Phát ngôn cứng rắn với Mỹ
Theo Hurriyetdailynews, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã từ chối cuộc đàm phán của Mỹ, mà theo đó Washington sẽ ngăn cản Ankara mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga. Ông Erdogan cho rằng Washington không nên đánh đồng vấn đề Ankara mua hệ thống phòng thủ với sự hợp tác của 2 đồng minh NATO ở Syria.
Thổ Nhĩ Kỳ đã tìm kiếm các hệ thống phòng thủ khác nhau và đạt được thỏa thuận mua hệ thống S-400 của Nga vào thời điểm nước này cần bổ sung các trang thiết bị giữa nguy cơ rủi ro gia tăng ở khu vực biên giới mà lại không nhận được sự hỗ trợ từ đồng minh, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ chia sẻ hôm 18/2 ở tỉnh Burdur.
Ông Erdogan dù không nhắc trực tiếp tới Mỹ nhưng ám chỉ rằng "đồng minh của Thổ Nhĩ Kỳ" đang cố gắng thuyết phục nước này thay đổi quyết định trong vấn đề mua hệ thống phòng thủ tên lửa của Nga.
"Có được S-400 từ Nga là mục tiêu theo đuổi bấy lâu. Giờ sao có thể nói chúng tôi có thể từ bỏ mua S-400 được chứ", nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ nhấn mạnh.
"Đừng bảo chúng tôi cùng sản xuất hay có được sự hỗ trợ tài chính", ông Erdogan cho biết nhằm nhắc tới các cuộc đàm phán của Thổ Nhĩ Kỳ với Mỹ để bàn về việc mua hệ thống phòng không Patriot của Mỹ, điều mà lâu nay Washington đã lấy làm điều kiện để mặc cả với Ankara trong việc cấm mua S-400 của Nga.
Kế hoạch của Ankara
Nhắc đến việc Mỹ hỗ trợ vũ khí cho các đơn vị tự vệ nhân dân (YPG) ở Syria, ông Erdogan khẳng định Mỹ đã cung cấp 22,000-23,000 xe vũ khí cho khủng bố, nhưng lại không cung cấp vũ khí ngay cả khi Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng trả tiền để mua. "Khi những yêu cầu của chúng tôi không được đáp ứng, chúng tôi sẽ phải tính kế khác", nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ cho hay.
Ông Erdogan cũng cảnh báo Mỹ rằng không nên quy chụp vấn đề mua hệ thống phòng thủ của Nga với thỏa thuận về thành phố Manbij của Syria của Thổ Nhĩ Kỳ. "Chúng tôi sẽ không bao giờ chấp nhận gắn vấn đề này với những bước đi mà chúng tôi đã đồng ý tiến hành ở Syria….Chúng tôi mong Mỹ chấm dứt việc hỗ trợ cho khủng bố ở Đông Euphrates", ông Erdogan cho biết, nhắc tới sự hiện diện của YPG ở khu vực này.
Nhà lãnh đạo cũng nhắc tới các kế hoạch của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc triển khai cuộc tấn công vào Đông Euphrates.
Những cảnh báo của ông Erdogan xuất hiện vào thời điểm Washington đang gây áp lực với Ankara nhằm buộc nước này từ bỏ việc mua hệ thống S-400 của Nga với việc dọa hủy bán hệ thống phòng thủ Patriot của Mỹ để đáp ứng yêu cầu phòng thủ của nước này.
Quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ đã trở nên căng thẳng liên quan đến việc Thổ Nhĩ Kỳ hồi năm 2017 đã ký thỏa thuận mua hệ thống tên lửa S-400 của Nga. Đưa ra lý do S-400 không tương thích với hệ thống phòng thủ chung của NATO, Mỹ đã nhiều lần cố thuyết phục Ankara suy nghĩ lại quyết định này.
Bộ Ngoại giao Mỹ cho rằng việc mua hệ thống phòng thủ tên lửa này sẽ làm thay đổi đáng kể mối quan hệ giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, các nỗ lực của Washington vẫn không khuất phục được đồng minh Ankara. Thổ Nhĩ Kỳ luôn khẳng định quyết tâm mua S-400 của Nga.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, nước này cần S-400 do Nga sản xuất và sẽ mua loại vũ khí này càng sớm càng tốt dù Mỹ đã bày tỏ lo ngại kế hoạch triển khai hệ thống tên lửa S-400 của Thổ Nhĩ Kỳ-một đồng minh trong NATO, có thể gây rủi ro an ninh đối với một số vũ khí và công nghệ khác do Mỹ sản xuất.
Trước đó, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu đã khẳng định hợp đồng mua 4 tổ hợp S-400 trị giá 2,5 tỷ USD giữa Ankara và Moscow đang được thực hiện và không thể hủy bỏ.
Nếu không có gì thay đổi, quá trình chuyển giao các tên lửa phòng không S-400 sẽ được Nga tiến hành trong năm 2019. Việc Thổ Nhĩ Kỳ ký hợp đồng mua S-400 Nga đã khiến Mỹ nổi giận, đe dọa áp đặt trừng phạt.
Bất chấp cảnh báo từ Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn quyết tâm thực hiện kế hoạch mua sắm vũ khí Nga. Thương vụ mua S-400 là một trong những nguyên nhân cản trở quan hệ giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ thời gian qua.
Việc Mỹ yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ phải lựa chọn đã đặt đồng minh trước quyết định khó khăn, bởi Ankara sẽ khó có thể cân bằng quan hệ với cả Mỹ và Nga trước thực tế cả hai đều quan trọng đối với nước này.