Chương trình F-35 được công bố lần đầu tiên vào năm 2001, và sau hàng trăm tỉ USD đầu tư và 15 năm thử nghiệm, F-35 đã ra mắt thế giới và được coi là một loại khí tài của tương lai.
Tuy nhiên, cựu chỉ huy Hải quân Mỹ Chris Harmer cho biết, F-35 chỉ có một lợi thế duy nhất so với các máy bay chiến đấu của thời Chiến tranh Lạnh mà nó sẽ thay thế, đó là khả năng hoạt động tàng hình.
Máy bay chiến đấu F-35 của Mỹ
“F-35 là một loại phi cơ tương đối lợi hại”, ông Harmer nói. “Thế nhưng đặc điểm duy nhất của nó mà các máy bay thế hệ trước không có đó là khả năng hoạt động bí mật”.
Thật vậy, F-35 được thiết kế để rất khó bị phát hiện trên radar, và đây là một trong những đặc tính quan trọng của máy bay. Tuy vậy, F-35 lại nhiều lần thua các máy bay thế hệ cũ trong các cuộc không chiến tầm gần. Chuyên gia không quân Mỹ Justin Bronk từng nói rằng F-35 không bao giờ có thể thắng được một máy bay hiện đại của Nga và Anh (!?).
Bản thân các quan chức quốc phòng cũng thừa nhận rằng F-35 được thiết kế để có thể bắn rơi máy bay đối phương từ khoảng cách xa. Tuy nhiên theo ông Harmer, ngoài khả năng hoạt động bí mật, F-35 không còn thế mạnh nào khác.
Ông cho rằng đáng lẽ Mỹ nên nâng cấp các phi cơ F-15, F-16 và F-18 thay vì bỏ tiền chế tạo F-35, bởi những loại máy bay này hoàn toàn có thể được lắp đặt các hệ thống tiên tiến như ca bin điều khiển của F-35.
“Chỉ cần một khoản kinh phi nhỏ, chúng ta có thể đã nâng cấp các phi cơ chiến đấu hiện có mà vẫn có một số khả năng của F-35”, ông Harmer nói.
Lấy ví dụ, F-18 đã trải qua nhiều lần nâng cấp, và phiên bản mới nhất là F/A-18 Super Hornet có tiết diện radar tương đối nhỏ, khiến nó khó bị phát hiện. Chi phí của nó cũng rẻ và vẫn còn có thể được nâng cấp thêm nữa.
Dù vậy, nhiều người tin rằng sự xuất hiện của F-35 là cần thiết, bởi những phi cơ thế hệ trước không được thiết kế để hoạt động tàng hình như F-35 cho dù được nâng cấp hết khả năng. Chúng vẫn sẽ bị radar phát hiện và sẽ khiến các phi công luôn gặp nguy hiểm khi làm nhiệm vụ.
Ông Harmer cho biết, lợi thế của F-35 “được phát huy khi hoạt động trong các vùng không phận có hệ thống phòng không dày đặc, nhưng cho đến nay điều này vẫn chưa được kiểm chứng”. Thêm vào đó, Mỹ còn có trong tay một loại phi cơ thế hệ thứ 5 có thể hoạt động bí mật tốt hơn F-35 là F-22. Thực tế, Mỹ luôn xem xét triển khai F-22 đến các điểm nóng trên thế giới.
“Có rất nhiều cách không tốn nhiều chi phí để đối phó với hệ thống phòng không của đối phương, bao gồm tên lửa hành trình, hệ thống gây nhiễu radar”, ông Harmer nói.
Dù vậy, mẫu tiêm kích hiện đại gây nhiều tranh cãi F-35 đã ra mắt công chúng, và mặc dù đã trải qua quá trình phát triển với nhiều vấn đề khác nhau, mẫu tiêm kích chiến đấu thế hệ 5 này nay đã sẵn sàng để đưa vào biên chế chiến đấu cho các quân binh chủng của Mỹ.