Việc các chính phủ nước ngoài mua quảng cáo để quảng bá thương mại là hoạt động bình thường. Nhưng Mỹ-Trung đang có chiến tranh thương mại, với nhiều vòng áp thuế ngày càng mạnh lên hàng hóa nhập khẩu của mỗi bên.
Các chuyên gia Mỹ-Trung nói trong cuộc chiến thương mại, các vòng áp thuế trả đũa của Trung Quốc nhằm vào các nhà xuất khẩu ở các tiểu bang Mỹ ủng hộ đảng Cộng hòa của ông Trump, ví dụ bang Iowa, một địa chỉ lớn về xuất khẩu nông sản Mỹ qua Trung Quốc.
Đại sứ Mỹ ở Trung Quốc Terry Branstad từng có nhiều năm là thống đốc bang Iowa, nói Bắc Kinh gây hại cho nguồn lao động, nông dân và doanh nghiệp Mỹ.
Trong bài góp ý kiến đăng trên báo Des Moines Register hôm 30.9, ông Branstad viết: “Trung Quốc đang tăng gấp đôi sự bắt nạt, bằng cách đăng quảng cáo tuyên truyền trên báo chí tự do của chúng ta. Khi phát đi tuyên truyền, Trung Quốc đang tự đem lại lợi ích cho truyền thống tự do ngôn luận của chúng ta, bằng cách chi tiền mua trang quảng cáo trên báo Des Moines Register”.
Đại sứ Branstad viết tiếp: “Ngược lại, ở các quầy báo trên phố tại Bắc Kinh đây, bạn sẽ không thể tìm thấy ý kiến bất đồng, việc nhân dân Trung Quốc có thể có ý các ý kiến về đường lối kinh tế Trung Quốc đang bị trục trặc”.
Ông còn viết một trong những tờ báo có uy tín nhất Trung Quốc đã tránh không đăng bài viết của ông, nhưng không nói báo nào.
Ngày 26.9, Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc Trung Quốc toan tính can thiệp vào cuộc bầu cử Quốc hội Mỹ giữa kỳ (sẽ tổ chức ngày 6.11 tới). Ông nói Bắc Kinh không muốn ông hoặc đảng Cộng hòa của ông đạt kết quả tốt, vì chính sách thương mại cứng rắn của ông.
Khi được hỏi chứng cứ Trung Quốc can thiệp bầu cử quốc hội Mỹ giữa kỳ, ông Trump nói báo nhà nước China Daily đã trả tiền cho 4 trang quảng cáo trên tờ Des Moines Register, báo lớn nhất bang Iowa. Nội dung bài viết nói nông dân Mỹ đang đau khổ vì “thành quả của sự điên rồ của tổng thống”.
Các quan chức Mỹ nói với Reuters rằng giai đoạn mới trong chiến dịch của Mỹ là ngày càng tăng sức ép lên Trung Quốc.
Trung Quốc phủ nhận cáo buộc của vị chủ nhân Nhà Trắng, nói ông Trump vu khống. Nhưng trước khi ông Trump cáo buộc, Bắc Kinh đã hủy các cuộc đối thoại quân sự với Mỹ, do chuyện Quân đội Trung Quốc (PLA) bị Mỹ cấm vận do mua vũ khí Nga.
Sau đó, Trung Quốc đã cấm tàu tấn công đổ bộ Wasp của hải quân Mỹ thăm Hồng Kông trong tháng 10. Bắc Kinh cũng vừa tuyên bố không tiếp Ngoại trưởng Mike Pompeo và Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis đến Bắc Kinh dự Đối thoại an ninh-ngoại giao Mỹ-Trung. Cuộc đối thoại này từng được tổ chức lần đầu ở Washington hồi năm 2017.