Nhắc tới Ninh Thuận, có lẽ du khách sẽ quen với những món đặc sản như nho, táo xanh, măng tây,... và nhất định không thể bỏ qua món mủ trôm - một đặc sản mà thiên nhiên ban tặng cho nơi đây.
Mủ trôm được chiết xuất từ cây trôm (có tên khoa học là Terculia Foetida). Cây trôm phân bố nhiều ở các nước khu vực nhiệt đới. Ở Việt Nam, cây trôm có nhiều nhất ở Ninh Thuận. Mủ trôm nguyên chất đa số có màu trắng trong, dạng chất đặc hơi sệt như thạch. Người dân thường dùng loại mủ này như một thức uống giải khát.
Ngoài công dụng làm nên thức uống ra thì mủ trôm còn có thể chế biến thành món ăn, dược phẩm hoặc các chất kết dính trong công nghiệp. Dù vậy, công dụng quen thuộc nhất của nó vẫn là pha chúng cùng các loại nước cam, nước chanh hoặc rau củ để tạo nên những món nước giải khát, có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tốt cho sức khỏe. Ngoài ra mủ trôm cũng là thành phần quen thuộc trong các món chè. Mủ trôm khi ăn sẽ thấy dai giòn, sần sật, khi nhai rất đã miệng. Có thể nói món đặc sản này là một thay thế tốt cho sức khỏe cho các loại thạch, trân châu.
Để chuẩn bị các món ăn hay thức uống, mủ trôm thường được ngâm với nước để nở mềm. Tỷ lệ thích hợp để mủ trôm có thể trương nở hoàn toàn là 5gr mủ trôm ngâm với 1 lít nước trong khoảng từ 12 - 24 giờ. Do đặc tính háo nước nên khi đi vào đường tiêu hóa mủ trôm vẫn tiếp tục hút nước và trương nở. Vì vậy, bạn cần chú ý ngâm mủ trôm nở hoàn toàn trước khi sử dụng nhé! Mủ trôm sau khi ngâm nở, bạn rửa lại cho sạch và để ráo nước.
Mủ trôm Ninh Thuận chiếm được cảm tình của du khách gần xa với vị ngọt thanh mát cũng như lợi ích thiết thực mà món đặc sản này mang lại trong cuộc sống hàng ngày. Từ sức khỏe, làm đẹp tới ngành dược và kỹ nghệ, có thể nói trong nhiều lĩnh vực mủ trôm được đánh giá mang lại giá trị rất cao.
Nói sơ qua về công đoạn lấy mủ trôm thì theo kinh nghiệm của người dân xứ này, để thức quà đặc sản có màu trắng đẹp tự nhiên và hương vị thơm ngon nhất họ thường thu hoạch chúng vào những ngày nắng ráo. Sau đó mang đi chế biến ngay tránh để lâu ngày vón cục rất khó nở trong nước. Kỹ thuật sấy mủ sẽ là điều kiện tiên quyết tác động tới chất lượng của món ngon bổ dưỡng này.
Đa phần các sản phẩm tốt trên thị trường đều sẽ xuất hiện hàng giả, kém chất lượng, huống hồ mủ trôm Ninh Thuận có vô vàn lợi ích. Vì vậy khi mua hàng, để tránh mua phải hàng giả gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe bạn cần phải biết cách để nhận biết mủ trôm thật. Theo kinh nghiệm, mủ chất lượng nhất thường có màu trắng vàng hay hồng sợi. Bởi vì đây là loại mới thu hoạch nên sẽ nở rất nhanh khi ngâm trong nước. Các loại nhựa có màu trắng đục hoặc bị vón cục to thường sẽ là loại đã thu hoạch lâu. Bởi vì đã tiếp xúc quen với môi trường không khí nên mủ này rất cứng, khi để trong nước vừa khó nở mà còn có vị chua không ngon.
Nhựa trôm Ninh Thuận có thể dễ dàng tìm thấy ở các đại lý, cửa hàng tại tỉnh này. Trung bình mỗi kg mủ thu mua tại vườn sẽ sở hữu mức giá dao động từ 200.000 - 300.000 đồng tùy vào chất lượng cũng như có đóng hộp theo dây chuyền công nghiệp hay không.