.
Đông y đánh giá cao tác dụng của việc bấm huyệt Nghinh hương trong việc phòng ngừa các bệnh về mũi và đường hô hấp, giúp làm giảm hiện tượng tắc nghẽn mũi do bám gỉ và hạn chế viêm mũi dị ứng.
Huyệt nghinh hương (Ảnh minh họa)
Cách mát xa phía ngoài mũi: Dùng ngón trỏ và ngón cái kẹp vào cánh mũi, kéo lên xuống khoảng 10 lần.
Cách mát xa phía trong mũi: Dùng ngón trỏ và ngón cái thò vào khoang mũi, bóp chặt vùng xương sụn mũi nối giữa 2 ống mũi và kéo nhẹ 10 lần.
2. Ngăn ngừa ho khan, khô miệng, rát họng
Nên uống đủ nước, đó là bí quyết luôn luôn đúng, và sẽ tốt hơn cho phổi nếu bạn uống nước nhiều hơn vào mùa khô hanh. Nước là "bảo bối" để phòng cách bệnh về khô miệng, rát họng, lưỡi đỏ, ho khan…
Vào buổi sáng sớm, bạn nên uống một cốc nước có pha vài hạt muối để nhuận phổi, ngăn ngừa vi khuẩn, cải thiện viêm họng. Nếu có vấn đề chớm viêm hoặc chớm ho, có thể uống nước quả lê ép hoặc ăn lê nguyên chất. Tinh chất dinh dưỡng trong quả lê có thểm làm giảm các triệu chứng viêm, ho có đờm.
3. Ngăn ngừa da quá khô gây ngứa ngáy
Sử dụng các sản phẩm Vitamin E: Bạn có thể bôi các loại kem dưỡng da có chứa vitamin E hoặc kem giữ ẩm cải thiện chứng khô da gây ngứa và phòng tránh khô da bong tróc.
Không sử dụng trang phục tĩnh điện: Khi bạn mặc một số loại quần áo có giảm giác bị hút dính vào người, đó là đồ có chất liệu tĩnh điện. Trong mùa khô hanh, nên hạn chế mặc các chất liệu này, vì chúng có thể gây kích ứng, nổi mẩn, làm đỏ da. Nên mặc đồ có chất liệu thoáng, tránh đồ len công nghiệp hoặc sợi hóa học.
4. Ngăn ngừa táo bón
Ăn thực phẩm nhuận tràng: Ưu tiên ăn khoai lang, yến mạch, rong biển và các loại thực phẩm khác giàu chất xơ. Hạt hạnh nhân, hạt phỉ, hạt thông và các loại hạt khác rất giàu axit béo không bão hòa, ăn một lượng vừa phải có thể giúp nhuận tràng.
Tập thể dục: Khi trời khô hanh, cơ thể thiếu nước tạo nguy cơ táo bón cao. Tập thể dục là một cách hiệu quả làm giảm chứng táo bón do việc hoạt động sẽ thúc đẩy nhu động ruột, thúc đẩy tuần hoàn máu, cải thiện nhịp tim, nâng cao chức năng của phổi, đồng thời tăng cường khả năng miễn dịch.
Thực phẩm tốt nhất cho phổi: Lê, củ sen, củ cải, vừng đen, hạt hạnh nhân.
*Theo Health/TT
Xem thêm: