Trong một bài bình luận mới đây trên tờ Forbes, cây bút Paul Iddon cho rằng việc Azerbaijan bắn hạ trực thăng tấn công Mi-24 của Quân đội Nga ngay bên trong không phận Armenia có thể khiến Moscow có hành động dứt khoát hơn trong việc sử dụng ảnh hưởng của họ đối với hai bên tham chiến nhằm thúc đẩy một thỏa thuận ngừng bắn lâu dài ở Nagorno-Karabakh.
Điều đáng nói là sự việc trên diễn ra chỉ vài giờ sau khi có thông tin Azerbaijan, Armenia qua sự trung gian của Nga đã ký kết một thỏa thuận ngừng hoàn toàn ở Nagorno-Karabakh kể từ 0h, ngày 10/11 (theo giờ Moscow). Được biết, hai trên ba người thuộc phi hành đoàn chiếc Mi-24 đã thiệt mạng, người còn lại bị thương nặng.
Ngay khi nhận ra sai lầm, Azerbaijan ngay lập tức hành động trên là sự cố ngoài ý muốn, đồng thời gửi lời xin lỗi đến phía Nga và đề nghị bồi thường cho những người thiệt mạng.
Trực thăng tấn công Mi-24 của Quân đội Nga trong huấn luyện bay. Ảnh: TASS.
Cho tới thời điểm hiện tại Nga vẫn chưa có phản ứng chính thức nào về sự cố trên. Bản thân Moscow có mối quan hệ tốt với Baku và Yerevan nhưng chắc chắn họ sẽ không dễ dàng bỏ qua tại nạn thảm khốc trên.
Còn theo một số kênh truyền thông của phương Tây, chiếc Mi-24 của Nga rươi xuống gần Nakhchivan, khu vực gần như không xảy ra giao tranh kể từ khi chiến sự ở Nagorno-Karabakh bùng phát trở lại vào cuối tháng 9. Hơn trực thăng Nga bị bay khi đang hoạt động bên trong không phận Armenia. Đây rõ ràng là một vấn đề nghiêm trọng.
Hiện tại, Nga đang duy trì một căn cứ quân sự tại thành phố thứ hai của Armenia là Gyumri. Moscow gần đây nhiều lần trấn an Yerevan rằng họ sẽ cung cấp cho nước này "mọi hỗ trợ cần thiết" theo các điều khoản của thỏa thuận quân sự giữa hai nước nếu lãnh thổ của Armenia bị đe dọa trực tiếp bởi cuộc xung đột ở agorno-Karabakh.
Dựa trên tuyên bố này, việc trực thăng Nga bị bắn hạ ngay bên trong đất Armenia cũng có thể được hiểu là Yerevan đang đứng trước một cuộc tấn công quân sự từ bên ngoài. Azerbaijan tuyên bố lực lượng của họ không biết chiếc trực thăng trên là của Nga nhưng dường như đã có sự cố tình từ phía Baku khi họ nhắm chiếc trực thăng tấn công đang hoạt động trong không phận Armenia.
Trận địa phòng không bên trong căn cứ quân sự Khmeimim của Nga ở Syria. Ảnh: TASS
Theo nhận định của Paul Iddon, tai nạn của Mi-24 tình cờ là sự kiện quan trọng giúp Nga gia tăng áp lực lên cả Azerbaijan - Armenia nhằm chấm dứt xung đột càng sớm càng tốt.
Nhớ lại cách đây 5 năm trước (tháng 11/2015), Moscow cũng đã áp đặt các biện pháp trừng phạt nặng nề đối với Ankara sau khi tiêm kích F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ một chiếc tiêm kích bom Su-24 Fencer của Không quân Nga, cũng ngay trong không phận Syria. Vụ tấn công trên đã làm Tổng thống Putin hết sức tức giận.
Ngay sau đó, Nga đã lập tức triển khai các hệ thống tên lửa phòng không tầm xa S-300, S-400 đến các căn cứ của nước này ở phía Tây Syria và chúng được duy trì cho đến tận hiện tại. Các hệ thống phòng không này đã giúp Nga khóa chặt không phận Syria khiến chiến đấu cơ Thổ Nhĩ Kỳ không dám bén mảng đến khu vực này.
Phản ứng của Nga đối với sự cố Su-24 năm xưa có thể cho chúng ta thấy một số dấu hiệu về những gì họ đang chuẩn bị làm ở Armenia.
Trong trường hợp Nga triển khai S-400 tới Armenia đây sẽ là thông điệp mạnh mẽ dành cho Azerbaijan.
Theo đánh giá của Paul Iddon, hầu hết chiến thắng của Azerbaijan đều dựa vào các máy bay không người lái do Israel và Thổ Nhĩ Kỳ chế tạo, mục tiêu chính của lực lượng này đó là đi "săn" lực lượng bộ binh và phòng không Armenia hoặc các hỗ trợ hỏa trên không cho lực lượng mặt đất. Nếu Nga triển khai S-400 ở Armenia và thiết lập một vùng cấm bay ở Nagorno-Karabakh, Baku chỉ còn cách miễn cưỡng tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn.