Cũng giống như nhiều nơi khác trên thế giới, trong những ngày phong toả vì đại dịch, có rất nhiều công ty giao đồ ăn vụt sáng lên tại Thái Lan. Tuy nhiên giờ đây khi đại dịch đã qua, những ứng dụng giao đồ ăn này đang trở thành nạn nhân mới nhất của thị trường "đại dương đỏ" - nơi nhiều công ty đã thua lỗ lũy kế hàng tỷ baht.
Robinhood, công ty đã trở nên nổi tiếng sau khi giành được thỏa thuận tài trợ vốn từ Ngân hàng Thương mại Siam, đã đưa ra thông báo sẽ chính thức đóng cửa vào ngày 31/7 sau khi chìm trong khoản lỗ lũy kế hơn 5 tỷ baht (140 triệu USD).
Công ty nổi lên vào năm 2020 và chịu khoản lỗ 87 triệu baht trong năm đó. Theo dữ liệu của Bộ Thương mại Thái Lan, Robinhood thừa lỗ 1,3 tỷ baht vào năm 2021, 1,9 tỷ baht vào năm 2022 và 2,1 tỷ baht vào năm 2023.
Một nhà phân tích của Trung tâm Nghiên cứu Kasikorn cho biết: "Trường hợp Robinhood cho thấy khó khăn trong việc tạo ra lợi nhuận, mặc dù hoạt động kinh doanh giao đồ ăn đã trở nên khá phổ biến".
Các đợt phong toả đã hỗ trợ các doanh nhân phát triển nên những ứng dụng giao đồ ăn và mở đường cho sự tăng trưởng đáng kể. Theo báo cáo của Kasikorn Research, tổng giá trị thị trường giao đồ ăn tại Thái Lan đã tăng từ 50 tỷ baht trong năm đầu tiên phong tỏa vào năm 2020 lên 87 tỷ baht vào năm 2023.
Trong năm nay, Trung tâm Nghiên cứu Kasikorn dự báo giá trị thị trường sẽ giảm khoảng 1% xuống còn 86 tỷ baht.
Với dự báo chỉ ra sự thu hẹp hàng năm đầu tiên của thị trường, nhiều công ty dự kiến sẽ bỏ cuộc chơi vì khách hàng đã quay trở lại thói quen đi ăn ngoài khi nỗi sợ hãi về Covid hầu như đã ở phía sau chúng ta.
Ngày nay, dịch vụ giao đồ ăn vẫn phải hoạt động với tỷ suất lợi nhuận thấp trong khi vẫn phải cạnh tranh gay gắt với các đối thủ còn lại. Tuy nhiên, theo báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu Kasikorn, hiện nay nhu cầu giảm đang khiến khả năng sinh lời trở thành một thách thức lớn hơn.
Trong số những công ty còn lại trên thị trường, Grab Food kiểm soát 47% thị trường Thái Lan và LINEMAN là 36%. Các dịch vụ này hoạt động không chỉ ở Bangkok mà còn ở các địa điểm du lịch nổi tiếng như Chiang Mai, Phuket.
Cả hai đều phải đối mặt với khoản lỗ lũy kế lớn, mặc dù việc chiếm thị phần lớn hơn giúp họ mang lại nhiều doanh thu hơn.
Grab lỗ 284 triệu baht vào năm 2020, năm đầu tiên họ vận hành mảng giao đồ ăn. Khoản lỗ của công ty tăng lên 325 triệu baht vào năm 2021 trước khi đảo ngược thành có lợi nhuận 576 triệu baht vào năm 2022 và lãi 1,3 tỷ baht vào năm 2023. LINEMAN lỗ 1,1 tỷ Baht vào năm 2020, 2,4 tỷ Baht vào năm 2021 và 2,7 tỷ Baht vào năm 2022. Khoản lỗ năm 2023 nhỏ hơn nhiều là 253 triệu Baht.
Khi cuộc chiến về giá và nhu cầu giảm diễn ra, mỗi công ty đều phải điều chỉnh chiến lược, đổi mới và tìm ra công nghệ mới để mở rộng cơ sở khách hàng đồng thời cắt giảm chi phí hoạt động.
Grab tiến vào thị trường cấp cao, cố gắng phát triển bằng cách phục vụ những khách hàng có sức mua mạnh. Công ty đã tung ra một thương hiệu phụ, Exclusivity, có thực đơn cao cấp chỉ có trên Grab.
Ngược lại, LINEMAN đã sử dụng chiến lược giảm giá phù hợp nhằm giữ thị phần của mình trên thị trường đại chúng đồng thời đa dạng hóa để mang đồ ăn đến cho khách du lịch nước ngoài.
Đầu năm nay, công ty đã cung cấp Ứng dụng LINEMAN Mini trên WeChat của Trung Quốc với hy vọng thu hút khách du lịch Trung Quốc.
Trong 5 tháng đầu năm, Thái Lan đón 14,8 triệu khách du lịch nước ngoài, trong đó 2,9 triệu là khách Trung Quốc. Lượng khách Trung Quốc dự kiến sẽ tăng vọt và lượng khách Trung Quốc đến Thái Lan có thể đạt kỷ lục 11 triệu người vào năm 2019, trước đại dịch.
Theo Grab và LINEMAN, hơn 20 triệu người sử dụng ứng dụng giao đồ ăn trên điện thoại thông minh của họ, mặc dù chỉ một phần nhỏ trong số họ vẫn truy cập các ứng dụng này trong thời kỳ hậu phong tỏa. Một nhà phân tích của Asia Plus Securities cho biết: "Mọi người trở lại văn phòng và ăn uống tại các khu ẩm thực, nhà hàng và người bán thức ăn đường phố. Họ không sử dụng nhiều các ứng dụng giao đồ ăn và điều đó đã làm giảm nhu cầu".
Đáng nói, Nikkei dự kiến sẽ có thêm nhiều đối thủ cạnh tranh rút lui, khiến ít ông lớn tham gia cuộc chiến giá cả hơn.
Từ góc độ toàn cầu, thị trường giao đồ ăn ở Đông Nam Á rất quan trọng. Theo công ty tư vấn Momentum Works có trụ sở tại Singapore, tổng giá trị thị trường của các nền tảng giao đồ ăn trên toàn khu vực được dự báo sẽ đạt 17,1 tỷ USD vào năm 2023, đánh dấu mức tăng 5% so với năm trước. Indonesia dẫn đầu với giá trị thị trường là 4,6 tỷ USD, tiếp theo là Thái Lan với 3,7 tỷ USD.
Đại dương đỏ là thị trường đã bị lấp đầy bởi các đối thủ và bị khai thác rất kỹ. Sự cạnh tranh tại đây cực kỳ gay gắt, các quy luật được thiết lập rõ ràng, có sự phân chia thị phần và khó có thể mở rộng thêm thị trường ngách. Thị trường đỏ còn được hiểu là một thị trường cạnh tranh đẫm máu (đỏ).
