The Guardian hôm 7-8 cho biết Thủ tướng PNG James Marape đã đến thăm Úc theo lời mời của người đồng cấp Scott Morrison cách đây 2 tuần. Đây là chuyến thăm quốc tế đầu tiên kể từ khi ông Marape trở thành lãnh đạo PNG vào cuối tháng 5.
Tuy nhiên, sau cuộc gặp Đại sứ Trung Quốc Xue Bing tại thủ đô Port Moresby, ông Marape đã yêu cầu Bắc Kinh tái tài trợ khoản nợ 27 tỉ kina (7,95 tỉ USD). Nợ của PNG chiếm khoảng 32,8% tổng sản phẩm quốc nội (GDP).
Ông Marape yêu cầu cả Ngân hàng PNG lẫn Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc cùng Bộ Tài chính đảm bảo tiến hành các cuộc tham vấn về kế hoạch tái tài trợ khoản nợ nói trên.
GS Matthew Clarke đến từ Trường ĐH Deakin (Úc), bình luận đề nghị của nhà lãnh đạo PNG đánh dấu sự thay đổi đáng kể trong mối quan hệ giữa Úc và PNG cũng như giữa PNG và Trung Quốc.
Trước đây, Canberra đóng vai trò chính trong loại hình tái cấp vốn này nhưng bây giờ, Bắc Kinh lại chiếm ưu thế. Nó cũng được xem là đòn giáng mạnh vào nỗ lực chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực của Úc.
Quan hệ giữa PNG và Trung Quốc đạt được những bước tiến lớn trong thời gian qua. Hồi năm ngoái, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đến thăm PNG trước Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) được tổ chức tại Port Moresby.
Các nghị sĩ của PNG cũng thường xuyên tới thủ đô Bắc Kinh trong khi Trung Quốc cam kết cho PNG vay 3,9 tỉ USD vào năm 2017, bao gồm 3,5 tỉ USD cho một dự án đường bộ quốc gia.
Đã có những lo ngại rằng PNG sẽ rơi vào bẫy nợ của Trung Quốc, giống như Sri Lanka buộc phải gán cảng cho Trung Quốc vì không thể trả được khoản vay.
Một số quốc gia khác ở Thái Bình Dương đang lâm vào tình cảnh tương tự. Thủ tướng Tonga hồi tháng 11 năm ngoái kêu gọi Trung Quốc xóa nợ bởi các khoản vay vượt quá khả năng chi trả của nước này.